Κορυφαίες Προσωπικότητες της Τουρκικής Ιστορίας (2016-11)

Η οργάνωση την οποία μπορούμε να αποκαλέσουμε και Νέοι Αχήδες είχαν και γυναικείες οργανώσεις. Της οργάνωσης αυτής ηγούταν γενικά η σύζυγος του ηγεμόνα, οι σύζυγοι των Αχή Μπαμπάδων και οι γυναίκες που ήταν μέλη της συντεχνίας. Οι γυναικείες οργανώσεις των Αχήδων ονομάζονταν Baciyân-ı Rûm, δηλαδή οι Κόρες της Ανατολίας ή οι Γυναίκες της Ανατολίας.

Η "Bacıyân-ı Rûm (Οι Γυναίκες της Ανατολίας) είναι η γυναικεία οργάνωση της οργάνωσης των Αχή. Η οργάνωση αυτή που άρχισε να εμφανίζεται στην Ανατολία κατά την εποχή των Σελτζούκων και των Μπεηλικιών, συνέχισε την παρουσία της και κατά την Οθωμανική εποχή. Η λέξη "Bacı" στην πραγματικότητα σημαίνει μικρή ή μεγάλη αδερφή. Ενώ η λέξη “Rûm" χρησιμοποιείται για να περιγράψει την Ανατολία. Κατά την περίοδο της κατάκτησης της Ανατολίας η γεωγραφική αυτή περιοχή ονομάστηκε “Diyar-ı Rûm”. Συνεπώς όταν λέμε “Baciyân-ı Rûm” εννοούμε την οργάνωση των Γυναικών της Ανατολίας.

Στον θεσμό των Αχή που απέδιδε μεγάλη σημασία στην επιστήμη, στις τέχνες και στις ηθικές αξίες, η γυναίκα είχε μια δραστήρια κοινωνική και οικονομική θέση. Η πρώτη επικεφαλής του θεσμού Baciyân-ı Rûm που ξέρουμε είναι η Φατιμά Χατούν, η σύζυγος του Αχή Εβράν. Κάποιες άλλες αρχηγοί της οργάνωσης ήταν η Μελικέ Χατούν, κόρη του Αλααντίν Καϊκοβάδη του Γ', η Χαϊμέ Χατούν, σύζυγος του Γκιουντούζ Αλπ παππούς του Οσμάν Γκαζή, η Χαλιμέ Χατούν, σύζυγος του Ερτουγρούλ Γκαζή και μητέρα του Οσμάν Γκαζή ιδρυτή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και η Ντεβλέτ Χατούν, κόρη του Αχή Σεραφεντίν.

Κάποιοι σύγχρονοι ιστορικοί εντυπωσιάστηκαν και εξεπλάγησαν από την ίδρυση μιας οργάνωσης της κοινωνίας των πολιτών στην Ανατολία από τις γυναίκες κατά των μεσαίωνα. Παραδείγματος χάρη, ένας από αυτούς είναι και ο Γερμανός ερευνητής Φραντς Τέσνερ ο οποίος δεν μπορεί να πιστέψει ότι όντως υπήρχε αυτή η οργάνωση που ιδρύθηκε την ίδια εποχή με το θεσμό των Αχή. Διότι δεν μπορεί να κατανοήσει ότι οι Τούρκισσες ήταν τόσο ευαισθητοποιημένες εκείνη την εποχή που μπόρεσαν και ίδρυσαν μια τέτοια οργάνωση της κοινωνίας των πολιτών.

Ο Ασίκ Πασαζαντέ, από τους πιο παλιούς ιστορικούς του Οθωμανικού Κράτους, αναφέρεται στην Bacıyân-ı Rûm, έναν κοινωνικό παράγοντα, που ιδρύθηκε μαζί με την οργάνωση των Αχή (Ahiyan-ı Rum) στην Ανατολία. Σύμφωνα με το έπος του Χατζή Μπεκτάσ-ι Βελή οι γυναίκες που ήταν ειδήμονες στο σουφισμό ονομαζόντουσαν «μπατζή». Κάποια επαγγέλματα που εξακολουθούν να υπάρχουν στη λαϊκή παράδοση αλλά και οι ιστορικές πηγές μαρτυρούν την ύπαρξη της “Bacıyân-ı Rûm, των Γυναικών της Ανατολίας. Πάλι σύμφωνα με τον Ασίκ Πασαζαντέ «… Ο Σουλτάν Χατζή Μπεκτάς επέλεξε την Baciyan-ı Rum η οποία είναι η Χατούν Ανά… (ύστερα ο Χατζή Μπεκτάς) έφυγε από τη ζωή… Ο Χατζή Μπεκτάς, άφησε και εμπιστεύτηκε στην Χατούν Ανά, ότι είχε και δεν είχε…». Αυτό αποδεικνύει την ιδιαίτερη επικοινωνία που υπήρχε μεταξύ του Χατζή Μπεκτάσ-ι Βελή και της Μπατζιγιάν-ι Ρουμ.

