آتاتورک، بیر میللتین یئنی‌دن دوغوشو(20)
سون ایللرده تورکیه‌نین اولدوغو بؤلگه‌ده و دونیادا اولاگلن دییشیک‌لیک‌لره باخیلدیغیندا، مصطفی کمال آتاتورکون ایره‌لی فیکیرلی داها یاخشی آیدین اولور
آتاتورک، بیر میللتین یئنی‌دن دوغوشو:
سلام سئوگی‌لی اوخویوجولار، آتاتورک سئوگی و ماراغیندا بیرلیکدییک.
بؤیوک لیدر مصطفی کمال آتاتورکون آردین‌دان، دونیاجا تانینمیش دولت آداملاری‌نین، یازارلارین و موتفککیرلرین، تاریخین حافیظه‌سینه هدیه ائتدیگی سؤزلری میننتدارلیغیمیزی تقدیم ائتمه‌یه داوام ائدیریک.
---------
بو گون سیزلرله بیرلیکده پروفسور دوکتور هیت لاوری‌نین قیمتلندیرمه‌لرینه قولاق وئرجییک. پروفسورلاوری، آمریکا بیرلشیک دولتلری پرینستون اونیورسیته‌سینده آتاتورک کورسوسو باشچی‌لیغی دا ائتمیش اولان بیر سیاست بیلیمچی.
پروفسور دوکتور هیت لاوری، آتاتورکون، دوشونجه‌لری ایله اولوسونا اؤلومون‌دن سونرا بئله ایستیقامت و اسین وئره بیلن تک اؤندر اولدوغونو ایفاده ائدیر و قیمتلندیرمه‌سینه بئله داوام ائدیر:
-------
"منجه بوندا بیر چوخ فاکتورون پایی وار. بیرینجی‌سی؛ آتاتورکون اولوسونا بیر دونیاگؤروشو گتیرمیش اولماسی. بو دونیاگؤروشو بو گون هله جان‌لی. بو سببله معاصر تورکیه‌نین دوشونجه آتاسی اولاراق آتاتورک، تورک خالقی‌نین باشیندا چوخ جان‌لی اولاراق یاشاییر. منجه تطبیق باخیمین‌دان باخیلدیغیندا آتاتورک چوخ ارکن اؤلدو ... 1923-جو ایلده بیر اولوس قورما پروسه‌سینی باشلاتدی و 15 ایل کیمی قیسا بیر زامان مدتینده اینسانی چاش‌دیرا‌جاق شئی‌لر باشاردی. منجه واخت‌سیز اؤلومو، تورک اولوسونون اورتاق پسیکولوژیسینده بؤیوک بیر سارسینتی ائتدی ... خالق، آتاتورکون چوخ ارکن اؤلدوگونه، تورکیه‌نی، تورک خالقینی چوخ ارکن ترک ائتدیگینه اینانیر.
سون ایللرده تورکیه‌نین اولدوغو بؤلگه‌ده و دونیادا اولاگلن دییشیک‌لیک‌لره باخیلدیغیندا، مصطفی کمال آتاتورکون ایره‌لی فیکیرلی داها یاخشی آیدین اولور. داها یولا چیخارکن تعیین ائتمیش اولدوغو میثاق میللی دوشونجه‌سیله ان اهمیت‌لی قالیجی دگری یاراتدیغینا شوبهه یوخ‌دور.
آتاتورک، بو یئنی دولتین یاشایا‌بیلمه‌سی اوچون تک یولون عثمانلی ایمپراتورلوغونو کئچمیشده بوراخماق اولدوغونو یاخشی آنلامیشدی.
تورکیه‌نین 1923دکی 13 میلیونلوق اها‌لی‌سینه باخاق. بو خالق 12-13 ایل عرضینده بیر-بیری‌نین آردین‌دان بیر چوخ ساواش‌لار کئچیردی؛ بو اها‌لی‌نین اهمیت‌لی بیر حیسه‌سی ایتیریلن تورپاق‌لاردان، بالکان‌لار و عرب اؤلکه‌لرین‌دن گلن مهاجر‌لاردان میدانا گلیردی. مصطفی کمال بو یئنی دولته یئنی بیر دونیاگؤروشو وئردی: گؤزونو چؤله دئییل، ایچرییه چئویرمه دوشونجه‌سی بو. مرکز نقطه‌سینده ایتیریلن شئی‌لر اولمایا‌جاقدی؛ تورک خالقی بالکان‌لاردا، قافقازدا، جنوبی روسیادا بوراخیلان تورپاق‌لارا دئییل، بورادا، آنادولودا الینده اولان شئیه دقتینی توپلایاجاقری. بئله‌جه تورک اولوسو حقیقتن یئنی اولان بیر دولت قورماق اوچون تشکیل ائدیلمیش، اؤز ایچینه گؤزلرینی چئویرن بیر دونیاگؤروشونه صاحب اولدو. زامان کئچدیکجه بو دونیاگؤروشونون اوستا اولدوغو داها آچیق بیر شکیلده اورتایا چیخدی. تورکیه جمهوریتسی‌نین 20-جی عصرده اینکیشاف بؤیومه‌سینی تامین ائدن، بو دونیاگؤروشو اولموش‌دور. "
--------
سئوگی‌لی اوخویوجولار،
آتاتورک بیر میللتین یئنی‌دن دوغوشو پروقرامیمیزدا بو هفته پروفسور دوکتور هیت لاوری‌نین قیمتلندیرمه‌لرینه یئر وئریریک. پروفسور لاوری، آمریکادا بیر اونیورسیته‌ده آتاتورک کورسوسو باشچی‌لیغی دا ائتمیش اولان، تورکیه و عثمانلی تاریخی قونوسوندا متخصص بیر سیاست بیلیمچی.
