هجدهم فوریه، هفتاد و دومین سالگرد عضویت ترکیه در ناتو

سازمان پیمان آتلانتیک شمالی پس از پایان جنگ جهانی دوم در چهارم آوریل سال 1949 با عضویت 12 کشور آمریکا، بلژیک، انگلستان، دانمارک، فرانسه، هلند، ایتالیا، ایسلند، کانادا، لوکزامورگ، نروژ و پرتغال تاسیس شد و سه سال بعد نیز ترکیه و یونان به عضویت این سازمان درآمدند.

ترکیه از زمان پیوستن به پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در سال 1952 تا کنون علاوه بر اینکه سهم قابل توجهی در ماموریت‌های این نهاد داشته است، با داشتن دومین ارتش بزرگ آن، نقش مهمی را به عنوان یکی از اعضای مسلط و منحصر به فرد ایفا می‌کند.

ترکیه در تاریخ 18 فوریه 1952 با امضای منشور عضویت توسط جلال بایار، رئیس جمهور وقت در آنکارا به عضویت ناتو درآمد. ترکیه پس از دوازده عضو بنیانگذار؛ به همراه یونان در سومین سالگرد تاسیس ناتو عضو این پیمان شده است.

ترکیه از ابتدا در حوزه دفاعی و برنامه‌های امنیتی ناتو حائز اهمیت بوده است. همچنین ناتو به منزله سنگ بنای سیاست دفاعی و امنیتی آنکارا است. ترکیه در میان 5 کشور متحد برتری است که بیشترین سهم را در عملیات‌های ناتو دارند. فعالیت‌ها و اقدامات کشور در یک جغرافیای وسیع از بالکان تا افغانستان، از دریای سیاه تا مدیترانه در سال‌های اخیر توجه‌ را به خود جلب می‌کند.

روند گسترش ناتو در سال‌های 1955 با عضویت آلمان، 1982 اسپانیا، 1999 چکیا، مجارستان و لهستان و در سال 2004 نیز با بلغارستان، استونی، لتونی، لیتوانی، رومانی، اسلواکی و اسلوونی ادامه یافت.

همچنین در سال 2009 آلبانی و کرواسی، 2017 مونته‌نگرو و در سال 2020 نیز مقدونیه شمالی به عضویت ناتو درآمدند. عضویت فنلاند و سوئد در ناتو که با موافقت پارلمان ترکیه مسجل شده است، نهمین دور گسترش و عضوگیری سازمان پیمان آتلانتیک شمالی از سال 1949 بدین سو به شمار می‌رود.

لونت گمرک‌چی، نماینده دائم ترکیه در مقر ناتو در بروکسل در گفتگو با خبرنگار آنادولو با اشاره به هفتاد و دومین سالگرد عضویت آنکارا در این پیمان امنیتی و دفاعی، گفت: ترکیه طی دوره جنگ سرد به عنوان بال جنوب شرقی ناتو نقش بسیار مهمی در ناتو داشت.

گمرک‌چی با بیان اینکه پس از پایان جنگ سرد ماهیت وجودی ناتو نیز دچار تغییراتی شد، توضیح داد: پس از جنگ سرد امیدها نسبت به آغاز دوران صلح در منطقه اروپا-آتلانتیک افزایش یافت و حتی در دوره‌ای ماهیت وجودی ناتو نیز مورد پرسش قرار گرفت. اما بعدا مشخص شد که اختلاف و تنش‌ها در منطقه پایان نیافته و ناتو مجبور به دخالت در مناطق جنگی چون بوسنی، کوزوو و افغانستان شد.

نماینده دائم ترکیه در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی درباره اهمیت آنکارا در دوره نوین اظهار داشت: ترکیه با قابلیت و ظرفیت‌های نظامی خود در دوره جدید نیز نقش و کارکردی بسیار مهم برای ناتو داشته است.