Θα πρέπει να επαναλάβουμε και να τονίσουμε ότι η “Bacıyân-ı Rûm” ήταν η γυναικεία οργάνωση του θεσμού των Αχή στην Ανατολία. Ο περιηγητής Ιμπν Μπατούτα και ο Μπερτραντόν ντε λα Μπροκιέρ που επισκέφθηκαν την Ανατολία κατά τον 14^ο και 15^ο αιώνα αναφέρουν ότι οι γυναίκες ήταν καλοί ιππείς σαν τους καλύτερους πολεμιστές και συμμετείχαν ενεργά στις εμπορικές δραστηριότητες στις αγορές. Υπό αυτήν την έννοια υπήρχε μια δύναμη Τουρκομάνων που αποτελούνταν από ένοπλους, άνδρες και γυναίκες, στο Μπεηλίκι των Ντουλκαντίρ κατά τις αρχές του 15^ου αιώνα.

Στη περιοχή βιοτεχνιών που ίδρυσαν οι Αχή στο Κάισερι υπήρχαν και εργαστήρια ειδικά για τις γυναίκες. Οι κυρίες που ήταν μέλη της οργάνωσης Bacıyân-ı Rûm μπορούσαν να ασκούν το επάγγελμα τους σε αυτή την βιοτεχνική περιοχή. Οι γυναίκες εργαζόντουσαν σε επαγγέλματα όπως κατασκευές σκηνών, επεξεργασία κετσέ, κεντήματα, πλεκτά, κατασκευή κιλιμιών και χαλιών καθώς και μεταξωτών και βαμβακερών κλωστών. Έτσι αποκτούσαν εμπειρία και τεχνογνωσία σε επαγγελματικά και τεχνικά θέματα. Διάβαζαν τα φουτουβαναμέ, εγχειρίδια των Αχή για ηθικά θέματα.

Η οργάνωση Bacıyân-ı Rûm συνέβαλε στην ανάπτυξη της φιλανθρωπίας, της φιλοξενίας, της ορθότητας και της ευσπλαχνίας μεταξύ των γυναικών καθώς και στην διάδοση της τουρκικής γλώσσας, κουλτούρας και της ισλαμικής αντίληψης στις γυναίκες. Έχει συμβάλει επίσης στην ανατροφή των επόμενων γενεών και την εκπαίδευση των παιδιών. Η οργάνωση αυτή, ο τομέας γυναικών των Αχή πήρε τα ορφανά και μοναχά κορίτσια και κοπέλες υπό την προστασία της, ενδιαφέρθηκε με την εκπαίδευση τους και κατέβαλε προσπάθειες να αποκτήσουν μια στέγη. Πέρα από αυτό ασχολήθηκε με ορισμένες κοινωνικές υπηρεσίες όπως την φροντίδα ηλικιωμένων και μόνων κυριών και το πάντρεμα νέων κοπελών. Άπλωσε επίσης χέρι σε άπορους και σε όσους το είχαν ανάγκη.

Συγκράτησε το χέρι, το ζωνάρι και τη γλώσσα σου έλεγε η οργάνωση των Αχή στα μέλη της, δηλαδή τους συμβούλευε «να μην κλέψουν, να μην κάνουν ανήθικες πράξεις και να μην κακολογούν», προσπαθώντας με αυτές τις αξίες να διαδώσει ένα μοντέλο δια βίου μάθησης. Η οργάνωση Bacıyân-ı Rûm από την άλλη έλεγε στις γυναίκες «πρόσεχε το σύζυγο και το φαγητό σου», δηλαδή «βοήθα τον σύζυγο σου, κάνε τον να αφοσιωθεί στο σπίτι και πρόσεχε τη δουλειά και το νοικοκυριό σου». Αυτές ήταν οι αξίες που προσπαθούσε να εμφυσήσει στις γυναίκες.