تۆرکیأنینگ گۆن ترتیبی ۲۲: سوریه‌ده تۆرکیأنینگ آلیپ باریان ایشلری

سیاسات، ایقدیصادیه‌ت و جمغیت غازناسی- ستانینگ عیلمی بارلاغچیسی، یازیجی جان آجون ینگ مسئله بۇیونچا سینینی اۇقایارسینگیز:

سوریه‌دأکی دارتغینلیغی قۇوشاتماق و تاراپلارینگ آراسیندا بارلاشیغی یۇلا قۇیماق اۆچین دؤره‌دیلن آستانا مکانیسمی ایشینی دۇوام اتدیریأر. تۆرکیه، ایران و روسیانینگ حمایاتکأرچیلیگینده دۇوام ادیأن تاپغیرینگ چأگینده کِسگیتله‌نِن دارتغینلیغی آزالدیجی یرلره قارشی حؤکۆمتینگ، روسیانینگ و ایران ینگ هۆجۆملرینی دۇوام اتدیریپ اۇلاری آلماغیندان سۇنگ اساسا ندا ادلب شأهِری نینگ ایه له یأن أهمیتی حاص هم یۇقارلادی. ادلب دارتغینلیغی آزالدیجی بیله کی یرلره سر ادیلنده تۆرکیأ گؤنۆدن سرحتدِش بۇلماغی تایدان تۆرکیأنینگ توتومینی گۆیچلندیریجی حأصیته ایه. شیله ده حؤکۆمته دگیشلی گۆیچلرینگ قاباو آستینا آلان یرلریندأکی سوریه لی محالیفلاری ادلبه و فرات قالقانی حرکتی نینگ قورالان یرلرینه گؤچۆرمه‌گی ادلب شأهِرینی حاربی محالیفلارینگ مرکزینه اؤوۆردی. آستانا تاپغیری نینگ چأگینده ادلب دارتغینلیغی آزالدیجی بؤلگه سی بیله کی یرلره گؤرأ تاپاووتلی. تۆرکیأنینگ ۱۲، روسیانینگ ۱۰ و ایران ینگ ۷ گؤزه‌گچیلیگی بۇلان ادلب ده چاقنیشیقلار اساسان دوروزیلدی. اساسان دا تۆرکیأنینگ آچان گؤزه‌گچیلیک یرلری حؤکۆمته دگیشلی گۆیچلرینگ سوریه لی محالیفلارا قارشی حاربی تایدان هۆجۆم اتمه گی نینگ اؤنگۆنی آچدی.

تۆرکیأنینگ بؤلگه ده آچان گؤزه‌گچیلیک یرلری اپراتیف تایدان کؤپ سانلی قینچیلیغی یانی بیلن آلیپ گلیأر. تۆرکیأنینگ اؤز سرحدیندن گؤنۆدن بارما مۆمکینچیلیگینه ایه بۇلماغی اولی ینگیللیک دؤره‌دیأن هم بۇلسا، ادلب دأکی رادیکال گۆیچلرینگ و حؤکۆمتینگ ایچالیلاری نینگ هۆجۆم قوراما أحتیماللیغی تۆرکیأنینگ پاراحاتچیلیغی اۆپجۆن اتمه ک اۆچین اؤز اۆستۆنه آلان بۇرجونی آغیرلاشدیریار. شیله لیکده تۆرک اولاغ کرونی دوران بمبالی اولاغینگ یاریلماغی سبأپلی آغیر ییتگی چکیپدی. واغتال واغتال حؤکۆمته دگیشلی گۆیچلر و ایرانا تابینلیقداقی شیغا یاراغلیلار تاراپیندان تۆرک عسگرلرینه اۇد آچیلدی. تۆرکیأنینگ سوریه دأکی چاقنیشیقلاری بس اتدیرمه‌ک اۆچین اؤز عسگرلرینی جپهه ده اۇرناشدیرماغی، تۆرکیأنینگ بؤلگه دأکی اورشی دوروزماق اوغرونداقی ایغتیاری نینگ اینگ آچیق گؤرکِزیجیسیدیر.

تۆرکیه بیر تاراپدان آستانا تاپغیری بیلن سوریأنینگ حؤکۆمتی نینگ و محالیفلارینگ آراسینداقی اورشی دوروزیپ، آداملارینگ اؤلمه گی نینگ اؤنگۆنی آلیپ، تاراپلارینگ آراسینداقی گپله شیکلرینگ و گچیش دؤورۆنینگ یۇلونی آچان بۇلسا، بیله کی تاراپدان سوریه دأکی اربت یاغدایدان پیدالانیان ترور قورامالارینا قارشی گؤره‌شینی دۇوام اتدیریأر. فیرات قالقانی حرکتی بیلن ترور قوراماسی داعش ی سرحدیندن صاپلان تۆرکیأنینگ ایکی حرکتینده یرلی گۆیچلر بیلن بیرلیکده حرکت اتمه گی هم تۆرکیأنینگ بؤلگه دأکی پوزیسیاسینی برکیدیأر هم ده تۆرکیأنینگ بؤلگه ده کولونیال (استعماری) منطق بیلن حرکت اتمه‌یأندیگینی گؤرکِزیأر. تۆرکیه ترورچیلیغا قارشی گؤره‌شیأرقا بیر تاراپدان هم قۇنگشی سوریه ده پاراحاتچیلیغینگ و آسودالیغینگ یۇلا قۇیولماغی اۆچین ایش آلیپ باریار، بیله کی تاراپدان بۇلسا اؤز میللی حۇوپسوزلیغینی اۆپجۆن ادیأر.شیله لیکده فیرات قالقانی حرکتیندن سۇنگ ترور قوراماسی داعش ینگ تۆرکیه دأکی ترور هۆجۆملری و سینانشیقلاری آزالدی. شۇنونگ یالی هم زیتین شاحاسی حرکتی حاتای داقی و آمانوس داغلارینداقی ترور قوراماسی پ. ک. ک تاراپیندان قورالیان هۆجۆملری هم ده هۆجۆم سیناشیقلارینی دۇلی یۇق اتدی دیمه‌ک یالنگیش دألدیر.