باخین، پروفسور هیت لاوری‌نین، آتاتورکون دوشونجه و ائیلملریندکی میللی اگمنلیک پارولاسی‌نین اهمیتینی نئجه قیمتلندیریر:
---------
"منجه آتاتورکون یاشادیغی دؤورده تک پارتی رهبرلیگینده بئله، سرگیلمیش اولدوغو ان بؤیوک خصوصیت‌لرین‌دن بیری، اؤیرنمه‌یه اولان ایستکلیلیغیدی. یالنیز تورک اولوسونو دئییل، اؤز اؤزونو ده داوام‌لی اولاراق اؤیردیردی. بیر چوخ باخیم‌دان داوام‌لی بیر دییشمه‌دن کئچمیش‌دیر آتاتورک. مسئلن بیر دوشونجه یا دا تشکیلاتا ماراق گؤسترمیش، اونو آراشدیرمیش، بلکه تطبیق دا. اما بو یئنی دولتین اینکیشافا، میدانا گلیب، دییشمه‌یه قویولوشوندا اولدوغو کیمی، آتاتورکون اؤزو ده بو دولتله بیرلیکده بؤیوگور، میدانا گلیر و دییشیردی. توپلوما دانیشیردی. بیر چوخ اؤندر کیمی اؤزونو خالق‌دان آیرمادی. اطرافیندا همیشه خالق واردی. بیر دوشونجه‌یه چاتدیغیندا اونو گؤروشمک و مذاکیره ائتمک هر قروپدان اینسانی چاغیریردی. پروفسورلاری، دولت مامورلارینی، کیمی دفعه کوچه‌دکی وطنداشی چاغیریردی. منجه یئنی تورک دولتی‌نین نئجه اولاجاغینی تعیین ائدن، بو اوسلوب اولدو.
داها میللی مستقیل‌لیک ساواشی‌نین باشیندا میللی اگمنلیک پرینسیپینی وورغولادی. بون‌دان دا هئچ نه حاق یول‌دان ساپمیش. بوتون آنادولو خالقینی بو باخیشا، بو حسرته قاتدی. یالنیز سلاحی قاپیب ساواشا گئدن اینسان‌لاری دئییل، قادین‌لاری و اوشاق‌لاری دا قازاندیردی بو حسرته. بو سایه‌ده ساواشی حقیقتن آنادولو خالقی‌نین بیر مقصد اوغرونا قاتیلدیغی مباریزه‌سی اولدو. بو مقصدی اورتایا قویان و یوکسک سسله دیله گتیرن آتاتورکدو.
-------------
پروفسور دوکتور هیت لاوری، آتاتورکون خالق اگمنلیگی نظمی ایله هم دموکراسی ادعاسینا هم ده ایسلام دینی‌نین سایگین‌لیغینا ایشتیراک ائتدیگی ایفاده و علاوه ائدیر:
---------
"خالق ایلک دفعه اولماق عذره اها‌لی‌سی مسلمان اولان بیر دولتین باتی ایله 20-جی عصر شرایطینده بوی اؤلچوشه‌بیله‌جگینی و اؤز یازگی‌لارینی اؤزلری‌نین بلیرلیه‌بیلگینی گؤردو. شوبهه یوخ کی، بو، مستملکچیلیگین هله مشهور اولدوغو بیر دونیا اوچون سون درجه اهمیت‌لی بیر مودئل ایدی.
بونون گونوموز ایسلام دونیاسینا دا مثبت تأثیرلری اولا‌جاق. اما منجه، یالنیز باشقا ایسلام اؤلکه‌لرینده دئییل، بیر چوخ مسلمان اولمایان اؤلکه‌ده ده اسکیک اولان شئی، مصطفی کمال آتاتورک قابیلیتینده اؤندرلرین بولونماییشی‌دیر. تورکیه‌نی بیر مودئل اولاراق گؤرور و اونون مصطفی کمالین آتدیغی تمل‌لر اوزرینده نلر ائتدیگینه باخسانیز، هر اؤلکه‌نین، اولوسونون یازگی‌سینی بیچیملندیره‌جک گوج‌لو شخصیتی و قابیلیتی اولان بئله بیر رهبره، بئله‌سینه تام زامانیندا صاحب اولما باخیمین‌دان تورکیه قدر شانس‌لی اولمادیغینی گؤرورسونوز. بو باخیم‌دان سیز چوخ شانسلیسینیز. "
-------
سئوگی‌لی آتاتورک دوست‌لاری، سؤزون گوجونو ایتیردیگی نقطه‌دییز ... داها نه دئییله بیلر کی ...
گله‌جک هفته یئنه عینی ساعاتدا عینی سئوگیده گؤروشمک دیلییله اسن قالین ...
ایلگیلی‌لی خبرلر
تۆرک جمهوریتلرینین گوند‌مینده‌کی گلیشمه‌لر
۱ ژوئن ۲۰۲۴ تاریخینده شوشادا تۆرک دؤولتلری تشکیلاتی تحصیلدن مسئول باخانلاری ۸.جی ییغینجاغی ائدیلدی
