Ευρωπαϊκή προοπτική (2015-25)

Τα ευρωπαϊκά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης κάνουν εκτενή αναφορά στις εκλογές που διεξήχθησαν στη Διεθνή Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία (FIFA) στη σκιά των συγκλονιστικών εξελίξεων και τις μετέπειτα εξελίξεις. Η Ομοσπονδία η οποία εδώ και πολύ καιρό αντιμετώπιζε καταγγελίες για διαφθορά, κατηγορείται τώρα ότι πήρε παράνομα χρήματα για τη διεξαγωγή του Παγκόσμιου Κυπέλλου το 2018 στη Ρωσία και το 2022 στο Κατάρ. Στο πλαίσιο της διαφορετικής έρευνας, οι ελβετικές αρχές εξετάζουν ακόμη τη διαδικασία καθορισμού της διοργανώτριας χώρας για καθένα από τα δύο τουρνουά. Τα ανεξέλεγκτα γεγονότα ξεκίνησαν μετά από την προφυλάκιση ορισμένων ανώτατων στελεχών της FIFA ως αποτέλεσμα της έρευνας που ξεκίνησαν οι αμερικανικές αρχές. Οι συλλήψεις και οι ισχυρισμοί για διαφθορά και δωροδοκία που έγιναν ενόψει τις προεδρικές εκλογές της FIFA, δεν μπόρεσε να εμποδίσει την επανεκλογή του Σεπ Μπλάτερ ο οποίος εδώ και δεκαεφτά χρόνια διατελεί πρόεδρος της Ομοσπονδίας. Αλλά ο Σεπ Μπλάτερ δεν μπόρεσε να αντέξει τις πιέσεις που δέχθηκε μετά από την εκλογή του και αναγκάστηκε να παραιτηθεί. Οι εξελίξεις αυτές προκάλεσαν έντονες συζητήσεις για πολλά θέματα όπως το μέλλον του Παγκοσμίου Κυπέλλου, η ανάγκη των διεθνών αθλητικών οργανισμών για μεταρρύθμιση, οι σχέσεις ανάμεσα σε αθλητισμό-πολιτική-χρήμα.

Οι ισχυρισμοί περί διαφθοράς που αφορούν τη FIFA και οι οποίες εδώ και πολύ καιρό εξετάζονται από τις ευρωπαϊκές εισαγγελικές αρχές, παρακολουθούνται τα τελευταία τέσσερα χρόνια από κοντά από το υπουργείο Δικαιοσύνης της Αμερικής. Οι έρευνες του Ομοσπονδιακού Γραφείου Ερευνών της Αμερικής, FBI, ξεκίνησαν αφού οι ΗΠΑ που έθεσαν την υποψηφιότητά τους για τη διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου το 2022, ηττήθηκε από το Κατάρ. Χάρη στις πληροφορίες που παρείχε ένας Αμερικανός ανώτερος υπάλληλος της FIFA, αποκτήθηκαν σημαντικά αποδεικτικά στοιχεία. Στο κατηγορητήριο που αποτελείται από εκατοντάδες σελίδες, ανακαλύφθηκαν στοιχεία που αποδεικνύουν πως οι αξιωματούχοι της FIFA εδώ και 20 χρόνια κάνουν συστηματική διαφθορά στην εμπορία και στη χορήγηση δικαιωμάτων μετάδοσης. Αν και η έρευνα, αφορά την κατάχρηση εξουσίας στα αμερικανικά εδάφη, έχουν προκαλέσει έντονες συζητήσεις οι ισχυρισμοί για την δωροδοκία σε διάφορα τουρνουά στη Νότια και Κεντρική Αμερική επίσης και οι κατηγορίες ότι η Νότια Αφρική δωροδόκησε για να εξασφαλίσει την ανάληψη του Παγκοσμίου Κυπέλλου το 2010. Μεγάλες αντιδράσεις προκάλεσε επίσης το γεγονός που ο Σεπ Μπλάτερ διατήρησε την θέση του στη FIFA στην οποία προέδρευε εδώ και 17 χρόνια σε μια περίοδο κατά την οποία οι ισχυρισμοί περί διαφθοράς πήραν μεγάλες διαστάσεις. 

