هفتهنین آنالیزی: (5)
دیرلر ایفلاسا می اوغراییر؟ ایکینچی بؤلومو
دوسا آنالیز (05)
دیرلر ایفلاسا می اوغراییر؟ 2
کئچن هفته دیرلرین اروزیانا معروض قالدیغی، ایلکهسللیک، اردم، فضیلت، پایلاشیم، عدالت کیمی آنلاییشلارین سانکی اونودولماغا اوز توتدوغو بیر دؤوره گیریر اولدوغوموزا ایشاره ائدهرک، بو دؤورو "دیرلرین سونو" (the end of values) آدلاندیرماغین اویغون اولاجاغینی ایفاده ائتمیشدیک. بیر قوش باخیشی ایله دونیایا گؤز آتماغین نئجه دیرلر آشینماسینا معروض قالماقدا اولدوغوموزو گؤرمهیه چوخو ایله یئترلی اولدوغونو دئمیشدیک. دیرلر باخیمیندان بمت و آوروپا بیرلیگیندکی منفی پروسئسلر اوزرینده دایانمیشدیق.
قالدیغیمیز یئردن داوام ائدک.
آنکارا ییلدیریم بیازیت اونیورسیتهسی سیاسی معلوماتلار فاکولتهسی باشقانی پروفسور دوکتور قودرت بولبولون مسئله ایله باغلی قیمتلندیرمهسینی تقدیم ائدیریک.
آمریکا
چوخ دئییل، داها دوننه قدر آمریکا، "آمریکان رؤیاسی" (american dream) اولاراق آنیلان بیر اؤلکهدی. "آمریکا یاشام طرزی" (American way of life) دئمک اولار کی، بوتون اؤلکهلرده مودا. بو گون بیر توپلوم آراشدیرماسی آپاریلسا، آمریکا حیسی بوتون اؤلکهلرده یقین کی، تاریخینین ان دیب نقطهسیندهدیر.
بو گون لاتین آمریکالی یالنیز 6000 (یالنیز آلتی مین) قاچقین آیلاردیر آمریکا سرحدینده ساخلانیلیر. تورکیه، لبنان، اوردن کیمی اؤلکهلر بعضن بیر گئجهده چوخ داها چوخونو قبول ائدرکن، دونیانین بیر نؤمرهلی اؤلکهسی، حاضیردا هر حالدا دونیادا سرحدینده ان چوخ قاچقین ساخلانان اؤلکه دوروموندا. داها دهشتلیسی ایسه دونیانین ان زنگین اؤلکهلریندن بیرینین، آوروپادا ییخیلان برلین دیواری کیمی، سرحده دیوار هؤرمک، قاچقینلارا قارشی اوردو ایستیفاده ائتمهنین دیشیندا بیر حلّ اولونماماسیدیر. حالبوکی گؤرولن، گؤرولهجک اولان بو قدر خرج، قاچقین پروبلمینین حلّینه صرف اولونسا بلکه ده داها آز خرجلی اولاجاقدیر.
موجود آمریکا رهبرلیگی مشروعیت قایغیسینا هئچ احتیاج دویمادان، یالنیز اؤز خئیرینه باخاراق، "اوّل آمریکا"، "آمریکانی یئنیدن بؤیوک ائدیر" ریتوریکا بوتون اولوسلار آراسی آنلاشمالاردان چکیلمگی دوشونهبیلیر. آمریکانین قلوبال ایستیلشمهیه مانع اولماغی هدفلهین پاریس ایقلیم آنلاشماسیندان، بمت-نین تحصیل، علم و مدنیت تشکیلاتی اولان یونسکودان چکیلمه قرارلاری بوتون دونیادا ناراحاتلیقلا ایزلنیر.
باشقان ترامپین سون بمت باش مجلیسینده ایفاده ائتدیگی "قلوباللاشما ایدئولوژیاسینه قارشیییق" جملهسی، چوخ دئییل، داها بیر نئچه ایل اوّله قدر بیر 3-جی دونیا لیدری، یا دا ایدئولوغو طرفیندن قورولاجاق بیر سؤزدو. بیر آمریکا پرزیدنتینین بئله بیر جمله قورابیلهجک خیال بیله اولا بیلمزدی.
