آتاتورک، بیر میللتین یئنی‌دن دوغوشو(12)
آتاتورکون ائتدیگی و جمهوریت ایداره‌سی طرفین‌دن قبول ائدیلن انقلاب‌لار آراسیندا ان جورت‌کار، ان خوشبخت و ان چوخ سئوینجله قارشیلانمیش اولانی‌نین، تورک قادینی‌نین آزادلیغینا قوووشماسی اولدوغونو کیمسه یادسییاماز
آتاتورک، بیر میللتین یئنی‌دن دوغوشو:
سلام سئوگی‌لی اوخویوچو‌لر، آتاتورک سئوگی و ماراغیندا بیرلیکدییک.
بؤیوک لیدر مصطفی کمال آتاتورکون آردین‌دان، دونیاجا تانینمیش دولت آدام‌لاری‌نین، یازارلارین و موتفککیرلرین، تاریخین حافیظه‌سینه هدیه ائتدیگی سؤزلری میننتدارلیغیمیزی تقدیم ائتمه‌یه داوام ائدیریک.
--
بو گون سیزلرله، اوروپا‌لی بیر ژورنالیست یازارین، قیسا آدییلا ویلی اسپرکونون دگرلندیرمه‌سینی آتاتورکه باخاجاغیق. بیرینجی دونیا ساواشین سون گون‌لرینده یئرلشدیگی ایزمیرده، بیر میللی مقاومتین دوغوشونا شاهیدلیک ائتمیش؛ مصطفی کمال ایله یولداش‌لاری‌نین بو مقاومتی نئجه باشاریلی بیر قورتولوش ساواشینا چئویردیگینی و یئنی تورکیه جمهوریتی‌نین قورولوشو اوچون گؤستردیک‌لری چابا یاخین‌دان ایزلمیش بیری اولاراق ویلی اسپرکویا قولاق وئرجگیک. ایتالیان لیاقت نیشانی، فرانسا و هولندین خصوصی نیشان‌لارینا لاییق گؤرولن ویلی اسپرکونون، آدینا کیتاب یازدیغی آتاتورکون انقلابچی یؤنو ایله علاقه‌دار قیمتلندیرمه‌لری آراسیندا قیسا بیر سفر ائدجگیک.
اولجه ویلی اسپرکو کیم‌دیر، اونا بیر باخاق ...
میجهئل گوگلیئلمو ویلیام اسپرکو، بیلینن آدییلا ویلی اسپرکو، 1887ده ایزمیرده دوغولدو. آتاسی اصلن ونیز‌لی، آناسی ایسه عثمانلیدا وظیفه یئرینه یئتیرن فرانسا بوگوک ائلچیسی‌نین تورونویدو. تحصیلینی فرانسادا تاماملادی، حقوق تحصیلی گؤردو.
بیرینجی دونیا ساواش‌سی سونوندا، گمی آوا‌دان‌لیق و آژانسی اولاراق تورکیه‌یه دؤندو. یاخین شرقده فرانسیز چیخان بوتون قزئته‌لرله امکداش‌لیق ائده‌رک، ایزمیرده، شرقین ان چوخ اوخونان قزئتی اولان " Le Levant (شرق) قزئتینی چیخاردی. آیریجا "ایزمیر پوستاسی" و "ایستانبول" قزئت‌لرینده Jean Peyrat تاخما آدییلا، گونده‌لیک پروبلم‌لرله علاقه‌دار یازی‌لار یازدی. ایندی ویلی اسپرکونون، کیتابیندا دا یئر وئردیگی، مصطفی کمالین تورکیه جمهوریتی‌نین قورولدوغو ایلک ایللرده شاهید اولدوغو دئوریمجی‌لیغیله علاقه‌دار سطرلرینه بیر نظر سالاق ...
--
"غازی‌نین ائتدیگی و جمهوریت ایداره‌سی طرفین‌دن قبول ائدیلن انقلاب‌لار آراسیندا ان جورت‌کار، ان خوشبخت و ان چوخ سئوینجله قارشیلانمیش اولانی‌نین، تورک قادینی‌نین آزادلیغینا قوووشماسی اولدوغونو کیمسه یادسییاماز.
دوغولو موحیط سیلیندی ... 6 اوکتوبر 1926-جی ایلده چوخ خانیملی اولماق دا تامامیله قالدیریلدی. و بئله‌جه، جمهوریتنین یئنی قانون‌لاری و آنلاییش‌لارین تامامیله دییشمه‌سی ایله قادین پالتارلاری دا دییشدی ... 1920-جی ایلده، تورک قادی‌نینا، ائوی‌نین خاریجینده هر هانسی بیر شئیله مشغول اولماق قطعی‌لیکله قاداغان ایدی. قادین تئاتر صنعتچی‌لری ارمنی قادین‌لار ایدی. و اؤز ایشی‌نین گلیریله یاشابیلن تک عثمانلی قادینی یوخ ایدی. اونسوز دا نئجه باشقا جور اولا بیلردی کی؟ چونکی، دینی قایدا‌لار، عنعنه‌لر، اسکی اؤن محاکیمه‌لر، قادین و کیشی‌لرین هر جور گؤروشمه‌سینه مانع اولوردو.
