آتاتورک، بیر میللتین یئنیدن دوغوشو (25)
"اورتادا بیر سوال وار:" مصطفی کمال اولماسایدی نه اولاردی؟ بلکه بئله بیر مقاییسه ائدیله: مصطفی کمال حرکتی اولماسایدی "سئور" آنلاشماسی گئرچک اولوردو. مصطفی کمال حرکتی اولدو و "سئور"ی حیاتا گئچیریلمدی. لوزان رئاللاشدی
25
آتاتورک، بیر میللتین یئنیدن دوغوشو:
سلام سئوگیلی اوخویوجولار، آتاتورک سئوگی و ماراغیندا بیرلیکدییک.
بؤیوک لیدر مصطفی کمال آتاتورکون آردیندان، دونیاجا تانینمیش دولت آداملارینین، یازارلارین و موتفککیرلرین، تاریخین حافیظهسینه هدیه ائتدیگی سؤزلری میننتدارلیغیمیزی تقدیم ائتمهیه داوام ائدیریک.
----------
بو گون سیزلرله آلمانیادا ایکی دیللی اینسانلارین دیل تحصیلی و بونونلا علاقهدار اجتماعی پروبلملر اوزرینه اختصاصلاشان، بو ساحهده بیر چوخ یایینلانانلاری اولان بیر علم آدیمینین، پروفسور دوکتور کلاوس لیب-هارکورتون قیمتلندیرمهلرینه قولاق وئرجگیک.
پروفسور لیب-هارکورت، ایکی دیللی قروپ ایچینده خصوصیله تورک اوشاقلاری و آلمانیادا یاشایان تورکلرله علاقهدار اولاراق چالیشدی. ایلک دفعه شاگیردکن 1960دا گلدیگی تورکیهیه یؤنلیک ایش و تجروبهلری او زاماندان بری داوام ائدیر. دوکتورلوق تورکولوژی ساحهسینده ائتدیکدن سونرا تحصیل ساحهسینه گیرن پروفسور لیب-هارکورت، تحصیل ساحهسینده، خصوصیله تورکیه کؤکنلی اوشاقلارلا چالیشدی. یایینلاری آراسیندا هم آلمانلارلا یؤنلیک تورکجه درس کیتابلاری، هم ده تورکلره یؤنلیک آلمان درس کیتابلاری وار.
آلمانیادا یاشایان و سایسیلاری بیر نئچه میلیونو بولان تورکلرین آلمان جمیتیله قایناشماسی، اما عینی زاماندا آنا دیلیندن ده دوغرو اؤیرنهرک قایناشماسی یولوندا گؤزل فعالیتلری اولان پروفسور کلاوس لیب-هارکورت، بو وسیلیله تورکیهدکی سیاسی نیزام، اجتماعی تشکیلاتلار و بونلارین کؤکونده یاتان آتاتورک اینقیلاب و پرینسیپلرینی ده تانیییر، بیلیر.
لیب-هارکورت، تورکیه جمهوریتینین قورولوشو، بونا اساس اولان آتاتورک اینقیلابلاری و آتاتورکون اؤندرلیک شخصیتی ایله دوشونجهلرینی بئله قیمتلندیریر.
----------
"اورتادا بیر سوال وار:" مصطفی کمال اولماسایدی نه اولاردی؟
بلکه بئله بیر مقاییسه ائدیله: مصطفی کمال حرکتی اولماسایدی "سئور" آنلاشماسی گئرچک اولوردو. مصطفی کمال حرکتی اولدو و "سئور"ی حیاتا گئچیریلمدی. لوزان رئاللاشدی. یعنی بو ایکی آنلاشمانی مقاییسه ائتسک، او زامان مصطفی کمال حرکتینی دگرلندیرمیش اولاریق.
ایکینجی بیر قیمتلندیرمه ده 1930-جو ایللره باخیلاراق ائدیله: 30-جو ایللردکی اوروپا اؤلکهلرینین وضعیتی ایله تورکیهنین وضعیتی مقاییسه ائدیر. بونو ائتدیگیمیزده بو گنج جمهوریتین اینسانلیغا یؤنلیک نه کیمی مثبت یانلاری اولدوغو، نئجه دموکراسییه چاتماق هوهسی ایچینده بیر جمهوریت اولدوغو بللی اولور. او ایللرده اوروپا بیر قارانلیق ایچینده ایدی. تورکیهده ایسه دموکراسییه حاضرلیق ایشلری واردی. تورکیه عثمانلی امپراتورلوغو قارانلیغیندان آیریلیردی. تورکیهده I. دونیا ساواشیندان سونرا باشلایان و امپریالیزمه قارشی حیاتا کئچیریلن بیر قورتولوش ساواشی واردی. عینی تاریخده بیزیم آلمانیادا توپلاما دوشرگهلری قورولوردو.
