Η Τουρκική Μειονότητα της Δυτικής Θράκης (22-2016)

            Η διακήρυξη της ισονομίας και ισοπολιτείας για τα μέλη της Τουρκικής Μειονότητας το 1991 δια στόματος του τότε Πρωθυπουργού, Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, υπήρξε τομή και σηματοδότησε την στροφή στην πολιτική του ελληνικού κράτους έναντι της Μειονότητας.

            Η εφαρμογή της νέας πολιτικής ακολούθησε αργούς ρυθμούς κι ενώ έπρεπε να περάσουν κάποια χρόνια για να φανούν τα πρώτα αποτελέσματα, το 2000 ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης και μετέπειτα Πρωθυπουργός, Κώστας Καραμανλής, διακήρυξε σε ανοιχτή συγκέντρωση στην Κομοτηνή μία νέα Σύγχρονη Ευρωπαϊκή Μειονοτική Πολιτική. Στην συγκέντρωση ανακοίνωσε τους βασικούς άξονες της πολιτικής και τις αρχές που θα την προσδιορίζουν, όπως η ευρωπαϊκή λογική, οι απόψεις της ίδιας της Μειονότητας και ο σεβασμός του Δικαίου και των Διεθνών Διμερών Συνθηκών.

            Όταν αργότερα το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας με Πρόεδρο τον Κώστα Καραμανλή κέρδισε τις βουλευτικές εκλογές της 7^ης Μαρτίου 2004, η εφαρμογή της Σύγχρονης Ευρωπαϊκής Μειονοτικής Πολιτικής μπήκε στην ατζέντα της Κυβέρνησης.

            Τα βασικά πεδία όπως τα είχε ορίσει ο ίδιος ο Κώστας Καραμανλής το 2000 ήταν τα εξής:

1. η συνεχής βελτίωση της ποιότητας ζωής, ως αποτέλεσμα μιας σύγχρονης αναπτυξιακής αντίληψης,
2. η έμπρακτη κατοχύρωση της θρησκευτικής ελευθερίας και όλων των ατομικών, κοινωνικών, πολιτικών και μειονοτικών δικαιωμάτων, και
3. μία σύγχρονη εκπαιδευτική μειονοτική πολιτική.

Βασικός στόχος ήταν «Η δημιουργία μιας ανοιχτής δημοκρατικής κοινωνίας που θα αποτελεί Διεθνές Πρότυπο Σεβασμού των ανθρωπίνων και μειονοτικών δικαιωμάτων και μοντέλο μιας σύγχρονης ευρωπαϊκής μειονοτικής πολιτικής».

            Η Νέα Δημοκρατία είχε κάνει σημαία της την πολιτική της Σύγχρονης Ευρωπαϊκής Μειονοτικής Πολιτικής. Το 2007, σε ομιλία της Υπουργού Εξωτερικών, Ντόρας Μπακογιάννη, σε εκδήλωση του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Κομοτηνής, μεταξύ άλλων ανέφερε «Με τις πολιτικές της πρωτοβουλίες, και με όσες ακόμα έπονται, η κυβέρνησή μας προωθεί μία σύγχρονη ευρωπαϊκή μειονοτική πολιτική. Μια πολιτική που αναγνωρίζει για όλους τους κατοίκους της Θράκης, ανεξαρτήτως θρησκείας, γλώσσας ή καταγωγής, τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα που απορρέουν από την κοινή μας ταυτότητα. Την κοινή, ισχυρή μας ταυτότητα ως, ταυτοχρόνως, Ελλήνων και Ευρωπαίων πολιτών».

            Αναμφισβήτητα, η διακήρυξη μιας Σύγχρονης Ευρωπαϊκής Μειονοτικής Πολιτικής δεν έλαβε τόσο ευρείας αποδοχής όσο η διακήρυξη της ισονομίας και ισοπολιτείας που υιοθετήθηκε από όλες τις πλευρές, ανεξαρτήτων κομμάτων και κυβερνήσεων. Σε αυτό οφείλεται ίσως το ότι η Σύγχρονη Ευρωπαϊκή Μειονοτική Πολιτική ταυτίστηκε με εξαγγελίες ενός συγκεκριμένου κόμματος, ενώ η διακήρυξη της ισονομίας και ισοπολιτείας ήταν ουσιαστικά προϊόν του άτυπου συμβουλίου των πολιτικών αρχηγών (Μητσοτάκης, Παπανδρέου, Φλωράκης) που συνεδρίασε στις 31 Ιανουαρίου 1990 και αποφάσισαν την άρση των διοικητικών μέτρων που ίσχυαν εις βάρος της Μειονότητας.

Επίσης, οι γενικότερες συνθήκες ήταν τέτοιες που το 1991 μιλάμε για μία ιστορική στροφή με την έννοια ότι κλείνει το κεφάλαιο των πολιτικών διακρίσεων και διοικητικών ενοχλήσεων που ταλαιπωρούσαν επί δεκαετίες τα μέλη της Τουρκικής Μειονότητας.

