آژانس آوراسیا (8)
سئوگیلی اوخورلار!
بو هفته‌کی پروگرامدا دوراق‌لاریمیز، مارکاله بازار یئری قیرغینی‌نین ۲۰.جی ایل‌دؤنومو موناسیبتیله حیاتینی ایتیرن‌لرین آنیلدیغی بوسنی هرزگووین و تورک دیلی‌نین گوج‌لو بیر ادبیات و صنعت دیلی اولدوغونو بیر عؤمره سیغدیردیغی اونلارلا اثر ایله اورتایا قویان، بؤیوک شاعر و دؤولت آدامی علیشیر نوایینین آنیلدیغی اؤزبکیستان اولا‌جاق.
ایلک دوراغیمیز بوسنی هرزگووین
سون گون‌لرده اجتماعی حادثه‌لرین کوچه‌لری حرکتلندیردیگی بوسنی هرزگووینده فوریه آیی یاخین تاریخ‌دکی قان‌لی سالدیری‌لار باخیمین‌دان دا باشقا بیر اؤنم داشیییر.
تاریخ ٥ فوریه ۱۹۹٤
سارایئوو قوشادماسی‌نین ان قان‌لی گون‌لرین‌دن بیری ...
سایین دینله‌ین‌لر، ۱۹۹٤.جو ایلین ٥ فوریه گونو، صرب‌لر مارکاله بازار یئرینه توپلا سالدیرمیشدی‌لار.
سالدیری نتیجه‌سینده ٦۸ سوچسوز انسان حیاتینی ایتیردی، ۱٤٤ نفر یارالاندی.
مارکاله بازار یئری قیرغینی، سارایئوو محاصره‌سی بویونجا صرب‌لرین ائتدیگی ان قان‌لی ان قورخونج ائیلم‌لردن بیری اولا‌راق تاریخه گئچدی.
٦۸ نفرین حیاتینی ایتیردیگی قیرغی‌نین قوربان‌لاری مارکاله بازار یئرینده تشکیل ائدیلن مراسیمله آنیلدی.
او قورخونج گونه شاهید اولان‌لار اوچون، آرا‌دان ۲۰ ایل گئچسه ده یاشانان‌لار هله بو گون کیمی تزه .
ایلک دوراغیمیز، قیرغی‌نین ۲۰.جی ایل‌دؤنومونده حیاتینی ایتیرن‌لرین خاطیرلاندیغی سارایئوو اولا‌جاق.
ت.ر.ت بوسنی - هرزگووین نماینده‌سی حاکان چئلیک:
۱۹۹٤ فوریه‌نین بئشی گونو بوسنی – هرزگووین‌ده‌کی ساواشین بلکه ده ان قان‌لی گون‌لرین‌دن بیری ایدی.
سارایووداکی مارکاله بازارینا صرب‌لرین آتمیش اولدوغو بیر توپ مرمیسی نتیجه‌سینده ٦٤ بوشناک سیویل حیاتینی ایتیردی. ۱٤٤دن چوخ سیویل ده یارالاندی. بوسنی - هرزگووین ساواشی اوچون بیر دؤنوش نقطه‌سی اولماسی گؤزلنیلیردی، ساواش باشلایا‌لی ایکی ایل اولموشدو. بوسنی‌لی‌لری ده بوسنی - هرزگووینده دیشاریدان بیر مداخیله، ساواشی دوردورماق اوچون بیر مداخیله گؤزلنتی‌سی واردی. لاکین بو گرچکلشمه‌دی. بو سالدیرییا مارکاله سالدیریسین‌دان سونرا یئنی بیر سالدیرینین، یئنی بیر قیرغی‌نین اولماسی و ۹٥ آگوستوندا تکرار عینی بازار یئرینه چوخ یاخین، یئنه بیر بومبانین دوشمه‌سی ۱۰۰لرجه انسانین دا حیاتینی ایتیرمه‌سی علاوه اولدو .
بو ایل ده هر ایل اولدوغو کیمی هوزن‌لو تؤرن‌لر واردی، مارکاله‌ده، بازار یئرینده.
حیاتینی ایتیرن‌لرین یاخین‌لاری گلدی‌لر. حادثه سیراسیندا، پاتلاما زامانی یارا‌لانان‌لار اورادایدی. بوسنی-هرزگووین و سارایئوو ایدارچی‌لری اورادایدی. تام بومبانین دوشدوگو یئره تیکیلن آنیدا چیچک‌لر قویولدو. سایقی دوروشوندا بولونولدو و انسان‌لار حیاتینی ایتیرن‌لر اوچون بیر فاتحه اوخودولار.
طبیعی ان اؤنم‌لی نقطه‌لردن بیری بو؛ ٥ فوریه هر ایل بورادا خاطیرلانا‌جاق، حیاتینی ایتیرن‌لر یئنه هر ایل خاطیرلانا‌جاق. اما بوسنی‌لی‌لری، بوسنی-هرزگووینین، گؤزلدیگی بو؛ ایشلنن جینایت‌لرین فاعل‌لری‌نین حاق ائتدیگی جزا‌لارا چارپدیریلماسی و عدالتین یئرینی تاپماسی. بو قونویلا ایلگیلی دئیه‌جک‌لریمیز بو قدر. سؤزو ایندی مرکزه بوراخیریق.