اومومی قیمتلندیرمه اوچون اوچونجو بیر حرکت نقطهسی بو اولا بیلر: تورکیهنین اطرافینداکی اؤلکهلر، خصوصیله ده موسلمان اؤلکهلر هم دولت ایستاتوسو، هم ده اینسانلارین حیات ایستانداردلاری باخیمیندان قارشیلاشدیریلیرسا، یئنه تورکیه جمهوریتینین و مصطفی کمال آتاتورکون ائتدیکلرینین دگری اورتایا چیخار. "
---------
سئوگیلی اوخویوجولار،
آلمانیادا ایکی دیللی اینسانلارین دیل تحصیلی و بونونلا علاقهدار اجتماعی پروبلملر اوزرینه اختصاصلاشان، بو ساحهده بیر چوخ یایینلانانلاری اولان بیر علم آدامینین، پروفسور دوکتور کلاوس لیب-هارکورتون قیمتلندیرمهلرینه قولاق وئرمهیه داوام ائدیریک.
لیب-هارکورت، اختصاصینی بیرباشا ماراقلاندیران دیل و یازی دئوریملری، تحصیل ساحهسینده ائدیلنلر، قادینلارین جمعیت حیاتینداکی ایستاتوسلاری حاقینداکی فیکیرلرینی ده بئله یئکونلاشدیریر:
----------
"یئنه عثمانلی امپراتورلوغوندان و او زامانکی تحصیلدن یولا چیخساق، بو اصلاحاتلارین نه قدر مثبت اولدوغو اورتایا چیخار.
1920-جی ایللرده تورکیهده ساوادلی اولمایانلارین نیسبتی یوزده 90 ایله 95 آراسیندا ایدی. یازی اینقیلابیندان سونرا بو نیسبت چوخ تئز دوشدو. اونسوز دا آتاتورکون بیر مقصدی ده بو ایدی. ... آتاتورک زامانیندا ائدیلن تحصیل اصلاحاتی و قورولان تشکیلاتلار چوخ قیمتلیدیر. هم پئداقوقلار اؤیردیلدی، هم 1930-جو ایللرده خالق ائولری قورولدو، هم ده کند انستیتولاری اهمیتلی بیر رول اوینادی. آتاتورکون پرینسیپلرینه اویغون معین بیر مقصد واردی. او دا؛ خالقی اؤیرتمکده. چونکی خالقی اؤیرتمهیه بیر جمهوریت، خالقا یؤنلیک بیر جمهوریت اولونا بیلمز. بو خطده گئتدیگی اوچون آتاتورکه چوخ دگر وئریرم.
بوندان باشقا، او زامانلار خاریجی گوجلره قارشی مستقیل بیر دولت قورماق سؤز قونوسو ایدی. سونرا بو دولتی جمهوریت پرینسیپلرینه اوتورتماق، اوندان سونرا ایچ پروبلملر اوزرینده دایانماق کیمی بیر یول ایزلهدی آتاتورک.
قادینلارا برابر حاقلارین تانیندی. بو چوخ اهمیتلی ایدی. چونکی باتیدان فرقلی اولاراق قادینلارین سئچیم حاقی یوخ ایدی، ائوین خاریجینده قادین چالیشامازدی، تحصیل حاقی دا یوخ ایدی. ایسلام دونیاسیندا قادینلارا آز حاق وئریلیردی. بو حاقلار اولمادیغینا گؤره تحصیلده و اجتماعی ساحهده آتاتورکون قادینلارا برابر حاق وئرمهسی چوخ مثبت بیر آددیم اولدو. "
-------
سئوگیلی آتاتورک دوستلاری، سؤزون گوجونو ایتیردیگی یئردییز ... داها نه دئییله بیلر کی ...
گلهجک هفته یئنه عینی ساعاتدا عینی سئوگیده گؤروشمک دیلییله اسن قالین
ایلگیلیلی خبرلر
تۆرک جمهوریتلرینین گوندمیندهکی گلیشمهلر
۱ ژوئن ۲۰۲۴ تاریخینده شوشادا تۆرک دؤولتلری تشکیلاتی تحصیلدن مسئول باخانلاری ۸.جی ییغینجاغی ائدیلدی