تاثیر از سرگیری روابط ایران-عربستان سعودی بر کشورهای منطقه

تصمیم عربستان و ایران برای آغاز روابط دیپلماتیک پس از وقفه 7 ساله از سوی همه کشورهای منطقه به جز اسرائیل اتفاق خوشایندی تلقی شد.

روابط دیپلماتیک دو کشور که پیش از این به دلیل بحران یمن تیره شده بود، پس از اعدام نمر الباقر النمر روحانی شیعه در سال 2016 در عربستان و حمله به سفارتخانه و کنسولگری‌های این کشور در ایران به طور کامل قطع شد. اغلب کشورهای عربی نیز در حمایت از عربستان سعودی روابط خود با ایران را به حالت تعلیق درآوردند.

پس از مذاکرات طولانی با تلاش میانجیگران، ایران و عربستان سعودی 10 مارس اعلام کردند که روابط دیپلماتیک خود را از سر گرفته‌اند.

- معماران نزدیکی ریاض و تهران در منطقه: عراق و عمان

عربستان سعودی و ایران برای اولین بار پس از قطع روابط دیپلماتیک، در آوریل 2021 با میانجیگری عراق مذاکرات مستقیم خود را آغاز کردند. تا سپتامبر همان سال چهار دور مذاکره بین مقامات دو کشور با تلاش عراق و عمان انجام شد.

دور پنجم مذاکرات ریاض و تهران نیز 21 آوریل 2022 برگزار شد. ایرج مسجدی سفیر ایران در بغداد اعلام کرد که در جریان مذاکرات مقامات دو کشور بر سر «یک نقشه راه برای آینده» به توافق رسیدند.

درست پس از مذاکراتی که با تلاش‌های طولانی بغداد و مسقط به ثمره رسید و منجر به از سرگیری روابط با عربستان سعودی و ایران در 10 مارس در پکن، پایتخت چین شد، معماران این آشتی یعنی عراق و عمان رضایت خود را ابراز داشتند.

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران در تماسی تلفنی با بدر بن حمد البوسعیدی، همتای عمانی خود از میزبانی این کشور در مذاکرات دوجانبه تهران-ریاض در مسقط تشکر و قدردانی کرد.

- بحرین و نخستین گام‌ها پس از 7 سال

جو مثبت حاصل از عادی‌سازی روابط عربستان سعودی و ایران در منطقه، بحرین را نیز تحت تاثیر خود قرار داد. بحرین که سال 2016 در حمایت از ریاض روابط دیپلماتیک خود را با تهران قطع کرده بود؛ از این توافق استقبال کرده و آن را گامی مثبت در حل مناقشات منطقه‌ای از طریق گفت‌وگو و روش‌های دیپلماتیک دانست.

دو روز پس از توافق ریاض و تهران در 12 مارس، هیئتی از مجلس ایران پس از 7 سال وقفه برای اولین بار در نشست اتحادیه بین المجالس (PAB) در منامه شرکت کردند.

- مذاکره ایران و لیبی برای بازگشایی سفارتخانه‌ها

در پی تظاهرات عمومی مردم در سال 2011 در لیبی علیه رژیم معمر قذافی، کلیه کشورها از جمله ایران سفارتخانه‌های خود در این کشور را تعطیل کردند. در این میان، یکی دیگر از نتایج از سرگیری روابط میان عربستان سعودی و ایران را نیز می‌توان در لیبی دید.

وزیر امور خارجه ایران 27 مارس در تماس تلفنی با نجلا المنقوش، همتای لیبایی خود به بحث و رایزنی پیرامون بازگشایی سفارت این کشور در طرابلس و فعالیت مجدد آن پرداخت.

امیرعبداللهیان همچنین از وزیر امور خارجه لیبی دعوت کرد به تهران سفر کند و المنقوش نیز از این دعوت ابراز خرسندی کرد.

- چراغ سبز مصر

وزارت امور خارجه مصر نیز در بیانیه‌ای ابراز امیدواری کرد از سرگیری روابط تهران و ریاض منجر به کاهش تنش در منطقه شده و به امنیت ملی کشورهای عربی و تقویت ثبات کمک کند.

همچنین وزیر امور خارجه ایران جولای سال گذشته تاکید کرد: تقویت روابط تهران و قاهره به نفع کشورهای منطقه و مردم دو کشور است.

از سوی دیگر احمد عیسی، وزیر گردشگری و آثار باستانی مصر 27 مارس امسال اعلام کرد که گردشگران ایرانی می‌توانند با ورود به فرودگاه‌های استان سینای جنوبی روادید دریافت کنند.

همچنین مقامات کشورهای منطقه از جمله ترکیه، قطر، کویت، تونس، الجزایر، امارات متحده عربی، فلسطین و لبنان از آغاز مجدد روابط میان ایران و عربستان سعودی ابراز خرسندی کردند.