Κατά την περίοδο του πρώην Βραζιλιανού πρόεδρου της FIFA, Zοάο Χαβελάνζε ξεκίνησαν το 1974 οι προσπάθειες για τη διάδοση του ποδοσφαίρου σε όλο τον κόσμο. Όταν ο Χαβελάνζε ανέλαβε τα καθήκοντά του, υποσχέθηκε ότι τα έσοδα που παίρνουν κυρίως από τις μεταδόσεις στην Ευρώπη και από τους χορηγούς, θα χρησιμοποιηθούν για τις επενδύσεις στην Ασία, Αφρική, Κεντρική και Νότια Αμερική. Ο πρόεδρος της FIFA, Σεπ Μπλάτερ συνέχισε ενισχύοντας την πολιτική αυτή. Χάρη στην πολιτική αυτή που είναι γνωστή ως Πρόγραμμα Ανάπτυξης Γκολ, από το 1998 μέχρι σήμερα έχουν χτιστεί περισσότερα από εφτακόσιες εγκαταστάσεις ποδοσφαίρου στην Ασία, την Αμερική και ιδιαίτερα στην Αφρική και εξασφαλίστηκαν σημαντικοί οικονομικοί πόροι εκατομμυρίων δολαρίων για τα βασικά ποδοσφαιρικά σχέδια όπως γήπεδα ποδοσφαίρου, τεχνικά κέντρα, ακαδημίες ποδοσφαίρου για τη νεολαία και υποστήριξη της τεχνολογίας των πληροφοριών. Οι χρηματοοικονομικές επενδύσεις πραγματοποιούνταν επίσημα απλήρωτα όμως πολλές χώρες έχουν ευγνωμοσύνη στον Μπλάτερ. Από την άλλη, η διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου για πρώτη φορά από τη Νότια Αφρική υπό τη διοίκηση του Μπλάτερ, η μετακόμιση του τουρνουά δύο φορές στην Ασία, Νότια Κορέα και Ιαπωνία και η αύξηση του αριθμού των χωρών που φιλοξενούν το Παγκόσμιο Κύπελλο στις δύο ηπείρους αυτές, ενθάρρυνε τις αναπτυσσόμενες χώρες. Ο Μπλάτερ εκλέχθηκε για πέμπτη φορά πρόεδρος της FIFA ως αποτέλεσμα της πίστης των χωρών της Αφρικής και της Ασίας και της επιθυμίας τους να διατηρήσουν τη δύναμη που απέκτησαν.

Ο Μπλάτερ επανεκλέχθηκε λόγω του εθνικού συμφέροντος που αποκτούν οι αναπτυσσόμενες χώρες στο ποδόσφαιρο καθώς και το Παγκόσμιο Κύπελλο της FIFA με πολυεθνικούς χορηγούς αποτελεί τεράστια εμπορικά συμφέροντα. Διότι το Παγκόσμιο Κύπελλο, προσφέρει στους χορηγούς του, τη δυνατότητα να έχουν πρόσβαση σε εκατομμύρια ανθρώπους χάρη σε τηλεοπτικές εκπομπές. Το ποδόσφαιρο προσελκύει το ενδιαφέρον περισσότερο με διαφημίσεις και επιπτώσεις του μάρκετινγκ. Στο πλαίσιο αυτό δεν φαίνεται εύκολο να παίξουν ρέστα τους οι χορηγήτριες εταιρείες στη FIFA λόγω των σκανδάλων διαφθοράς. Αλλά οι εξελίξεις που ακολουθούν την έρευνα των ΗΠΑ, προκαλούν φόβο κυρίως σε χορηγήτριες εταιρείες της Αμερικής. Αυξάνουν την καταπίεσή τους στην Ομοσπονδία, ανακοινώνοντας πως θα επανεξετάσουν τη στήριξή τους εάν δεν αλλάζει η FIFA.

Όσο βαθαίνουν οι έρευνες στις ΗΠΑ, άρχισαν να εμφανίζονται νέοι συγκλονιστικοί ισχυρισμοί σχετικά με τα ανώτερα στελέχη της FIFA που περιέχουν τις κατηγορίες όπως διαφθορά, ξέπλυμα χρήματος, δωροδοκία και φοροδιαφυγή. Όσο διευρύνεται η διάσταση των ισχυρισμών, στριμώχτηκε ο Μπλάτερ. Επίσης και ανησυχίες προκάλεσε η ανακοίνωση των Αμερικανών εισαγγελέων και του αμερικανικού υπουργείου Δικαιοσύνης ότι θα συνεχιστούν οι έρευνες. Και ο Σεπ Μπλάτερ πήρε την απόφαση να παραιτηθεί από την προεδρία της FIFA τέσσερις ημέρες μετά τη νίκη του για 5η φορά. Αυτή τη φορά προκλήθηκαν έντονες συζητήσεις για το νέο πρόεδρο της Ομοσπονδίας. Από την άλλη, συζητούνται οι μεταρρυθμίσεις που θα πρέπει να γίνουν στη FIFA.

Το γεγονός που ανακαλύφθηκε ότι τα προγράμματα στήριξης που εφαρμόζονται για την ανάπτυξη του ποδοσφαίρου σε κάθε περιοχή του κόσμου χρησιμοποιήθηκαν για να κρυφθεί η διαφθορά, επηρέασε πολύ σοβαρά το κύρος της FIFA. Θέμα συζήτησης αποτελεί το πώς θα αποκαταστήσει το κύρος της η Ομοσπονδία η οποία εδώ και 111 χρόνια κυριαρχεί στο παγκόσμιο κλάδο του ποδοσφαίρου και το πώς θα διαμορφώσει το μέλλον της. Ωστόσο, το κύριο θέμα είναι ότι εάν η Ρωσία θα φιλοξενήσει το 2018 το Παγκόσμιο Κύπελλο και το Κατάρ το 2022 υπό τη σκιά όλων των ισχυρισμών αυτών περί διαφθοράς και της νομικής διαδικασίας.