تۆرکیأنینگ گۆن ترتیبی ۱۴: تۆرکیه گۆن باتار بیلن روسیانینگ مسئله‌لری آراسیندا نیره‌ده یرینی آلیار

سیاسات، ایقدیصادیه‌ت و جمغیت غازناسی- ستانینگ عیلمی بارلاغچیسی، یازیجی جان آجون ینگ مسوله بۇیونچا سینینی اۇقایارسینگیز.

روسیا بیلن گۆن باتارینگ آراسیندا دارتغینلیق دۇوام ادیأرکأ تۆرکیه دنگ آغراملی سیاسات آلیپ باریار.

بریتانیاداقی اۇزالقی روس ایچالی (جاسوس) سرگئی اسکریپال بیلن قیزی یولیانانینگ زأهِرلی گاز بیلن زأهِرله‌نمه‌گیندن سۇنگ حصوصان دا آنگلوساکسون بلوک حؤکمۆنده بیلینیأن آمریکا بیلن بریتانیا، عمومان بۇلسا گۆن باتار یورتلاری بیلن روسیانینگ آراسیندا دۆیپلی دارتغینلیق یۆزه چیقدی.بریتانیانینگ گؤنۆکدیرمه گینده هۆجۆمینگ آنگیرسیندا روسیانینگ باردیغینی اؤنگه سۆرِن یورتلار رآکسیالارینی روس دیپلماتلارینی یورتدان چیقارماق بیلن گؤرکِزدیلر. روسیا گؤرکِزیلیأن رِآکسیالارینگ چأگینده ۲۵ یورت ۱۴۰ روس دیپلماتینی یوردوندان چیقاردی. روس داشاری ایشلر وزیرلیگی بۇلسا حابارلارینگ دۇغری بۇلماندیغینی بیان ادیپ اسکریپال واقاسی سبأپلی انگلیس یؤریته گۆیچلرینی و انگلیس حۇوپسوزلیق قوللوغینی گۆنأکأرله‌دی.

دؤولتلردن قاراشسیز حالقارا قورامالار تایدان قارالاندا بۇلسا ناتو گؤنۆدن روسیا قارشی سیاسات آلیپ باردی. ناتو آغضا یورتلاردان بیری بۇلان تۆرکیه بۇلسا باشدان گچیریلن هۆجۆمی یازغاردی اِمما روسیانی گؤنۆدن گۆنأکأرله مه دی و روس دیپلماتلارینی یورتدان چیقارمادی.

روسیا بیلن گۆن باتار یورتلاری نینگ آراسینداقی اسکریپال دارتغینلیغی ساوویق ساواش دؤورۆنی یادا سالیان هم بۇلسا، دۆنیأنینگ تأزه دۆزۆمینده ساوویق ساواش بارادا زات آیتماق مۆمکین دأل. روسیانینگ اؤزۆنه یاقین دوریان یورتلاردان عمله گلیأن بلوک دؤره دیپ پۆن باتار بلوکینا قارشی اورش ایغلان اتجکدیگینی پیکیرلِنمه‌ک حاقیقاتا لاییق گلمه‌ز. روسیانینگ کریمه نی اؤزۆنه بیریکدیرمه گی، اوکراینا مسئله سی بیلن روس- گۆن باتار قاتناشیقلاری، ایقدیصادی ساواش درجه سینه باریپ یتن ایقدیصادی چأکلندیرمه لر اذیکی تاراپینگ آراسینداقی دارتغینلیغی یۇقارلاتدی. سۇنگقی اسکریپال واقاسی بۇلسا دارتغینلیغی آلاولاندیران سۇنگقی حادیثا حؤکمۆنده آنالیز ادیلیپ بیلینر. اِمما گۆن باتار دۆنیأسی نینگ ایچرکی چاپرازلیقلاری و آلمانیانینگ باشدا دورماغیندا کأبیر یورتلارینگ روسیا حاص پاراساتلی چمه‌له‌شیأندیگی هم اۆنسدن دۆریلمه‌لی دأل.

روسیا بیلن گۆن باتارینگ آراسیندا باشدان گچیریلیأن دارتغینلیق دۇوام ادیأرکأ تۆرکیه دنگ آغراملی سیاسات آلیپ باریار. تۆرکیه اؤزۆنی بیر تاراپا برکیتمه‌زدن اؤز میللی بأحبیتلرینی ایلری توتویان توتوم ایه له یأر.

اسکریپال واقاسینا باغلیلیقدا تۆرکیه و ناتو تایدان گۆن باتارلی حیذماتداشلاری بیلن آرقالاشیار، اِمما روس دیپلماتلارینی یورتدان چیقارمان روسیا بیلن دیپلماتیک دارتغینلیغینگ اؤنگۆنی آلریار. شیله ده تۆرکیه اؤز میللی بأحبیتلرینه لاییقلیقدا آق قویی اتم الکتریک دِسگاسی نینگ قورلوشیغینا پرزیدنت أردۇغان بیلن پوتین بادالغا بردی. آق قویی اتم دسگاسی ۴ رآکتوردان عیبارات بۇلار و بیرینجی رآکتور ۲۰۲۳-نجی ییلدا اولانماغا بریلر. آق قویی اتم دسگاسی جمی ۴۸۰۰ مگاوات الکتریک تۇغینی اؤندۆریپ تۆرکیأنینگ صارپ ادیأن الکتریک تۇغی نینگ ۱۰ گؤتریمینی اۆپجۆن ادر.

شۇل بیر واغتدا روسیا بیلن بیله لیکده تۆرک آقیمی تاسلاماسینی دۇوام اتدیریأن و بیرینجی تاپغیردا روسیادان تۆرکیأ ایکینجی تاپغیردا بۇلسا بالکان یورتلارینا تاراپ اوزاپ گیتجک گاز گچیریجی توربا تناسلاماسی نینگ قورلوشیغی دۇوام ادیأر. تۆرکیأنینگ ایش یۆزۆنه گچیریأن بیله کی انرژی تاسلامالاری بیلن بیرلیکده تۆرک آقیمی تۆرکیأنی انرژی مرکزینه اؤوۆرمه‌ک تایدان اؤرأن مؤهۆم.

اِمما تۆرکیه حیذماتداشلیغینی دینگه بیر روسیا بیلن دأل، شۇل بیر واغتدا دا اوروپا بیله له شیگینه آغضا یورتلار و آمریکا بیلن هم اؤسدۆرمه‌ک ایسله‌یأر. شیله‌لیکده روسیادان اس- ۴۰۰ هۇوا قۇرانشی اولغاملارینی آلماق اۆچین گپله‌شیکلر گچیریأر. شیله ده اۆچۆنجی هۇوا قۇرانیش اولغامی حؤکمۆنده تۆرکیه فرانسیا و ایتالیا بیلن بیله لیکدأکی اؤنۆمچیلیک اۆچین آلینقی ایلالاشیغا قۇل چکیشدی. تۆرکیه بولاردان باشغا دا اف- ۳۵ اوچاری نینگ اؤندۆریلمه‌گینه اولی قۇشانت قۇشیار.

اِمما تۆرکیأنینگ ناتوداقی حیذماتداشلاری بیلن فتؤ و پ. ک. ک/ ی. پ. گ مسئله سیندأکی دۆشنۆشمه‌زلیگی دۇوام ادیأر. شۇل بیر واغتدا دا روسیا بیلن کریمه، اوکراینا و غوطه مسئله لرینده ایلالاشمایان تۆرکیه دنگ آغراملی سیاسات آلریپ باریپ، میللی بأحبیتلرینی قۇراماق ایسله‌یأر.