تۆرکیه – آمریکا قاتناشیقلاری هایسی یاغدایدا؟

تۆرکیأنینگ و سوریه لی محالیفلارینگ عفرین شأهِرینی ی. پ. گ ترورچیلاریندان صاپلاماق اۆچین باشلادان زیتین شاحاسی حرکتی نینگ بیرینجی آیی تاماملانان بۇلسا تۆرکیه- آمریکا قاتناشیقلاری آمریکانینگ ترورچی قۇلداییجی چِمه‌لِشمه‌سی سبأپلی قاداسیز بۇلماغیندا قالیار. تۆرکیه هم سوریأنینگ تۇپراق بیتولیگینه هم ده اؤز میللی حۇوپسوزلیغینا وِهیم آستیندا قۇرایان بۇلسا، آمریکا سوریه ده ترور قوراماسی پ. ک. ک بیلن بۇلان کئرلی حیذماتداشلیغینی دۇوام اتدیرمه‌کده ارجِللیک گؤرکِزیأر. ناتونینگ ایکی حیذماتداشی نینگ آراسینداقی دارتغینلیق سۇنگقی دؤوۆرده "ترورا قۇلداو" سبأپلی دارتغینلاشان هم بۇلسا، آصلینا سر ادیلنده گچمیشه اساسلانیان دۆیپلی مسئله لر هم بار.

عاراپ باهاریندا ایه له نِن تاپاووتلی توتوملار، آمریکانینگ مصرداقی حاربی آغدارلیشیعی قۇلداماغی و أهلی زاتدان اۇزال ۱۵-نجی ایول آغدارلیشیق سینانشیغی نینگ آرقاسیندا دوریان فتؤ بیلن بۇلان قاتناشیق تۆرکیه- آمریکا قاتناشیقلارینا اولی ضاربا اوردی.

تۆرکیأنینگ داشاری ایشلر وزیری چاووش اۇغلی نینگ تۆرکیه- آمریکا قاتناشیقلاری بارادا "قاتناشیقلاریمیز اؤرأن دارتغینلی. یا قاتناشیقلاریمیزی قادالاشدیراریس، یا دا قاتناشیقلار دۇلولیغینا بۇزولار" دیمه‌گی تۆرکیه بیلن آمریکانینگ آراسینداقی قاتناشیقلارینگ یتن سپگیدینی آچ آچان گؤرکِزیأر. آمریکان تاراپی تۆرکیأنینگ اِگیلشیکسیزلیگینه دۆشۆنمه‌ک ایسله مه یأن هم بۇلسا داشاری ایشلر وزیری مولود چاووش اوغلی نینگ تیلرسون ینگ داعش تۇپاری بۇیونچا گچیریلن ماصلاحاتدا سؤزلأن سؤزۆنه اۆنسی چکیپ،

"تۆرکیأنینگ آلادالارینی دۆشۆنشیأریس. بیز ایندی سؤز دأل، ایش گؤرمه‌ک ایسله یأریس" دیمه‌گی، تۆرکیأنینگ آمریکا بۇلان اینامینی ییتیرندیگینی گؤرکِزیأر. شیله ده بریلن اِمما دورولمایان سؤزلرینگ برجای ادیلمه گی طالاپ ادیلیأر. آمریکا تۆرکیأ برن سؤزلرینده دورمان حالاتیندا تۆرکیأنینگ دۆیپلی قارارلاری قابول اتجکدیگینی آیدیپ بیلریس.

آمریکا حیذماتداشلیق دۆشۆنجه سینه لاییق باشلانغیچ ادیپ، تۆرکیه بیلن قاتناشیقلاری تایدان کأبیر أدیملر أدیأن هم بۇلسا، اؤزآرا اینامینگ یانگاداندان دیکه‌لمه‌گی اۆچین بیرنأچه واغت گِرِک بۇلار.

باش وزیرینگ اۇرونباساری بکر بۇزداغ تۆرکیأنینگ سرحت یاقاسیندا آچیلماغی مِیللِه‌شدیریلیأن ترور کریدوری و ترورینگ دؤولِتلشدیریلمه گی باراداقی تاسلامانی اۇرتادان آییرجاقدیقلارینی بیان ادیپ،

"آمریکا ترور قورامالاری پ. ک. ک/ ک. ج. ک/ پ. ی. د/ ی. پ. گ مسئله سینده تۆرکیأنی گۆیمه‌مِکدن ال چکمه لی، آت چالشیغی بیلن ترور قورامالارینی و ترورچیلاری گیزلأپ بیلمه‌جِکدیگینی، حاقیقاتی اؤزگِردیپ و هیچ کیمی آلدادیپ بیلمه‌جِکدیگینی بیلمه‌لی. پ. ی. د و ی. پ. گ نینگ ترور قورامالاریدیغینی چۆرت کسیک ایقرار اتمه‌لی؛ ترور قورامالاری بیلن حیذماتداشلیغینی و ترور قورامالارینا بریأن تعلیمینی، اۆپجۆنچیلیگینی، یاراغ، اۇق- دأری و بیله کی أهلی قۇلداوینی بس اتمه‌لی، ترور قورامالارینا برن یاراغلارینی ییغنامالی" دییپ بیانات بردی.

بو واقالار بیلن باغلیلیقدا آمریکانینگ دؤولت یازمانی رکس تیلرسون تۆرکیأ ساپار قورادی. پرزیدنت أردۇغان بیلن بیرنأچه ساغات دۇوام ادن دوشوشیق گچیرن تیلرسون، ایشدشی چاووش اۇغلی بیلن هم اؤزآرا گپله شیک گچیردی. گچیریلن گپله شیکلرده تاراپلارینگ بیری بیرینه استراتژیک حیذماتداش حؤکمۆنده گؤریأندیکلرینی نیغتادی و تۆرکیه ینه ده بیر گِزِک آمریکا طالاپلارینی یتیردی.

