بازتاب نتایج غیرمنتظره انتخابات ترکیه در رسانه های ایران
رسانههای ایران از زوایای مختلف، اما با نگاه منفی به انتخابات پارلمانی ترکیه و پیروزی حزب عدالت و توسعه پرداختهاند.
خبرگزاریها، روزنامهها و سایتهای رسمی ایران، امروز به صورت گسترده و از زوایای مختلفی در مورد پیروزی حزب عدالت و توسعه در انتخابات پارلمانی ترکیه مطلب نوشتهاند؛ برخی دلیل این پیروزی را وجود "ناامنی" در ترکیه و برخی نیز "نبود احزاب قوی برای رقابت با آک پارتی" دانستهاند.
به گزارش خبرگزاری آناتولی بسیاری از رسانههای ایران؛ مانند خبرگزاری «فارس»، خبرگزاری «ایسنا» نزدیک به دولت و روزنامه اصلاحطلب «شرق» "ایجاد ترس و ناامنی در ترکیه" از سوی دولت را عامل پیروزی حزب عدالت و توسعه دانستهاند.
ایسنا مقالهای از نیویورک تایمز آمریکا را تیتر اول خود کرده و در آن آورده: "رئیسجمهوری ترکیه به صورت مستقیم مسئول جو ناامن به وجود آمده در کشورش از زمان انتخاب در ژوئن 2015 است. اردوغان "به رایدهندگان گوش فرادهد و از رویای ریاستجمهوری مادامالعمری دستبردارد و به حزب حاکم اجازه دهد تا دولتی را با اپوزیسیون تشکیل دهد".
ایسنا همچنین داووداوغلو، نخستوزیر ترکیه را متهم کرده که پس از پیروزی "ساز قانون اساسی جدید را کوک" کرده است و از قول دولت باغچلی، رئیس حزب حرکت ملی نوشته "هر رأیی که برای حزب عدالت و توسعه به صندوق انداخته شده باشد به جای ایجاد ثبات در کشور، منجر به فاجعههای بیشتر برای ترکیه خواهد شد". یا به نقل از فیگن یوکسکداغ، یکی دیگر از رهبران حزب دموکراتیک خلق "مبارزات انتخاباتی" ترکیه را "کاملا نابرابر، ناعادلانه و غیرعادی" دانسته است.
علاوه بر این، در گزارشی دیگر رئیسجمهور ترکیه را "سلطان" توصیف کرده و نوشته او "به سمت نابودی دموکراسی سکولار ترکیه متمایل شده و ارزشهای اسلامی محافظهکارانه خود را بر جامعه تحمیل میکند و در همین حال رقبا و رسانههای منتقدش را خاموش میکند".
فارس همین شیوه در پیش گرفته و از قول گاردین بریتانیایی نوشته "سیاست رئیسجمهور ترکیه در ایجاد ترس در جامعه تُرک و ناامن کردن آن، علت پیروزی حزب عدالت و توسعه در انتخابات پارلمانی اخیر" است.
این خبرگزاری در ادامه آورده "اردوغان اکثریت را به دست آورد، ولی ترکیه از این مسئله متضرر شد، زیرا نهادهای مستقل خود را از دست داد، اصول قانون اساسی اهمال و روابط تُرکها با کُردها متشنج شد".
واحد مرکزی خبر متعلق به تلویزیون رسمی ایران و سایت خبرآنلاین وابسته به علی لاریجانی، رئیس مجلس نیز همین شیوه را برای اظهارنظر در مورد انتخابات ترکیه انتخاب کرده و از قول کارشناس فرانس24 نوشتهاند "ترس از ناامنی، مردم ترکیه را مجبور به رأی دادن به حزب اردوغان کرد".
روزنامه شرق از فارس و ایسنا هم فراتر رفته و دولت ترکیه را به برخورد با کردها، حمایت از داعش و بستن فضای سیاسی در کشور و همچنین سهلانگاری عمدی در دو حادثه تروریستی آنکارا و سوروچ متهم کرده است و تیتر زده که این "برد" را با "هزار ترفند" به دست آورده است.
