دونیادا ایز بوراخان تورک بؤیوک‌لری (34)
سلطان یاووز سلیم ده، دیگر عثمانلی شاهزاده‌لری کیمی اوشاقلیغین‌دان اعتباراً دولتچی‌لیک ساحه‌سینده اؤیردیلمیشدی. آتاسی سلطان ایکینجی بیازید، نیظامی سؤوق و دولت ایداره‌جیلیغینی اؤیرنمه‌سی اوچون، شاهزاده سلیمین طرابزون سانجاغینا تعیین ائتدی
سئوگی‌لی اوخوجولار،
شوبهه‌سیز تورک تاریخی‌نین ان اهمیت‌لی شخصیت‌لرین‌دن بیری یاوز سلطان سلیم‌دیر. هر نه قدر ائتدیگی کیمی ساواش‌لردان اؤتری ایندیکی زاماندا بعضی تاریخچی‌لر طرفین‌دن تنقیدلره معروض قالسا دا، خیدمت‌لرینی و دونیا سیاسی تاریخین‌دکی یئری اینکار ائتمک مومکون دئییل. چونکی او، 80 ایلین ایشینی سککیز ایله سیغدیران بیر پادشاه اولا‌راق تانینماقدا‌دیر.
--------
یاووز سلطان سلیم، 10 اوکتوبر 1470 تاریخینده آنا‌دان اولوب. آتاسی سلطان ایکینجی بیازید، آناسی گولباهار خاتون‌دور. سلطان یاووز سلیم ده، دیگر عثمانلی شاهزاده‌لری کیمی اوشاقلیغین‌دان اعتباراً دولتچی‌لیک ساحه‌سینده اؤیردیلمیشدی. آتاسی سلطان ایکینجی بیازید، نیظامی سؤوق و دولت ایداره‌جیلیغینی اؤیرنمه‌سی اوچون، شاهزاده سلیمین طرابزون سانجاغینا تعیین ائتدی. شاهزاده سلیم، ترابزوندا دولت ایشلریله بیرلیکده علمله مشغول و بؤیوک عالیم مو‌لانا عبدالحلیم افندی‌نین درس‌لرینی تعقیب ائدیردی. طرابزونون چوخ گؤزل ایداره ائدن شاهزاده سلیمین بو آرادا قونشو دولت‌لر ده علاقه‌سی واردی. والی‌لیگی اثناسیندا طرابزون خالقینی راحت بوراخمایان گورجولر اوزرینه اوچ سفر ائتدی. ان اهمیت‌لی‌سی اولان کوتاییس سفرینده قارس، ارضروم، آرتوین اوستانلاری ایله بیر چوخ یئری فتح عثمانلی تورپاق‌لارینا قاتدی. بو حادثه‌دن سونرا اورا‌لاردا یاشایان گورجولرین تقریباّ هامی‌سی ایسلام دینینی قبول ائتدی.
یاووز سلطان سلیم تاختا چیخدیغیندا، عثمانلی دولتی چتین‌لیک‌لی بیر دؤور یاشاییردی. اؤلکه‌نین شرقینده قورولموش اولان، صفوی تورک دولتی‌نین آنادولودا نفوذونو آرتیرما چابالاری، یاووز سلطان سلیمین ناراحات ائدیردی. بو سبب‌دن سلطان یاووز 1514-جی ایلین باهاریندا اوردوسویلا بیرلیکده ایران سفرینه چیخدی. عثمانلی گوج‌لری، ارزینجان‌دان تبریزه دوغرو گئدیشینه داوام ائتدی. نهایت 23 آوقوست 1514-جو ایلده چالدیراندا ائدیلن ساواشده، عثمانلی اوردوسو ظفر قازاندی و صفوی اوردوسو مغلوب ائدیلدی. صفوی پادشاهی شاه ایسماعیل گئری چکیلینجه ده عثمانلی اوردوسو تبریزه قدر ایره‌لیله‌دی. لاکین اورادا اوزون مدت قالمایان یاووز سلطان سلیم، بؤیوک صنعتچی و علم آدام‌لارینی تبریزدن ایستانبولا گؤندردی.
