ضربه‌هایی که اخیرا ایران و نیروهای نیابتی‌اش خوردند
ارزیابی پیامدهای حملات ایران به خاک همسایگان از سوی یک پژوهشگر علوم سیاسی
در پی حملات موشکی ایران به اربیل و پاکستان و متعاقب آن پاسخ متقابل پاکستان به ایران، به موازات تشدید تنش در دریای سرخ به‌دلیل حملات حوثی‌ها، گروه تحت حمایت ایران در یمن، نگرانی‌ها نسبت به گسترش دامنه بحران عمیق‌تر شده و از ایجاد ائتلاف دریایی تا پیشنهاد میانجی‌گری مطرح می‌شود.
در این ارتباط دکتر مهرزاد بروجردی، رئیس دانشکده هنر، علوم و آموزش دانشگاه علم و فناوری میزوری آمریکا و پژوهشگر علوم سیاسی در گفت‌وگو با خبرنگار «آنادولو» ضمن ارزیابی علل و ابعاد تنش در منطقه به پیامدهای حملات ایران به خاک همسایگان پرداخت. وی از جمله کارشناسانی است که در پی حمله موشکی ایران به پاکستان، پاسخ متقابل این کشور را پیش‌بینی کرده و نسبت به عواقب حملات تهران هشدار داده بود.
این پژوهشگر علوم سیاسی در خصوص علت حملات اخیر ایران به اربیل و پاکستان گفت: این حملات به اتفاقاتی که در چند هفته اخیر در ایران افتاده، بر می‌گردد و دولت جمهوری اسلامی بنظر می‌رسد باید مردم را متقاعد کند علیرغم ناکامی‌هایی که نیروهای اطلاعاتی‌اش داشتند، باید اقدامی برای مجازات عاملان بمب‌گذاری‌ها یا ترور یکی از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران در سوریه انجام دهد.
بروجردی ادامه داد: اما مساله این است که تهران به دو کشوری که با ایران روابط حسنه دارند و کشور دوست هستند، حمله کرده است و به روابط حسن همجواری احترام نگذاشته و اقدام یکجانبه کرده است. هم برای رهبران اقلیم کردستان و عراق و هم برای دولت پاکستان مشکلات عدیده سیاسی به‌وجود آورده که چه اقدام کنند چه اقدام نکنند، برای آنها هزینه سیاسی دارد.
- این رویکرد تهاجمی ایران هم برای مصرف داخلی است و هم پیامی به دیگران
وی، این رویکرد ایران را «تهاجمی» خواند و تصریح کرد: این حالت تهاجمی ایران بنظر می‌آید هم برای مصرف داخلی بوده و هم برای اینکه پیامی به دیگران بدهد، به‌ویژه آمریکا و اسرائیل که ما قادر هستیم اقداماتی انجام دهیم. ولی می‌تواند تبعات طولانی‌مدت بدی داشته باشد.
بروجردی در ادامه پیامدهای حمله ایران به پاکستان را مورد ارزیابی قرار داده و گفت: حمله به پاکستان، کشوری که به خاطر تنش‌هایی که سالیان سال با هند داشته و به تمامیت ارضی خود حساس است و کشته شدن تعدادی کودک در این حملات عواقب خوبی برای ایران نخواهد داشت. با در نظر گرفتن تلاش چه نیروهایی مانند جیش‌العدل و چه نیروهای دیگر مثل داعش که دل پری از جمهوری اسلامی دارند. بنظر می‌آید که ما باید منتظر عملیات انتقام‌جویانه دیگری از آنها باشیم.
وی افزود: واقعیت این است که نه دولت ایران و نه دولت پاکستان توانایی کنترل جدی مرز 900 کیلومتری مشترکشان را ندارند. مرزهایی هستند با حفره‌های زیاد و امکان ورود راحت جیش‌العدل به ایران وجود دارد. بنابراین اینکه انتظار داشته باشیم دولت پاکستان بتواند جلوی هر نوع فعالیت آنها را بگیرد خیلی معقول به نظر نمی‌آید. این هم مشکل دیگری شده است. جمهوری اسلامی اخیرا شاهد مسائلی مانند ربودن چند سرباز ایران و انتقال آنها به داخل خاک پاکستان بوده و همچنین دادستان شهر زابل را نیروهای جیش‌العدل ترور کردند و ایران در انتقام از آن چند زندانی جیش‌العدل و یا حداقل ادعا می‌کردند متعلق به آن هستند، اعدام کرد و این است که سطح تنش با آنها هم می‌تواند بالا بگیرد.