منبج باشدا بۇلماق بیلن سوریأنینگ دمیرقازیغی بیلن باغلی گپله شیکلری آلیپ بارماق اۆچین مکانیزمینگ دؤره‌دیلمه‌گی بارادا قارار قابول ادیلدی.

تۆرکیه، آمریکا بیلن گپله شیکلرده دۇوام ادیأرکأ بیله کی تاراپدان دا گۆنۆدن ترور قوراماسی پ. ک. ک/ پ. ی. د قارشی گؤره‌شینی دۇوام اتدیرجکدیگینی چۆرت کسیک بیان اتدی.

البتده آمریکا بیلن تۆرکیأنینگ اؤاسیندا بار بۇلان دۆشنۆشمه‌زلیکلر پ. ک. ک/ ی. پ. گ مسئله سی سبأپلی یۆزه چیقمایار.

مسئلأنینگ گؤزباشیندا تۆرکیأنی بؤلگه ده اساسلاندیریجی آکتور حؤکمۆنده گؤرمه‌ک ایسله مه یأن آمریکا دا أردۇغان ینگ اؤزۆنه گؤنۆکیأن یالنگیش اوغروقدیرما اساسلانیان تۆرکیأنینگ اسلامیلاشیاندیغی و اتوریترلیگه باریاندیغی سؤزۆنه باپ گلیأن چمه له شمه لرینگ باردیغینی گؤریأریس. بیرنأچه واغتلاپ مدیا ارگانلاری تاراپیندان پروپاگاندیرلانان و تۆرکیه دأکی حیذماتداشلاری تاراپیندان قۇلدانان دۆشۆنجه تۆرکیأنینگ میللی بأحبیتلرینه زیان یتیریپ، سؤزلرینگ اوغرونی اۆیتگه‌دیأردی. شیله لیکده، آمریکا تابینلیقداقی بیرلشیک عاراپ امیرلیکلری، سعودی عربیستان و مصر یالی یورتلارداقی آدام حقوقلاری و انسان پرور قیمماتلیقلار هیچ حیلی اۆنس چکمه یأردی.

آمریکانینگ دورنوقسیز چمه له شمه سی نینگ اساسی سبأبی تۆرکیأنینگ اؤزباشداق و قاراشسیز داشاری سیاسات آلیپ بارماغی.

شیله لیکده ۱۵-نجی ایول داقی فتؤچی آغدارلیشیق سینانشیغی قورالیارقا آمریکانینگ آغدارلیشیغینگ بۇلوپ بۇلماندیغینی سلجریأریس دیلن بیاناتی، آغدارلیشیقدان سۇنگ تۆرک حالقی نینگ یانیندا دورماغینگ یرینه آغدارلیشیغی قورانلارینگ یاغدایی بیلن قیزیقلانماغی و اینجیرلیک بازاسی نینگ آغداریشیقداقی رلی آصلینا سر ادیلنده ایکی یوردونگ آراسیندا اؤورۆلشیک نقطاسینی عمله گتیریأر. فتؤ ترور قوراماسی ننیگ لیدری نینگ آمریکادا یاشاماغی، مرکزی رازودکا قوللوغی نینگ و آمریکانینگ بیله کی ادارالاری نینگ فتؤ نی قۇلداماغی تۆرکیه بیلن بۇلان قاتناشیقلاری دیسه‌نگ دارتغینلاشدیردی. آمریکانینگ تۆرکیه تاراپیندان بریلن اۇنلارچا دلیل گؤرنۆشیندأکی دلیللرینه قارامازدان فتؤ ترور قوراماسی نینگ یۇلباشچیسی تۆرکیأ ایزینا بریلمه‌زلیگی و اۇل بارادا جنایات ایشینی قۇزغالمازلیغی آمریکانینگ ۱۵-نجی ایول داقی فتؤچی آغدارلیشیق سینانشیغیندا بینجالیق بۇلماندیغینی گؤرکِزیأن اساسی گؤرکِزیجیلردن کأبیری.

آمریکا بیلن تۆرکیأنینگ آراسیندا اساسی تاپاووتلیلیغی عمله گتیریأن بیله کی بیر مسئله بۇلسا مصردا حاربی آغدارلیشیق بیلن حأکیمیتدن چتلِشدیریلن محمد مرسی.

تۆرکیه مرسی نینگ دموکراتیک یۇللار بیلن سایلانان ایلکینجی جمهورباشلیغینی قۇلدان هم بۇلسا، تۆرکیه مرسی نینگ حأکیمیتینه قۇلداوینی دۇوام اتدیرمه گی یاقین گۆن دۇغار اۆچین آمریکا بیلن تۆرکیأنینگ آراسیندا دۆیپلی قاراییش تاپاووتلیلیغینی گؤرکِزیأر.

شیله لیکده تۆرکیه یاقین گۆن دۇغارداقی دؤولتلرینگ حؤکۆمتلری حالقلار تاراپیندان سایلانماغینی ایسله یأن بۇلسا، آمریکا اؤز بأحبیتلرینه لاییقلیقدا حرکت اتجک حؤکۆمتلرینگ ایش باشینا گلمه گینی ایسله یأر.

آمریکادا بار بۇلان قاراییشا گؤرأ یاقین گۆن دۇغار ارکین سایلاولار بیلن سایلانجاق حؤکۆمتلر آمریکانینگ تاراپیندا دأل، ایسه‌م اۇنونگ بأحبیتلری تایدان حۇوپلی بۇلار.