آتاتورک، بیر میللتین یئنی‌دن دوغوشو (8)
آتاتورک، اینسانلیغین گله‌جگی اوچون گئنیش ایمکان‌لار ایچه‌رن بیر سیاسی پلان قاتقی‌سین‌دان تاپیلمیش‌دیر
آتاتورک، بیر میللتین یئنی‌دن دوغوشو:
سلام سئوگی‌لی اوخویوچولار، آتاتورک سئوگی و ماراغیندا بیرلیکدییک.
بؤیوک لیدر مصطفی کمال آتاتورکون آردین‌دان، دونیاجا تانینمیش دولت آدام‌لاری‌نین، یازارلارین و موتفککیرلرین، تاریخین حافیظه‌سینا هدیه ائتدیگی سؤزلری میننتدارلیغیمیزی تقدیم ائتمه‌یه داوام ائدیریک.
بو گون سیزلرله، سیاست علمی تدقیقاتچی‌لاری و تاریخچی‌لر طرفین‌دن ماراقلا قارشی‌لانان آتاتورک بیوقرافیاسی‌نین یازیچی‌سی یورگ بلانکو ویلالتا-نین قیمتلندیرمه‌لرینه قولاق وئرگیک.
پروفسور بBlanco Villalta، عینی زاماندا آرژانتینین آنکارا اسکی سفیرلیگینی ائتمیش اولان بیر دیپلومات. تورک تاریخ قورومونون شرف عضو‌لری لیسته‌سینده اولان ویلالتا، باش قرارگاه باشقان‌لیغی‌نین خیدمت مادالیاسییلا اؤدوللندیردیغی ایلک وطنداش اولما شرفینه دا صاحب.
تورکیه‌ده آرژانتینی تمثیل ائتدیگی 1930-1935 ایللری آراسیندا آتاتورک‌دن و تورک دموکراسی انقلابین‌دان درین بیر شکیلده تأثیرلنن بلانکو ویلالتا، ایسپان دیلینده آتاتورکون شخصیت و اینقیلاب‌لارینی سیاست علمی باخیمین‌دان آراش‌دیران چوخ قیمت‌لی بیر اثر نشر ائتدی. 1982-جی ایلده بو اثر، ایسپانجادا تورکجه‌یه چئوریله‌رک، تورک تاریخ قورومو طرفین‌دن اوخوچولارا تقدیم ائدیلدی.
ویلالتایا گؤره، "بو گون مودرنلشن دونیانین هر اؤلچوسونده آتاتورکون دوشونجه‌سی وار" و "آتاتورک، سیاست قایداسی‌نین ان بؤیوک فیلوسوفلاریندان بیری."
----------
"آتاتورک اینسان‌لیق تاریخی‌نین قید ائتدیگی ظفر تاقلاری‌نین آلتین‌دان، اصل اولا‌راق بوتون زامان‌لارین ان بؤیوک قوموتانلارین‌دان بیری خصوصیتی ایله دئییل، بیر اولوسو مستقیل‌لیگینه قوووشدوروب یئنی، معاصیر و گؤننچ‌لی بیر دولت قوروجوسو خصوصیتی ایله ده دئییل، اصل اولا‌راق سیاست قایداسی‌نین ان بؤیوک فیلوسوفلاریندان بیری اولا‌راق کئچمیش‌دیر.
آتاتورک، اینسانلیغین گله‌جگی اوچون گئنیش ایمکان‌لار ایچه‌رن بیر سیاسی پلان قاتقی‌سین‌دان تاپیلمیش‌دیر: اورتایا آتدیغیندا تامامیله انقلابچی خصوصیت داشییان بیر سیستم؛ اقتصادین رهبرلیگینده تمل مسئولیتی دولته وئرن و دولتی، ضروری و فایدا‌لی اولدوغو اؤلچوده اقتضادا قاریش‌دیران، اما اونون کنارینا ده گئچیردمه‌ین، اقتصادی و اجتماعی کاراکترلی بیر سیاسی سیستم و ایدارچی‌لرینی سئچمکده، اؤز دوشونجه‌لرینی منیمسمکده، ویج‌دانی اینانج‌لاریندا تام مناسییلا آزاد اولان و سئچیم حقوقونا مالیک اولان بیر اولوس یاراتماق. "
دیپلومات، علم آدامی یورگ بلانکو ویلالتا، آتاتورکو ایضاح ائدیر ...
"آتاتورکه گؤره تورکیه بوتون عنعنه‌لرینه قارشی ایچینده اولدوغو آنی یاشامالییدی. او بونا اویقارلیق دئییردی. اونون دوشونجه‌لری خیال اؤلچولری‌نین خاریجینه داشیییردی. یالنیز نیظامی داهی‌لیگینی اله آلماق بئله بونو آنلاماغا یئتر. بؤیوک گوج‌لرین بوغازلاردان کئچمه جهدلری‌نین باشاری‌سیزلیگه اوغرادیغی گئلیبولو ساواشلاری بونا اؤرنک‌دیر. او بؤیوک دنیز گوجو بوغازلاردان گئچه‌مه‌یینه بو دفعه قارادان سالدیرینی سینادی. آتاتورک او دؤورده بولغاریستاندا نیظامی آتشه‌لیک وظیفه‌سین‌دن یئنی دؤنموشدو و بؤلگه‌نی چوخ دا یاخشی تانیمیردی. گلدیگینده قارشی‌سیندا سالدیری‌یا حاضر وضعیتده چوخ سایدا گمی تاپدی و سرعت‌لی بیر شکیلده نیظامی تاکتیک‌لر چیخارماغا باشلادی. بو تاکتیک چوخ سونرا‌لار دو گول دا ایستیفاده ائتمیشدیر، بون‌لار مشهور تاکتیکلردیر.