- ایران در یمن به حوثی‌ها کمک می‌کند و ناامنی در دریای سرخ را دامن می‌زند
بروجردی اظهار داشت: به غیر از عملیات موشک‌پرانی ایران به همسایگان، نیروهای آمریکایی چند روز پیش، کشتی حامل سلاح‌های ایران برای حوثی‌ها را توقیف و ملوان‌های آن را زندانی کردند و این باز دلالت بر این دارد که ایران در یمن به حوثی‌ها کمک می‌کند و ناامنی در دریای سرخ را دامن می‌زند که تبعات بسیاری بر اقتصاد جهانی دارد. با در نظر گرفتن حجم مبادلاتی که بین آسیا و اروپا از طریق دریای سرخ انجام می‌شود، این موضوع نگران کننده است.
رئیس دانشکده هنر، علوم و آموزش دانشگاه علم و فناوری میزوری آمریکا تصریح کرد: اگر همه این مسائل را کنار هم بگذاریم می‌بینیم که دامنه جنگ غزه بسیار گسترش یافته و فعلا نیروها و کشورهای دیگر حتی پاکستان را به شکلی درگیر کرده است و این از یک آینده ناامن برای خاورمیانه خبر می‌دهد که می‌تواند تا سالها ادامه پیدا کند.
بروجردی همچنین در ارزیابی حمله ایران به اربیل که واکنش تند مسرور بارزانی، نخست وزیر اقلیم کُرد شمال عراق را در پی داشت و آن را «یک حمله بدون توجیه و ناجوانمردانه» خواند که نباید بی‌پاسخ بماند، گفت: جمهوری اسلامی واقعا فکر می‌کند اقلیم کردستان به شکلی حیاط خلوت اسرائیل شده و آنها عوامل و نیروهایی دارند که از آنجا وارد ایران می‌شوند و ترور انجام می‌دهند. بنابراین این را به‌عنوان ضربه به اقلیم تلقی می‌کنند. ولی همانطور که شاهد هستیم غیرنظامیان را کشته‌اند و نه افراد نظامی و نیروهای اسرائیلی را. بنابراین توجیه کارشان در این رابطه مشکل‌ساز است.
وی افزود: این مساله را در راستای پیغام فرستادن به اسرائیل که ما مثلا توانایی این را داریم که به نیروهای شما ضربه بزنیم می‌شود نگاه کرد. استدلال ایران هم که ممکن است اینها همکاران سرویس‌های اطلاعاتی اسرائیل باشند، توجیه خوبی نیست.
- ضربه‌هایی که اخیرا ایران و نیروهای نیابتی‌اش خوردند
این پژوهشگر علوم سیاسی در ادامه تاکید کرد: اظهارات مقامات پاکستانی مبنی بر اینکه ایران می‌خواهد خود را در کانون توجه قرار دهد با در نظر گرفتن ضربه‌هایی که اخیرا خود و نیروهای نیابتی‌اش خورده‌اند، منطقی بنظر می‌رسد.
بروجردی گفت: پاکستان با فرا خواندن سفیر خود از تهران و اجازه ندادن به آمدن سفیر ایران و اظهارات بارزانی نشان می‌دهد که دو کشور به این نتیجه رسیده‌اند اگر اعتراضی نکنند این مساله کماکان می‌تواند ادامه یابد. ما می‌دانیم که ایران قبلا هم مناطقی از اقلیم کردستان را بمباران کرده و اقلیم می‌خواهد برای دفعات بعد جلوی آن را بگیرد.
وی ادامه داد: این مساله هم وجود دارد که شاید دولت جمهوری اسلامی دارد سعی می‌کند وضعیت پر تنشی که در منطقه حاکم است و هر کسی به دیگری موشک پرتاب می‌کند و حمله هوایی انجام می‌دهد، اسرائیل به لبنان، حوثی‌ها به کشتی‌ها و آمریکا به عراق و یمن. ایران هم از این فرصت استفاده می‌کند و با ادعای امنیت ملی در پاکستان و اربیل و سوریه حملاتی ترتیب می‌دهد، موضوع را در این راستا باید دید.
منبع: خبرگزاری آناتولی
