آتاتورک، بیر میللتین یئنیدن دوغوشو(45)
بوتون او بیری رهبرلر ییخیلیب گئتدیلر. منجه 20-جی عصرده شخصیتینه چوخ درین حؤرمت دویولان اؤندرین آیاقدا دوران تک آدام وار. او دا آتاتورک. یالنیز آتاتورکون شخصیتینه دویولان چوخ درین باغلیلیق، باشاری ایله وارلیغینی داوام ائتدیریر.
آتاتورک، بیر میللتین یئنیدن دوغوشو(45)
----------
سلام سئوگیلی دینلییجیلر، آتاتورک سئوگی و ماراغیندا بیرلیکدییک.
بؤیوک لیدر مصطفی کمال آتاتورکون آردیندان، دونیا طرفیندن تانینمیش دولت آداملارینین، یازارلارین و موتفککیرلرین، تاریخین یادداشینا هدیه ائتدیگی سؤزلری میننتدارلیغیمیزی تقدیم ائتمهیه داوام ائدیریک.
----------
بو گون سیزلرله پروفسور دوکتور نورمان استون-ون فیکیرلرینه قولاق وئرجگیک.
اولجه پروفسور دوکتور نورمان استون-و قیساجا تانییاق.
نورمان استون، 1941 ایسکاتلند دوغولان. 1984-جی ایلده اینگیلترهده اوکسفورد اونیورسیتهسینده معاصر تاریخ پروفسورو اولدو. یاخینچاغ تاریخی موضوعسوندا درسلر وئردی. آردیندان تورکیهیه گلدی و بیلکنت اونیورسیتهسینده درس وئرمهیه باشلادی.
پروفسور استون، اصل اولاراق روسیا تاریخی متخصصی اولماقلا بیرلیکده عثمانلی ایمپراتورلوغونون 19. یوز ایل سونو و 20. یوز ایل باشی دؤورویله اولدوغو قدر تورکیهنین یاخین تاریخی ده ماراقلاندی. اؤزو، تورکیهده، روسیا اوزرینه ایختیصاصلاشمیش، اورادا اولان بیتنی بیلن اینسان گوجو یئتیشدیرهجک بیر روسیا آراشدیرمالاری انستیتوسو قورماق اوچون اوکسفورد بیلکنت اونیورسیتهسینه گلدی. هله ده بورادا وظیفهسینی داوام ائتدیریر.
1987-1990 ایللری آراسیندا اینگیلتره باش ناظیری مارگارت تاچرین خاریجی سیاست مصلحتچیلیگی ده ائدن پروفسور استون، 1997-جی ایلده Wolfson تاریخ اؤدولونو.
تورکیه اوزرینه خاریجی دیلده ائدیلمیش نشرلری چوخ بیلدیگینی سؤیلهین پروفسور دوکتور نورمان استون، "20-جی عصرده شخصیتینه چوخ درین حؤرمت دویولان اؤندرین آیاقدا دوران تک آدامین آتاتورک اولدوغونو" ایفاده ائدیر و علاوه ائدیر:
----------
"بوتون او بیری رهبرلر ییخیلیب گئتدیلر. منجه 20-جی عصرده شخصیتینه چوخ درین حؤرمت دویولان اؤندرین آیاقدا دوران تک آدام وار. او دا آتاتورک. یالنیز آتاتورکون شخصیتینه دویولان چوخ درین باغلیلیق، باشاری ایله وارلیغینی داوام ائتدیریر. چونکی معاصیر تورکیه بیر چوخ باخیمدان اونون یوکسلددیگی بیر عابدهدیر. ائتمهیه چالیشدیغی و باجاردیغی ایش چوخ بؤیوک بیر خیدمتدیر. "
----------
پروفسور دوکتور نورمان استون، آتاتورکون لیدرلیگی، جمهوریتی قورماداکی فعالیتی موضوعسوندا، اونا دویولان درین باغلیلیقدان دا سؤز ائدهرک دانیشیر:
----------
"شوبهه یوخدور کی آتاتورک چوخ دقته دگر بیر اینسان ایدی. 1930-جو ایللرده تورکیهیه گلن آلمانلاردان بیری اولان فریتز نومارکین یازدیغی بیر کیتاب وار. اؤزو مالیچی و ایقتیصادچی اولان فریتز نومارک، حکومته وئرگیلر کیمی موضوعلاردا مصلحتچی اولاراق خیدمت ائدیردی. نومارک دیلینی ایکی ایل ایچینده چوخ گؤزل اؤغرننلردن بیریدیر. کیتابیندا بیلدیردیگینه گؤره، آتاتورک ایله یالنیز بیر دفعه، پرا پالاسداکی بیر قبولدا قارشیلاشمیش؛ اونونلا ایکی دقیقه قدر دانیشدیغینی یازیر. اما پروفسور نومارک بو ایکی دقیقهنین تک تک هر ثانیهسینی خاطیرلادیغینی سؤیلهییر. آیدین اولور کی آتاتورکون اؤزویله قارشیلاشانلار اوزریندکی تأثیر ائدیجیلیگی ائله بؤیوک ایدی کی، اطرافینداکی هر شئیی دگیشدیرهبیلیردی. بئله تأثیرده اولان باشقا اینسانلار دا اولدو. بونلاردان بیری ماراقلیدیر اما، آتاتورکه یئنیلن للوید گئورگئدو. اما آتاتورکون تأثیر گوجو چوخ داها خصوصی بیر خصوصیت داشیییردی و چوخ اوزون مدت بویونجا دا بئله آنیمساندی. بو چوخ بؤیوک بیر موفقیتدیر.
