آتاتورک، بیر میللتین یئنی‌دن دوغوشو (14)
آتاتورکون دوشونجه و حرکت‌لری خصوصیله 3. دونیا اؤلکه‌لرینده تأثیر ائتدی. چونکی، اینکیشاف ائتممیش اؤلکه‌لرده آتاتورکون آدینی ائشیتمه‌ین میلیون‌لارلا اینسان اولماقلا بیرلیکده، بو اؤلکه‌لرین رهبرلری آتاتورکو بیلیردی‌لر
آتاتورک، بیر میللتین یئنی‌دن دوغوشو:
سلام سئوگی‌لی اوخویوجولار، آتاتورک سئوگی و ماراغیندا بیرلیکدییک.
بؤیوک لیدر مصطفی کمال آتاتورکون آردین‌دان، دونیاجا تانینمیش دولت آدام‌لاری‌نین، یازارلارین و موتفککیرلرین، تاریخین حافیظه‌سینه هدیه ائتدیگی سؤزلری میننتدارلیغیمیزی تقدیم ائتمه‌یه داوام ائدیریک.
------
بو گون سیزلرله، اینگیلیس اصل‌لی بیر عالیمین، اوزون ایللر آمریکانین کولومبیا و پرینستون اونیورسیته‌لرینده تورکولوژی پروفسورو کیمی چالیشمیش اولان بیر علم اینسانی‌نین، پروفسور دوکتور کاترین بوریل‌ین "آتاتورک و تورکیه جمهوریتی" اوزرینه قیمتلندیرمه‌لرینه قولاق وئرجگیک. پروفسور بوریل، اوزون بیر مدت تورکیه‌ده قالمیش و تورکیه ایله تورک‌لرین خاریجی دونیا‌داکی آلقیلانیشی ساحه‌سینده نلر ائدیلمه‌سی لازیم اولدوغو موصوعسویلا دا یاخین‌دان ماراقلانمیش اولان بیر تورک دوستو.
پروفسور بوریل، اؤلومونون اوزرین‌دن او قدر ایل کئچمه‌سینه باخمایا‌راق دوشونجه‌لری و حرکتلریله خالقینی درین‌دن تأثیر ائدن، اونا یول گؤسترن تک اؤندرین آتاتورک اولدوغونا ایناندیغینی ایفاده و علاوه ائدیر:
--------
"چونکی او، تورکیه‌نین احتیاج دویدوغو اساسی اؤنمدکی خوصوص‌لاری بیلیردی. تورکیه‌ده بیر چوخ شئی‌ین دییشدیریلمه‌سی لازیم اولدوغونو، بونون اساس اهمیت داشیدیغینی گؤروردو. آتاتورک‌دن اوّل ده بو دییشیک‌لیک‌لرین گریینی گؤرن‌لر اولموشدو؛ اما وضعیت دییشمز سوروب گیتمیشدی. منجه آتاتورکون دوشونجه‌لری‌نین اساسیندا یاتان شئی، عثمانلی شرط‌لری‌نین چوخونو دییش‌دیرمک گریینی گؤرمسیدی.
عثمانلی نظمی ائله بیر وضعیتده ایدی کی، آتاتورک بون‌لاردان آرتیق خلاص اولماق لازیم اولدوغونو دوشونوردو. بو اونون اوچون چوخ اهمیت‌لی ایدی. جمعیتین بیر چوخ ساحه‌سینده، حیاتی ایلرلده‌جگینی و معاصیر بیر اؤلکه یاراداجاغینی بیلدیگی دییشیک‌لیک‌لر ائتدی. ائتمک ایستدیگی و باجاردیغی او قدر چوخ شئی واردی کی و ائتدیک‌لری ائله اساس یئنی‌لیکلردی کی، او گون‌دن بری دییشمه‌دن قالا بیلدی.
... آتاتورکون دوشونجه و حرکت‌لری خصوصیله 3. دونیا اؤلکه‌لرینده تأثیر ائتدی. چونکی، اینکیشاف ائتممیش اؤلکه‌لرده آتاتورکون آدینی ائشیتمه‌ین میلیون‌لارلا اینسان اولماقلا بیرلیکده، بو اؤلکه‌لرین رهبرلری آتاتورکو بیلیردی‌لر. اونلار تورکیه‌نی، نه ائتدیگینی، اؤلکه‌سی اوچون نیین یاخشی اولدوغونو بیلن و معاصیر دؤوره گیرمه‌یه و باشقا اؤلکه‌لرین انصافینا بوراخیلمیش بیر اؤلکه اولماماغا قرار وئرن بیر اؤندرین اؤلکه‌سی اولاراق گؤروردولر. منجه آتاتورکون تأثیری‌نین اساسیندا بو یاتماقدا‌دیر. آتاتورک ده اهمیت‌لی اولان شئی‌ین معاصیرلشمه اولدوغونو، بیر اؤلکه‌نین و اونون رهبرلری‌نین اؤزلری اوچون لازیم‌لی گؤردوک‌لری شئیی ائتمکده مستقیل اولما‌لاری لازیم اولدوغونو اؤیرندی‌لر.