*
تورک دیلی‌نین گوج‌لو بیر ادبیات و صنعت دیلی اولدوغونو بیر عؤمره سیغدیردیغی اونلارجا اثر ایله اورتایا قویان، بؤیوک شاعر و دؤولت آدامی علیشیر نوایینین ٥۷۳.جو یاشی اؤزبکیستان‌دا تشکیل ائدیلن تؤرنلرله آنیلدی.
دؤولت ارکانی، اؤلکه‌نین اؤنده گلن شاعر و یازاری ایله چوخ ساییدا وطنداشین قاتیلدیغی مراسیم‌لرین بو ایل کی آدرسی علیشیر نوایی میلی پارکی اولدو.
هاوانین سویوق‌لوغونا آلدیرمایان یوزلرجه انسان قوتلامالارا آخین ائتدی.
قوتلامالاردا علیشیر نوایینین تورک دیلی و مدنیتینه قاتقی‌سی وورغولاندی.
بؤیوک شاعرین یالنیز بیر میللتین دئییل، بوتون تورک دونیاسی‌نین و حتی اینسانلیغین اورتاق دیری اولدوغو ایفاده ائدیلدی.
قئید ائتمه‌لرده شاعرین قزل‌لری ایجرا ائدیلدی.
اؤلکه‌نین اؤنده گلن شاعرلری بؤیوک شاعرین اونودولماز شعیرلرینی اوخودو.
نوایینین لهستان دیلینه چئوریلن اثری تانیدیلدی.
مراسیمده اؤزبک اؤیرنجی‌لره شاعرین ژاپون، اینگیلیس و کره‌جه‌یه چئوریلن بؤلوم‌لرین‌دن اؤرنک‌لر اوخودولار.
مراسیمه گنج‌لرین ایلگیسی اولدوقجا چوخدو.
گنج‌لر مراسیم سونراسی تورک ادبیاتینین اؤلوم‌سوز شاعری‌نین هیکلینه چیچک بوراخدی.
مین ٤٤۱.جی ایلده بو گون افغانیستان سرحدلری ایچری‌سینده یئر آلان هراتدا دونیایا گلدی.
ائییتیم حیاتی‌نین اون ایلینی دؤنمین بیلیم و معنویات مرکزی سمرقندده گئچیردی.
عربجه‌نین بیلیم، فارسجانین ایسه ادبیات دیلی اولا‌راق یاییلماسی، تورکجه‌نین شاعرلر آراسیندا لاییق اولدوغو اعتباری گؤرممه‌سی اونو درین‌دن ائتکیله‌دی.
اؤنجه یازدیغی فارسجا دیوانلا شعره و فارس دیلینه حاکم اولدوغونو اثبات ائتدی.
آردین‌دان تورکجه‌نین ادبیات دیلی اولا‌راق فارسجا‌دان و عربجه‌دن هئچ ده گئری اولمادیغینی، یازدیغی تورکجه شعرلرله اورتایا قویدو.
محاکمه اللغتین "ایکی سؤزلوگون قارشیلاشدیریلماسی" آدلی اثرینده تورکجه و فارسجانی مقایسه ائدرک تورکجه‌نین سؤز خزانه‌سی‌نین و ایفاده زنگین‌لیگی‌نین اوستون‌لوگونو اورتایا قویدو.
شعرلری‌نین گؤزل‌لیگی، تورکجه‌نین درین‌لیگینی اورتایا قویان غزل‌لری دیل‌دن دیله یاییلدی.
بئله کی بوتون تورک دونیاسیندا علیشیر نوایینین اثرلری قورورلا و ذؤوقله اوخونماغا باشلاندی.
دؤنمین شاعرلری، تورکجه عاشقی، شعر اوستاسی بو بؤیوک شاعرین ایزین‌دن گئده‌رک شعرلرینی تورکجه یازماغا باشلادی.
بو آخین بؤیوک شاعرین یالنیز یاشادیغی دؤنم و یا جغرافیا ایله محدود قالمادی.
عثمانلی ادبیاتینین بؤیوک شاعرلرین‌دن احمد پاشا و فضولی‌نین اثرلرینده علیشیر نوایینین تأثیرلرینی گؤرمک ممکن .
مصر فاتحی یاووز سلطان سلیم، عثمانلی دیوان ادبیاتینین اوستا شاعری ندیم بو بؤیوک شاعرین حیرانلاری آراسیندا ایدی.
نوایینین تورک ادبیاتی اوزرین‌دکی تأثیری اؤزونو تنظیمات دؤورونده بئله آچیقجا حس ائتدیریردی.
ضیا پاشا، خرابات آدلی آنتولوژی اثرینده شاعرین شعرلرینه اؤنم‌لی بیر یئر آییرمیش‌دیر.
نوایینین لیلی ایله مجنون، فرهاد ایله شیرین، قیرخ حدیث، محاکمه اللغتین کیمی اثرلری ایندیکی واختدا بئله هله تورک دونیاسی‌نین بیلیم، عرفان، صنعت حیاتینی اولوملو شکیلده ائتکیلمه‌یه داوام ائدیر .
ایلگیلی‌لی خبرلر
آورآسیا جمهوریتلرینین گۆندمینده‌کی گلیشمهلر
۷-۸ می ۲۰۲۴ تاریخلرینده آذربایجان باشباخانی علی اسدوو تۆرکیه‌یه رسمی سفر گئرچکلشدیردی