            Αξίζει να σημειωθεί ωστόσο ότι αυτό που προστίθεται στην πολιτική της πολιτείας έναντι της Μειονότητας στην αλλαγή του αιώνα (2000) είναι ότι στην ατζέντα μπαίνει και επίσημα η ευρωπαϊκή διάσταση. Μία Σύγχρονη Ευρωπαϊκή Μειονοτική Πολιτική υπαγορεύεται και ακολουθεί ευρωπαϊκά πρότυπα, αλλά και διεθνείς κανόνες. Πλέον, ο ευρωπαϊκός παράγοντας μπαίνει ως συνομιλητής στα μειονοτικά ζητήματα.

            Τον Μάιο του 2004 στο πλαίσιο τριήμερης επίσκεψής του στην Ελλάδα, ο Τούρκος Πρωθυπουργός, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μεταβαίνει στην Κομοτηνή. Στη διάρκεια επίσκεψής του στα γραφεία της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης, κάνει έκκληση στους πολίτες της Μειονότητας «Θέλω να πω στα αδέρφια μου που ζούνε εδώ ότι πρέπει να εργαστούν για μια ισχυρή Ελλάδα. Είστε Έλληνες πολίτες, αλλά και ευρωπαίοι πολίτες και πρέπει να εργαστείτε για μια Ελλάδα ισχυρή, γιατί όσο πιο ισχυρή είναι η Ελλάδα, τόσο θα αυξάνεται και η δική σας ευτυχία». 

            Αργότερα, σε επίσκεψή του στο μειονοτικό χωριό Αρριανά, στο κτίριο του Δήμου με αφορμή την παρουσία της σημαίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανέφερε: «Εδώ υπάρχει η σημαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Τουρκία όμως δεν έχει ενταχθεί ακόμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά χάρη στις προσπάθειες που καταβάλλει και στη βοήθεια της Ελλάδας θα τα καταφέρει.»

            Το 2011 την περιοχή επισκέφτηκαν η σύζυγος του Τούρκου Πρωθυπουργού, Εμινέ Ερντογάν, την οποία συνόδευε ο Τούρκος Υπουργός Επικρατείας, Εγκεμέν Μπαγίς. Εκείνη η επίσκεψη είχε έντονο το χρώμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς μοιράστηκαν φυλλάδια του γραφείου της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση με κυρίαρχη τη φράση «κλειδί η Τουρκία». Σε διάφορους χώρους που επισκέφτηκαν μικρά παιδιά κρατούσαν σημαίες της Τουρκίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

            Το γεγονός ότι τα μέλη της Τουρκικής Μειονότητας λόγω της ελληνικής του υπηκοότητας διατηρούν και την ταυτότητα του Ευρωπαίου πολίτη, τελευταία αναδείχθηκε σε συγκριτικό πλεονέκτημα όπου η κάθε πλευρά επιχειρεί να βρει οφέλη βάσει των δικών της βλέψεων και συμφερόντων. Πρόκειται για μία αμφίδρομη διαδικασία, η ιδιότητα του ευρωπαίου πολίτη προβάλλεται υπό το πρίσμα του σεβασμού των ευρωπαϊκών αρχών και προτύπων, σε μία προσπάθεια να δείξουν τα κράτη ότι συμμορφώνονται και ακολουθούν πιστά τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

            Από την άλλη πλευρά, η ιδιότητα του Ευρωπαίου πολίτη μόνο οφέλη πρέπει να έχει για τα μέλη της Μειονότητας καθώς ανοίγει δρόμους και προοπτικές στην ανάπτυξη, μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων, για σπουδές και άλλους τομείς. Από τη στιγμή που η Μειονότητα βρίσκεται σε κράτος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι καλό να κάνει ανοίγματα και προς αυτήν την πλευρά διότι μέχρι πρόσφατα ήταν εγκλωβισμένη στην δίνη των ελληνοτουρκικών σχέσεων.

            Φυσικά η ιδιότητα του Ευρωπαίου πολίτη στην περίπτωση των μελών της Μειονότητας δεν πρέπει να έχει απλά διακοσμητικό ρόλο, αλλά να έχει ουσιαστικά και απτά αποτελέσματα και να καταστήσει το σύνολο της Μειονότητας μία κοινότητα πρότυπο σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Αυτό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό και από τις κρατικές πολιτικές, όπου οι σύγχρονες προσεγγίσεις επιτάσσουν και την ταυτότητα του Ευρωπαίου πολίτη, αλλά οι όποιες πολιτικές πρέπει να στηρίζονται ουσιαστικά σε ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα ανθρωπίνων και μειονοτικών δικαιωμάτων.