... آیریجا باتی اؤلکه‌لری ده، تورکیه‌نین حسابا قاتیلا‌جاق بیر اؤلکه اولدوغونو، غربین الینده ایستدیک‌لری کیمی داورانا‌جاق‌لار بیر اؤلکه اولمادیغینی اؤیرندی‌لر. تورکیه‌نی دموکراتیک، مستقیل وارلیغی اولان و بئله عملیات گؤرمه‌سی لازیم اولان بیر اؤلکه اولاراق تانیدی‌لار.
... خصوصیله 2. دونیا ساواشیندان سونرا مستملکه اؤلکه‌لرین مستقیل اولما حرکتی باخیلدی. آتاتورکون بو حرکتده تأثیری اولدو. اونلارین "تورکیه بونو باشاردیغینا گؤره بیز ده باشارابیلیریک، دئدیک‌لرینه اینانیرام. غربه قارشی مقاومت آیاقدا دورابیلدیغی اوچون تورکیه‌یه و اونون اؤندرلرینه حیران‌لیق دویدوق‌لارینی دوشونورم. "
-------
سئوگی‌لی اوخویوجولار،
اوزون ایللر آمریکانین کولومبیا و پرینستون اونیورسیته‌لرینده تورکولوژی پروفسورو کیمی چالیشمیش پروفسور دوکتور کاترین بوریل، هر زامان اهمیت‌لی گؤردوغونو ایفاده ائتدیغی بیر موضوعنو بئله آچیقلاییر:
------
"تورکیه حاقیندا داها چوخ شئی بیلینمه‌لی‌دیر، دئیه دوشونورم. بیر چوخ کیتاب یایینلانان اولماقلا بیرلیکده، بیر چوخ اؤلکه‌دکی گئنیش خالق سئقمئنت‌لری تورکیه حاقیندا هئچ بیر شئی بیلمیر. بیر نومونه اولماق عذره دئییرم: 60-جی ایللرین سونو یا دا 70-جی ایللرین باشیندا، آمریکادا بیر بیلیم آدامی قروپو اولاراق عمومیتله آمریکا خالقی‌نین تورکیه اوزرینه نه بیلدیگینی آراشدیرمیشدیق. بو مقصدله 2 صحیفه‌لیک بیر سوال کیتابچاسیندا، "آتاتورک کیم‌دیر؟"، "تورکیه‌نین باشکندی هارا‌دیر؟"، "تورک‌لر نئجه گئیینرلر؟" کیمی بیر چوخ سوال سوروشدوق ..
نتیجه، خالقین تورکیه اوزرینه نه جور آز شئی بیلدیگینی گؤسترمه‌سی باخیمین‌دان چوخ دوشوندوروجو. اؤلکه‌نی بیر نئچه بؤلگه‌یه آییریب سوال کاغیذلارینی گؤندردیک. من، اورتا-غرب آمریکادا وظیفه آلمیشدیم. کیچیک بیر قصبه‌ده ایکی قیزیملا، اینسان‌لاردان سوال کاغیذینی دولدورما‌لارینی ایستییردیم. اینسان‌لار جواب وئرمکده حقیقتن چوخ چتین‌لیک چکیردی‌لر.
... تورکیه اوزرینه بیر شئی‌لر بیلن‌لردن مثبت اولان و ماراق‌لی بیر نئچه نومونه‌سی خاتیرلاییرام. بون‌لار کوره‌ده تورک‌لرله بیرلیکده اولان ایکی نفر ایدی. بون‌لار، گئرچک تورکلری تانیمیش، اونلارین یاخشی یولداش، یاخشی آرخاداش اولدوق‌لارینی گؤرموش‌لر. تورکلری اؤوه اؤوه بیتیرمیرلردی.
سوال کاغیذلارینی کیمی مکتب‌لره دا داغیتمیشدیق. اورادا دا تورکیه اوزرینه بیر چوخ شئی بیلن ایکی شاگیرد وار ایدی. اونلار دا آتا‌لاری ناتو بیرلیک‌لری ایچینده ایزمیرده وظیفه ائتدیگی اوچون بو شهرده یاشامیشدی‌لار. اما بؤیوک اکثریتین تورکیه اوزرینه آجینا‌جاق‌لی درجه‌ده آز شئی بیلدیگینی گؤردوک.
ایندی اونیورسیته‌لر بو بوشلوغو دولدورماغا چالیشیرلار. اما ائدیلمه‌سی لازیم‌لی چوخ شئی وار. من بونون ائدیلدیگینی گؤرمگی، حیاتیمین بیر وظیفه‌سی ساییرام. "
------
سئوگی‌لی آتاتورک دوست‌لاری،
سؤزون گوجونو ایتیردیگی یئردییز ... داها نه دئییله بیلر کی ...
گله‌جک هفته یئنه عینی ساعاتدا عینی سئوگیده گؤروشمک دیلگیله اسن قالین ...
ایلگیلی‌لی خبرلر
تۆرک جمهوریتلرینین گوند‌مینده‌کی گلیشمه‌لر
۱ ژوئن ۲۰۲۴ تاریخینده شوشادا تۆرک دؤولتلری تشکیلاتی تحصیلدن مسئول باخانلاری ۸.جی ییغینجاغی ائدیلدی