گنج نیشان‌لییام، گله‌جک حیات یولداشینی گؤرمک، اره، کوچه‌ده آروادی ایله گزمک، کیشی قارداشا ائوده قیز قارداشی‌نین یولداش‌لاری ایله بیرلیکده اولماق قاداغان ایدی. مسلمان قادین‌لار، روسوای و ناراحات ائدیلمه‌دن عمومی یئرلرده دولاشامازسینیز و حتی بازارا بئله گیدمزلردی.
--
اوروپا‌لی بیر ژورنالیست یازارین، قیسا آدییلا ویلی اسپرکونون، تورکیه جمهوریتی‌نین ایلک ایللرینده شاهید اولدوغو آتاتورک انقلاب‌لاری ایله علاقه‌دار قیمتلندیرمه‌لرینه قولاق وئریریک.
"مصطفی کمالین تشویقی ایله، عصرلیک عادت‌لری دییشدیرمه‌یه یؤنلیک دؤرد قانون، 1934 پاییزیندا بؤیوک میللت مجلیسی طرفین‌دن یئکدیل‌لیکله قبول ائدیلدی.
بیرینجی‌سی، بوتون تورک وطنداش‌لارینی بیر عائله آدی سئچمه‌یه مجبور ائتدی.
بیر آخشام، اطرافیندا دوست‌لاری و بعضی ناظیرلری اولدوغو حالدا مصطفی کمال؛
- 'تورک‌لر موطلق بیر عائله آدی آلما‌لی‌دیرلار "، دئدی. 'اؤزوموزو، معاصر مدنیته اویدورمالیییک.'
حقوق، بیر دفعه‌ده، چوخ اسکی بیر استفاده‌دن قایناق‌لانان بوتون چتین‌لیک‌لری بیر طرفه ایته‌له‌دی. بیر عائله آدی‌نین نئجه آلیناجاغی ناظیرلر کابینه‌سی‌نین قراری ایله آچیقلاندی. حاقی اولما‌دان تاریخی آدلار و یا خاریجی آدلار آلماق قاداغان ایدی. آیریجا، یئنی قانونلا بیر تورک وطنداشی‌نین آدی، اسکی‌دن اولدوغو کیمی اونون هانسی دینه منسوب اولدوغونو اورتایا چیخارمایاجاقدی. آلتی آیین سونوندا، بوتون تورک‌لر بیر عائله آدینا قوووشموش اولدو.
... یئنه یئکدیل‌لیکله قبول ائدیلن بیر ایکینجی قانون دا، وطنداش‌لار آراسیندا آیری‌لیق میدانا گتیردیگین‌دن، پاشا، بی، افندی و حاجی عنوان‌لارینی قال‌دیران قانون اولدو.
مصطفی کمال، 'دونیوی جمهوریت تورکیه‌سیز وطنداش‌لاری آراسیندا هئچ بیر آیری-سئچیم‌لیک تانیماز دئدی. آرتیق‌دان، وطنداش روتبه‌لر، میدال‌لار دا قالدیریلدی. بون‌دان بئله تورک‌لر، آرتیق خاریجی بیر دولت میدا‌لی تاشییامایاجاق‌لاردی. ساده‌جه، آنادولودا ساواشمیش اولان‌لارین سینه‌لرینی، آلتین‌دان استقلال ساواشی میدا‌لی بزه‌یه‌بیله‌جکدی.
یئنه یئکدیل‌لیکله قبول ائدیلن بیر اوچونجو قانون؛ دین آدام‌لارینا، مسجیدلرین، کیلسه‌لرین و ماناسترلرین خاریجینده ساریق و جوببه داشیما‌لارینی قاداغان ائتمه دوزنلمه اولدو. بو قانون، مسلمان‌لارا اولدوغو قدر غیری-مسلمان‌لارا ده تطبیق اولوندو.
... دیگر قانون ایسه، قادینا سئچمه و سئچیلمه حاقی وئردی. بو قانون، بوتون شهرلرده میتینق‌لر تشکیل قادین حاق‌لاری ساوونچولاری طرفین‌دن هیجانلا قارشیلاندی و قیزدیرما‌لی دانیشمالارلار غازی‌یه باغلی‌لیق‌لاری و میننتدارلیق‌لاری ایفاده ائدیلدی.
سؤزون گوجونو ایتیردیگی نقطه‌دییز ... داها نه دئییله بیلر کی ... گلن هفته یئنه عینی ساعاتدا عینی سئوگیده گؤروشمک دیلییله اسن قالین ...
ایلگیلی‌لی خبرلر
تۆرک جمهوریتلرینین گوند‌مینده‌کی گلیشمه‌لر
۱ ژوئن ۲۰۲۴ تاریخینده شوشادا تۆرک دؤولتلری تشکیلاتی تحصیلدن مسئول باخانلاری ۸.جی ییغینجاغی ائدیلدی