بو گون آمریکا، او جملهدن غربین خالچا، دموکراسی، اینسان حاقلاری، آزینلیقلار کیمی دیرلری مدافعه ائدیر گؤرونن، لاکین اؤزلرینه یارامایاندا اینجیلدکی آیهلری فرقلی شرح ائدن غرب مدنیتینین تاریخیندن فرقلی دئییل.
چین-روسیا
چین و روسیا سون عصرین ایستاندارد قویان، اورتاق اونیورسال دیرلر اورهتن اؤلکهلری آراسیندا دئییل. بونونلا یاناشی چین چوخ سرعتله گلیشن بیر اؤلکهدیر. هر ایکی دولت ده قلوبال سیاستده فعال ایکی اؤلکهدیر. بمت امنیت شوراسیندا وتو حقوقونا مالیکدیر.
هر ایکی اؤلکه، کیفایت قدر آچیق جمعیت اولمادیقلاری اوچون، ایچ سیاستدکی تطبیق ائتمهلری اولوسلار آراسی جمعیت طرفیندن کیفایت قدر بیلینمیر. پوتینین موخالیفلرینه قارشی تطبیق ائتمهلری تنقید ائدیلیر.چینده ایسه اولوسلار آراسی مئدیادا ایفاده ائدیلن، شرقی تورکوستانداکی قورخونج اینسان حاقلاری پوزونتولارینین و آسیمیلیاسیون تطبیق ائتمهلرینین نه قدر حقیقتی عکس ائتدیردیگی، چینین آچیقلیق سیاستی یوروتممهسی سببیندن تام اولاراق بیلینمیر.
ایسلام دونیاسی
موسلمان اؤلکهلر ده قلوبال سویهده سون بیر نئچه یوز ایلدیر کی، ایستاندارد قویان، اورتاق اونیورسال دیر اورهتن اؤلکهلر آراسیندا دئییل. اؤزلرینی دونیوی، مونارخی، شریعت دولتی و یا هر نه شکیلده تعریف ائتسینلر، بو اؤلکهلر ده دموکراتیک، اوتوریتر و توتالیتر ایدارچیلیک فورمالاریندان بیرینه اوست-اوسته دوشورلر.
خصوصیله یاخین شرقه باخاندا، ایداره ائدنلر، ایداره اولونانلارین راضیلیغینا دئمک اولار کی، هئچ احتیاج دویمور. حاکمیتلرینی، ایداره ائتدیکلری خالقلارا دئییل، بؤیوک میقداردا قلوبال آکتورلارا بورجلودورلار. قلوبال آکتورلار ده بو وضعیتی چکینمهدن ایفاده ائدیر. یگانه سببکاری اؤزلری اولماسا دا، موجود حاللاری بعضی یاخین شرق اؤلکهلری تاریخلرینین بلکه ده ان بدبخت شرطلری ایچریسینده یاشاییرلار. بو اؤلکهلرین خالقلاری، جانلاری باهاسینا اؤلکهلرینی ترک ائتمه تلاشیندادیرلار.
یاخین شرق اؤلکهلرینین چوخو، قویاق بیر دیر، یا دا خوش نیتلیق ائتمی، سانکی بوتون دیرلره، خالقلارینا قارشی حاکمیتلرینی سوردورهبیلمه، حاکمیتلرینی قورویابیلمه تلاشی ایچریسیندهدیرلر.
آیدینلانماجی عاقلین سونو: فرانکشتایندان مصنوعی ذکایا
اینگیلیس قادین یازیچی، ماری شلیین 1818ده، هله اون دوققوز یاشیندا یازدیغی "فرانکنشتاین" مخلوقو، یالنیز بیر رومان اولمانین خاریجینده، عنعنه، دین و آرا قوروملاردان قوپموش، آیدینلانما، سئکولرلیک و پوزیتیویزم قوروجو راسیوناللیغینا تسلیم اولموش بیر عاقلین گله بیلجگی نتیجه اولاراق دا گؤرولهبیلر.