اِمما تۆرکیأنینگ ترورچیلیغا قارشی گؤره شی بیله کی یرلرده دۇوام ادیأر. عیراغینگ ایچینده دۇوام ادیأن حرکتینگ یانی بیلن سوریأنینگ دمیرقازیغینداقی پ. ک. ک/ ی. پ. گ گۆیچلرینه قارشی برک چأره گؤرۆلیأر. آمریکانینگ ی. پ. گ بیلن حیذماتداشلیق اتمه کدن ال چکمه‌زلیگی بؤلگه دأکی ترورینگ اۇرتادان آیریلماغینا پأسگِل بریأن بۇلسا، شۇل بیر واغتدا دا تۆرکیأنینگ میللی حۇوپسوزلیغینا مسئله دؤره دیأر. تۆرکیه بیلن آمریکانینگ آراسیندا ی. پ. گ و اساسان دا منبج اترابی نینگ گلجگی بۇیونچا گپله شیکلر بیرنأچه واغتدان بأری دۇوام ادیأر.

آمریکا منبج شأهِرینی آلاندا تۆرکیأ ی. پ. پ نینگ چکیلجکدیگی باراداقی وعده سینه دورمازلیغی و ی. پ. گ نی قۇراپ، اۇنگا حمایات برمه گی ناتو حیذماتداشلاری نینگ آراسینداقی قاتناشیقلاری دارتغینلاشدیریپدی. آمریکانینگ اۇزالقی دؤولت یازمانی و داشاری ایشلر وزیری رکس تیلرسون تۆرکیأ گلیپ منبج مسئله سینی تۆرک ایشدشی بیلن آرا آلیپ ماصلاحاتلاشماغیندان سۇنگ ایکی یوردونگ آراسیندا ایلالاشیق قازانیلیپدی. سۇنگ، پرزیدنت دونالد ترامپ تیلرسونی وظیپه سیندن بۇشادیپ، یرینه مایک پمپئونی بِلله دی. بو، ایشلرینگ واغتلایینچا دورماغینا سبأپ بۇلوپدی. تۆرکیأنینگ داشاری ایشلر وزیری مولود چاووش اوغلونینگ قۇلایدا برن بیان ناماسینا لاییقلیقدا ایکی یوردونگ آراسیندا منبج مسئله بۇیونچا تاسلاما ایلالاشیق قازانیلدی و قۇلایدا جیک مه‌جیک کِسگیتله‌نر. چاووش اۇغلونینگ بیان ناماسیندان سۇنگ یرلی چشمه لرینگ برن ماغلوماتینا گؤرأ ی. پ. گ ترورچیلاری بؤلگه دن چکیلمه ک اۆچین طایارلیقلارا باشلادیلار. شیله لیکده تۆرکیه بیلن آمریکانینگ آراسینداقی ایلالاشیغا لاییقلیقدا ی. پ. گ منبج دن چیقیپ، فیرات دریاسی نینگ گۆن دۇغارینا گچر. تۆرکیه بیلن آمریکا بؤلگأنینگ حۇوپسوزلیغینی بیله لیکده اۆپجۆن ادر و ایکی یورت بیله لیکده منبج ینگ یرلی دۇلانشیغینی، پلیسینی کِسگیتلأر.

تۆرکیه بیلن آمریکانینگ آراسیندا منبج مسئله سینده ایلالاشیق قازانیلیان هم بۇلسا فیرات دریاسی نینگ گۆن دۇغاریندا ی. پ. گ ترورچیلاری نینگ بۇلماغی ایکی یوردونگ آراسیندا سوریه بیلن باغلی دۆشنۆشمزلیکلرینگ قوتارماجاقدیغی نینگ آراسینداقی آراقاتناشیغی، اوتغاشیقلیلیغی و اینامی گۆیچلندیرر. منبج مسئله سینده ایلالاشان ایکی یورت سوریأنینگ بیله کی یرلری بۇیونچا هم ایلالاشیپ بیلر.

سیاسات، ایقدیصادیه‌ت و جمغیت غازناسی- ستانینگ عیلمی بارلاغچیسی، یازیجی جان آجون ینگ مسئله بۇیونچا سینینی اۇقادینگیز.