بیر دوشونور، آنکارانین 19. یوز ایل پوزیتیویزمینین بیر عابدهسی اولدوغونو سؤیلمیشدی. بئله بیر دونیا اینسانلارا چوخ گئنیش انسیکلوپدیلر، دؤرد بوجاقلی فورماسیندا بتون تیکینتیلر، بیر چوخ دولت دایرهسی، بیر رسمی قزئت کیمی شئیلر وئریر. آیدیندیر کی، بو دوشونجهلر منه گؤره 1890لارین "ایرهلیجیلیغی"نی تمثیل ائدیر. بو دوشونجه شرطلرین پلانلانابیلهجگینه اینانیر. دولت خیدمتلرینین دگرینه، ساغلیق سرویسلرینین خیرینه اینانیر. کیمی بوجاقلاردان شاعرانه بیر آچیقلامالارا مالیکدیر. چاغیمیزین پلانلی حیات دوشونجهسیدیر بو. بو دوشونجهنین چوخ بؤیوک بیر حیسهسینین یاخشی اولدوغونا هئچ شوبهه یوخدور. اما آتاتورکله علاقهدار اولاراق باخدیغیمیزدا ماراقلی اولان بو کی، آتاتورک بو دوشونجهلری آلیب تطبیق قویدو. بونو روسلار دا سینادی. ایراندا شاه دا سینادی. پاکیستانین ایلک یؤنتیچیلری و مکزیکدهکیلر ده سینادی. اما باشاریسیز اولدولار. آتاتورک ایسه باشاردی. "
----------
اینگیلترهده اوکسفورد اونیورسیتهسینده معاصر تاریخ پروفسورو اولان و هله ده تورکیهده بیر اونیورسیتهده وظیفه یئرینه یئتیرن پروفسور دوکتور نورمان استون، آیین زاماندا بیر روسیا تاریخی متخصصی. "آتاتورک، تورکیهینی یالنیز یونانلاردان دئییل، سووئتلردن ده قورتاردی" دئیرکن باخین موصوعنو نئجه آچیقلاییر:
----------
"موستقیللیک ساواشی چوخ بؤیوک قهرمانلیق آنلاریدیر. بو ساواشلاری چوخ یاخشی بیلیرم. اسکیشهیر-پولاتلی آراسیندا کئچن ساواشلاری، "زاواللی" یونانلیلارین نلر ائتدیکلرینی آراشدیرماق منیم خصوصی بیر ماراق قونوم اولدو. آتندکی اینگیلیس ائلچیسی میشعل اسمیت-ین یازدیغی چوخ گؤزل بیر کیتاب وار. کیتابین آدی "ایونیا باخیشی '. یونانلیلارین بو مغلوبیت قارشیسیندا نئجه دلیجه، قورخونج بیر اؤزونو ییتیریش فورماسیندا حرکت ائتدیکلرینی چوخ یاخشی ایضاح ائدیر. بیلدیگیم بیر باشقا کیتاب وار؛ شاهزاده فیلیپ آتاسینین یازدیغی بیر کیتاب. اؤزو یونان کرالی آندرهنین آتاسی و ساواش اثناسیندا بیر یونان اوردوسونا امر ائتمیشدی. شاهزاده فیلیپ خاطیرهلرینده عینیله بونلاری یازیر:
'یونانلیلار بئله دورسون، هئچ بیر اینسانین منیم عسکرلریمین ائتدیگی پیسلیکلری ائده بیلجگینه اینانمیرام.'
... یالوواداکی اینسانلیق خاریجی داورانیشلاری، ایزمیرده نلر ائدیلدیگینی بیلیریک. بونلار تاریخه گیرمیشدیر. یونان عسکرلرینین بیر حیسهسی اؤزلرینی حقیقتن بؤیوک ایسکندر کیمی گؤروردولر. 'آنکارانی اله کئچیریب بیزانس دولتینی یئنیدن قورمانین اؤزلری اوچون چوخ آسان اولاجاغینا اینانیردیلار. 1922دکی توققوشمانین تورکیه خالقی اوچون، هئچ ده آسان اولمایان قارشی سالدیرییا کئچیب دوشمنی مغلوب ائتمیش اولماق باخیمیندان، چوخ هنری بیر ذؤوق اولدوغونو تخمین ائدیرم. ووروشمالار چوخ چتین ایدی. زامان زامان دوشونرم کی، اگر آتاتورک اولماسایدی، بو گونون معاصر تورکیهسیز، جمهوریت تورکیهسی اولمازدی. اورتا آنادولو خالق جمهوریتی اولاردی. چونکی بؤیوک احتیماللا کومونیست اولاردی؛ سووئت گورجیستانینین داها بؤیوکجه بیر نومونهسی اولاردی. منجه آتاتورک تورکیهنی یالنیز یونانلاردان دئییل، سووئتلردن ده قورتاردی. "
----------
سئوگیلی آتاتورک دوستلاری،
گلهجک هفته یئنه عینی ساعتدا عینی سئوگیده گؤروشمک دیلییله اسن
ایلگیلیلی خبرلر
اورتا آسیا جمهوریتلرینین گوندمیندهکی گلیشمهلر
دونیانین اؤنده گلن اؤلکهلری اورتا آسیا جمهوریتلرینی بیر بوتون اولاراق گؤرمهیه باشلادیلار
آورآسیا جمهوریتلرینین گۆندمیندهکی گلیشمهلر
۷-۸ می ۲۰۲۴ تاریخلرینده آذربایجان باشباخانی علی اسدوو تۆرکیهیه رسمی سفر گئرچکلشدیردی