بو گون ده عینی آیدینلانماجی عقل، مصنوعی ذکا/ اینسان یارادما فیکرینده. هئچ بیر دیر و لیاقت تانیمایان، آیدین عاقلین 1-جی و 2-جی دونیا ساواشیندا بشریتی و سیارهمیزی نئجه بیر فلاکته سوروکلدیگینه بوتون بشریت شاهیددیر. بوتون دیرلردن تمیزلنمیش، سادهجه مکانیکی بیر گوجه و گلیشنه حساس، بیولوژیک اینسانلاردان چوخ داها گوجلو و اونلاری ایداره ائدهبیلن، مصوعی ذکالی بیر "بشریت" دونیانی هارا سوروکلییر؟ بشریتین سونونو، باشقا هئچ بیر شئی دئییل، شخصن اؤزو گتیرهجک کیمی گؤرونور.
هئدونیست اینسان
آیدینلانما، سئکولرلشمه، ایرتیباطات و اینفورماسیون تکنولوژیلری ساحهسیندکی گلیشمه، اومید باغلانان ایدئولوژی، دین و قوروملارین گئتدیکجه اومید اولماقدان چیخماسی ایله بیرلیکده، داها چوخ اینسان هئدونیستلشمکدهدیر. گنجلرده داها چوخ گؤرولهجک شکیلده، یالنیز خوشلانما آردینجا قاچانلارین سایی گئتدیکجه آرتماقدادیر. عائلهسی، دوستلاری، مکتبی، اطرافی، ایش دونیاسی، طبیعت، حیوانلار و دیگر جانلیلارلا یالنیز خوشلانما علاقهسی قوران اینسانلارین سبب اولدوغو فاجعهلر داها ایندیدن اولدوقجا قورخودوجودور. هئچ بیر دیری اولمایان، سادهجه خوشلانما آرخاسینجا قاچان بیر وارلیغا چئوریلنده، بو وارلیق هر حالدا اینسان خاریجینده باشقا بیر شئیه چئوریلهجک.
بورا قدر دیله گتیرنلردن حرکتله، اساساً دولتلر، قوروملار کیمی تشکیلاتلی قورولوشلار باخیمیندان دیرلرین یوخ اولان وضعیتیندن بحث ائدیله ایفاده ائدیلهبیلر. یوخاریدا ایشاره ائدیلن منفی پروسهلر اولسا دا، فردلرین، بؤیوک شخصیتلرین، بؤیوک ایدعالارین، اولوسلار آراسی قوروملارین و یاخود دولتلرین چتیری آلتیندا دئییل، بوتون بونلاردان آسیلی اولاراق، بؤیوک اکثریتله بیر دیر، یا دا فضیلت قایغیسی داشیماغا داوام ائتدیکلری ایرهلی سورولهبیلر. بلی، تشکیلاتسیز فردلر داها چوخ دیر داشیییجیسی اولورلار. دیرلره داها چوخ صاحب اولما پوتانسیللری باخیمیندان تشکیلاتسیز قورولوشلاردان داها چوخ اومیدلی اولا بیلریک. بونونلا بئله یئنه ده دونیانی داها چوخ موتشککیل قروپلارین فورمالاشدیردیغینی بیلمک، بیزی داها چوخ اومیده قاپیلماقدان ال چکدیریر.
اینسانلیق عائلهسی اولاراق هامی بیرلیکده تدبیر آلیب "دیرلرین سونو" پروسسینی دایاندیراجاق یئنی بیر یول تاپماساق، هامی بیرلیکده حاضیرلاماقدا اولدوغوموز کدرلی سون سرعتله یاخینلاشیر.
آنکارا ییلدیریم بیازیت اونیورسیتهسی سیاسی معلوماتلار فاکولتهسی باشقانی پروفسور دوکتور قودرت بولبولون مسئله ایله باغلی قیمتلندیرمهسینی تقدیم ائتدیک...