دیگر روزنامه اصلاحطلب یعنی «قانون» نیز همین نگاه منفی به انتخابات ترکیه داشته و تیتر زده "اعتراض كردها به نتايج اعلام شده/ آشوب انتخاباتي در تركيه". قانون نوشته: "شهروندان کُرد ترکیه با توجه به نتایج آرا، ضمن رد ماحصل کارزار انتخاباتی، معتقدند که حزب حاکم دست به تقلبهای سازمانیافته و گستردهای زده است".
وبسایت «فرارو» نزدیک به محمدباقر قالیباف، شهردار تهران از قول "مخالفان و منتقدان آقای اردوغان" بدون ذکر نام آنها نوشته "پیروزی حزب عدالت و توسعه باعث تقویت گرایشات اقتدارگرایانه او میشود". این سایت همچنین رئیسجمهور ترکیه را به "تجدید خشونتها" برای "مهار حزب ه.د.پ"، شاخه سیاسی گروه تروریستی پ.ک.ک متهم کرده است.
خبرگزاری ایرنا وابسته به دولت روحانی اما رویه آرامتری در پیش گرفته و از قول علی بایرام اوغلو، روزنامهنگار ترک نوشته "مردم در انتخابات امروز نشان دادند که مایل نیستند با تشکیل دولت ائتلافی، شاهد بیثباتی سیاسی در کشور شوند، لذا دوباره قدرت را به حزب آک پارتی امانت دادند".
ایرنا از قول خانم اصلی آیدن تاشباش، دیگر روزنامهنگار ترک، دلیل پیروزی آک پارتی را "ضعف و حتی نبود یک جبهه مخالف" دانسته است. همچنین به نقل از پروفسور احمد اینسل، حضور 4 حزب سیاسی در مجلس را از نظر حفظ معادلات سیاسی دمکراتیک در مجلس حایز اهمیت دانسته و افزوده "اگر حزب دمکراتیک خلقها بیرون از مجلس میماند میتوانست نتیجه نامطلوبی از نظر رویکرد اقتدارگرایانه در ترکیه داشته باشد".
روزنامه محافظهکار خراسان از قول مراد یتکین ترک اقدامات دولت در زمینه "اجرای سیاستهای امنیتی، مقابله با پ.ک.ک" و "افزایش حقوق بازنشستگان و کارگران" را دلیل پیروزی حزب عدالت و توسعه قلمداد کرده است، اما در ادامه آورده که "مخالفان آقای اردوغان معتقدند پیروزی مطلق حزب عدالت و توسعه باعث تقویت گرایشات اقتدارگرایانه او میشود".
روزنامه راستگرای قدس، رئیسجمهور ترکیه را به "قدرتطلبی"، "نپذیرفتن نتیجه انتخابات سابق" و "سرباز زدن از تشکیل دولت ائتلافی" توصیف کرده و گفته که او با "تحریک و تشدید برخی مناقشات و تنشهای سیاسی و قومی در ترکیه و تحریک احساسات ضد کردی از یک سو، و دامن زدن به تفکرات پان ترکیسم با چاشنی اسلامگرایی" (از سوی دیگر) توانست "یک بار دیگر قدرت مطلقه را به حزب عدالت و توسعه بازگرداند" و در ادامه آورده " این نگرانی وجود دارد که مبادا آزادی مطبوعات و بیان از این هم بیشتر در کشور محدود شود".
مشرق، دیگر روزنامه نزدیک به سپاه، اما با متانت بیشتری به این قضیه پرداخته و در یک گزارش مفصل و تحلیلی دلایل "پیروزی حزب عدالت و توسعه در انتخابات پارلمانی ترکیه" را؛ "تغییر راهبرد پراکندگی کاندیداهای انتخاباتی به ویژه در شرق و جنوب شرقی ترکیه"، "کاستن از توجه به نظام ریاستی"، "تلاش برای برقراری رابطه با احزاب دیگر"، افزایش "آرای خارج کشور"، جلب "آرای محافظهکاران"، "کاهش حمایت غیرکُردها از حزب دموکراتیک خلق" و جلب "آرای رایدهندگانی که در انتخابات گذشته شرکت نداشتند" ذکر کرده است.