اونون فرق ائتدیگی بو ایدی؛ بیرلیک‌لر گئریده دایانیردی‌لار و بیر حرکت اولدوغوندا درحال بیرلیک‌لری ایره‌لی سوروب گئری چکمک لازیم ایدی.
------
یعنی بیرلیک‌لر گئدیب گلمک مجبوریتینده قالیردی. هالبوکی جبهه خطی کیلومترلرله اوزاقدا و بیر چوخ گمی واردی. گمی‌لر بیر طرف‌دن تهدید ائدیجی شکیلده یاخینلاشارکن سالدیری باشقا طرف‌دن گلیردی. یا دا تام ترسینه بو ایستیقامت‌دن یاخلاشیرلار و یئنه تام ترسی یؤندن بیر سالدیری رئال‌لاشیردی.
بونون اوزرینه او بئله دئدی: هارا‌دان سالدیریرلارسا سالدیرسین‌لار هئچ اهمیت‌لی دئییل. بیر اؤن ساوونما خطی قوردو. بو بیر خبر آلما خطی ایدی، سالدیری نین هارا‌دان گله‌جگینی اؤنجه‌دن تخمین ائتمک اوچون. حقیقتن سالدیری‌نین ائدیله‌جگی آن گؤزلنیلیر و گئرچک سالدیری اولدوغوندا، گئریده گؤزله‌ین اساس قوج‌لر بیر آندا دوشمه‌نین اوزرینه چوللانیرلاردی. طبیعی بوتون بو حادثه‌لر سون درجه سرعت‌لی بیر شکیلده اینکیشاف ائدیردی و سرعت‌لی اولدوغو قدر ده آجی ساواشلاری بون‌لار. چونکی بو چارپیشما‌لاردا تامی تامینا 450 مین عسگر اؤلدو. اگر موتتفیق گوج‌لر بورا‌دان گئچه‌بیلمیش اولسایدی‌لار، هر شئی داها فرق‌لی اولا‌جاقدی اما کئچه بیلمه‌دی‌لر. اورادا دوردورولدولار.
بو چرچیوه‌ده دونیانین مختلیف یئرلرینده آتاتورکو تاریخین ان بؤیوک قهرمانلاریندان بیری اولا‌راق قبول ائدرلر. "
دیپلومات، علم آدامی یورگ بلانکو ویلالتا، آتاتورک دوشونجه‌سی‌نین II. دونیا ساواشی سونراسین‌داکی دونیادا و بیرلشمیش میللت‌لر تشکیلاتی‌نین دونیاسی چرچیوه‌سین‌دکی یئرینی ایسه بو سؤزلری قیمتلندیریر ...
"دونیا ساواشی سونراسیندا غالیب دولت‌لر دونیا تاریخینده هئچ بیر زامان وار اولمامیش بیر آنلاییشی گتیرمه‌یه چالیشدی‌لار. میللت‌لر جمعیتی اورا‌دان بورا‌دان پارچا‌لار قوپارا‌راق اوتوپیک اؤلکه‌لر یاراتدی‌لار. نتیجه بؤیوک زامان ایتکیسی اولدو و ایندی اؤلکه‌لر یاواش یاواش اسکی حال‌لارینا دؤنورلر. طبیعی بو سون درجه کدرلی بیر وضعیت‌دیر؛ اما آتاتورکون دوکترینی، بونو سؤیله‌سه‌لر ده دئمه‌سه ده، بوتون دونیا طرفین‌دن آیدین اولموش‌دور.
1945-جی ایلده سان-فرانسیسکودا قبول ائدیلن مکتوب بونون گؤستریجی‌سی‌دیر.
--------
ائتدیک‌لری بو جور قبول گؤردوگو اوچون، اگر یاشاسایدی، آتاتورکون نه جور خوشبخت اولاجاغینی بیر چوخ دفعه دوشونموشم. آزینلیق‌لار پروبلمی، استثمار‌لار پروبلمی همیشه بئله‌دیر. او سؤمورگئجیلیگه قارشی بیر اینسان ایدی. هر زامان، اما هر زامان استثمارچی‌لیق علیهینه اولدو. هر زامان قادین حاق‌لاری‌نین ساوونجوسو اولموش، علاقه‌لرینده هر زامان راضیلاشما طرفداری موضع سرگیلمیش‌دیر.
بو، اولوسلار آراسی علاقه‌لر ساحه‌سینده فوندامنتال پرینسیپینی تشکیل ائتمیشدیر. راضیلاشما باریش ایچینده یاشاماغین آچاری اولا‌راق گؤرموش‌دور.
... گونوموز دونیاسی هله آتاتورکون دوشونجه سویه‌سینه چاتا بیلممیش‌دیر. ... آتاتورکون دوشونجه‌سی‌نین ان اهمیت‌لی ایستیقامتی، معاصیر تاریخه کئچمیش اولماسی و هله ده یاشاماسی‌دیر. بو گون اوچون مودرنلشن دونیانین هر اؤلچوسونده آتاتورکون دوشونجه‌سی واردیر.
سئوگی‌لی آتاتورک دوست‌لاری، سؤزون گوجونو ایتیردیگی نقطه‌دییز ... داها نه دئییله بیلر کی ... گلن هفته یئنه عینی ساعاتدا عینی سئوگیده گؤروشمک دیلیگله اسن
ایلگیلی‌لی خبرلر
آورآسیا جمهوریتلرینین گۆندمینده‌کی گلیشمهلر
۷-۸ می ۲۰۲۴ تاریخلرینده آذربایجان باشباخانی علی اسدوو تۆرکیه‌یه رسمی سفر گئرچکلشدیردی