چال‌دیران ساواشی‌نین سونوجودا ارزینجان، بایبورت قطعی اولا‌راق عثمانلی حاکمیتینه کئچدی. کئماه قالاسی آلیندی. 12 ژوئن 1515ده قازانیلان تورناداغ ظفری ایله دولقادیراوغلو بی‌لیگینی سون وئریلدی. دیارباکیر، ماردین و بیتلیس عثمانلی حاکمیتینه گیردی.
------------
یاووز سلطان سلیم، 5 ژوئن 1516دا میصیر سفرینه چیخدی. عثمانلی اوردوسو 27 ژوئیه گونو عثمانلی اوردوسو میصیر مرزلرینه دایاندی. میصیر سلطان‌لیغینا باغلی آنتپ و بسنی قالا‌لاری بیر گون آرایلا تسلیم اولدولار. 24 آوقوست 1516دا مرجیدابیکدا بؤیوک بیر ساواش باشلادی. میصیر اوردوسو عثمانلی‌لارین ازیجی توپ آتشی قارشی‌سیندا چوخ دؤزه بیلمه‌دی و میصیر حؤکمداری گانسو گاوری اؤلو اولا‌راق اله گئچیرلدی. بئله‌لیکله سوریه‌نین قاپی‌لاری دا عثمانلی‌لارا آچیلمیش اولدو.
یاووز سلطان سلیم بونونلا دا کیفایتلنمه‌دی. 28 آوقوست 1516 تاریخینده حلبی راحت‌لیقلا اله کئچیردی. آردین‌دان حما، حمص و شام تسلیم اولدولار، لبنان امیرلری ده عثمانلی حاکمیتینی قبول ائتدی‌لر. یاووز سلطان سلیم 30 دسامبر 1516دا قودسه، 2 ژانویه 1517-جی غزه‌‌یه گیردی. مرجیدابیک محاربه‌سین‌دن سونرا میصیرین باشینا تومانبای کئچدی. تومانبای عثمانلی حاکمیتینی قبول ائتمدیگی کیمی، باریش تکلیفی اوچون گلن عثمانلی ائلچی‌سینی اؤلدورموش و وندیک‌لی‌لردن توپ و سلاح آلا‌راق ریدانییه‌ده قوت‌لی بیر ساوونما خطّی قورموشدو. یاووز سلطان سلیم، اوردوسویلا بیرلیکده، ایلکچاغدان بری هئچ بیر قوموتانین مجبوری کئچه بیلمدیگی سینا چؤلونو 13 گونده کئچه‌رک، ریدانییه‌ده میصیر اوردوسو ایله قارشی‌لاشدی. 22 یانوار 1517-جی ریدانیه ظفری قازانیلدی. بو ظفرله بیرلیکده مملوک دولتی تاریخه قاریشدی.
4 فوریه 1517-جی بؤیوک بیر مراسیمله قاهیره‌یه گیرن یاووز سلطان سلیم، میصیر مملوکلرینه باغلی عباسی خلیفه‌لیگینه سون وئره‌رک، سوریه، فیلیسطین و میصیری عثمانلی حاکمیتینه کئچیردی. آیریجا هیجاز و بؤلگه‌سی ده عثمانلی تورپاق‌لارینا قاتیلدی. شرق تیجارت یول‌لاری تامامیله عثمانلی‌لارین الینه کئچدی. الده ائدیلن قنیمت‌لر و آلینان وئرگی‌لرله عثمانلی دارایی‌سی دولدو. 6 ژوئیه 1517-جی امانت مقدسه (مقدس امانت‌لر) دئییلن و آرا‌لاریندا حضرت محمدین (ص) حیرقاسی، دیشی، بایراغی و قیلینجی دا اولان اشیا‌لاری، حیجازدان یاووز سلطان سلیمه گؤندریلدی. 29 آوقوست 1516دا خیلافت عباسی سویون‌دان عثمانلی نسلینه کئچدی. یاووز سلطان سلیم، آیاصوفیا مسجیدینده ائدیلن بیر مراسیمله، سون عباسی خلیفه‌سی اوچونجو موتوکّیلین حرمین شریفین، یعنی مکه و مدینه‌نین خیدمتچی‌سی عنوانینی گؤتوردو و بئله‌جه بوتون مسلمان‌لارین دینی و سیاسی لیدری اولدو.
حیاتی بویونجا بؤیوک باشاری‌لرا ایمضا آتان یاووز سلطان سلیم، 22 سپتامبر 1520 تاریخینده 50 یاشیندایکن وفات ائتدی.
