سیاست جدید عراق؛ گسترش روابط با جهان عرب و رهایی از نفوذ ایران

دولت تازه تاسیس عراق با ایجاد تغییرات بنیادین در سیاست خارجی خود از یک سو خواهان رهایی از فشار ایران، و از سوی دیگر با دوری از درگیری‌ها و تنش‌های منطقه‌ای به دنبال ایجاد توازن در روابط بین المللی و منطقه‌ای، به‌ویژه با کشورهای عربی است.

در همین راستا، بغداد با رهاکردن سیاست تنش‌ می‌کوشد روابط خارجی خود، به‌ویژه با کشورهای همسایه در حوزه خلیج فارس را گسترش دهد. این تمایل در دوران زمامداری حیدر العبادی از سال 2014 تا 2018 آغاز شد.

وی تعادل در روابط و نزدیکی عراق با کشورهای خلیج فارس را برقرار ساخت، اما طی چهار سال گذشته نتوانست با آنها قراردادهای مهم و استراتژیک در زمینه‌های اقتصادی، تجاری و امنیتی و غیره را امضا کند.

برهم صالح رئیس جمهور جدید و کرد عراق نخستین سفر خارجی خود را به کشورهای خلیج فارس انجام داد و بعد جدیدی به این موضع بغداد بخشید. او همچنین به کشورهای اردن، مصر و ترکیه نیز سفر کرده است.

عادل عبدالمهدی، نخست وزیر جدید عراق نیز مایل به گسترش روابط با همسایگان عرب است. سفر مقامات عربستان سعودی، قطر، کویت، امارات متحده عربی و اردن به بغداد نیز قابل تامل است. وی در دیدار با عبدالعزیز الشمری، سفیر عربستان سعودی در بغداد دعوت پادشاه این کشور جهت سفر به ریاض را دریافت کرد.

در این زمینه حسین مالکی، عضو کمیسیون روابط خارجی مجلس عراق به خبرنگار آناتولی گفت:

«عراق می‌خواهد با همه، به‌ویژه کشورهای حوزه خلیج روابط نزدیکی داشته باشد. خواهان روابط خوب و متوازن به گونه‌ای که هیچ کشوری در امور امور داخلی دیگران دخالت نکند، هستیم.

پس از یک دوره روابط سرد بین عراق و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس اکنون بازدیدهای متقابل و تبادل نظر صورت می گیرد. بغداد خواهان گسترش روابط استراتژیک بلندمدت بر پایه احترام متقابل است.»

روابط عراق به رهبری صدام حسین در اوائل دهه 90 به دنبال اشغال کویت با کشورهای خلیج، مصر و سوریه کاملا قطع شد. روابط عراق با این کشورها پس از حمله آمریکا در سال 2003 تاحدودی بهبود یافت.

روابط برخی کشورهای عربی با عراق تا سالهای اخیر به دلیل نفوذ ایران در منطقه سرد بود. ایران طی 16 سال گذشته از طریق روابط نزدیک با رهبران شیعی و نفوذ قوی خود بزرگترین بازیگر در عراق بوده است.

نجیم قصاب، کارشناس مسائل سیاسی در عراق نیز در گفتگو با خبرنگار آناتولی اظهار داشت:

«سیاست کشورهای عربی حوزه خلیج فارس در راستای نزدیکی با دولت جدید عراق است. اعمال فشار توسط ایران و نفوذ این کشور در ارکان دولت عراق بزرگترین مانع بر سر راه افزایش روابط آنان با بغداد است.

کشورهای عربی سال گذشته در کنفرانس کویت وعده سرمایه‌گذاری میلیاردی در عراق را دادند، اما به دلیل وتوی ایران موفق نشدند. ایران مایل به حضور شرکت‌های عربی در عراق نیست. این کشور به همه نیاز دارد. باید خصومت گذشته، به‌ویژه در دوره پساداعش را فراموش کرد.»

مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا طی سخنانی در اجلاس داووس گفت: «ایران تلاش می کند استقلال و آزادی عراق را محدود کند. تلاش می کنیم علیه داعش و ایران متحد شویم.»

هلال الطعان، کارشناس مسائل اقتصادی در عراق نیز در این باره تصریح کرد:

درصورت ادامه فشار آمریکا جهت محدودکردن روابط تجاری با ایران، بهترین گزینه ما، بازار کشورهای عربی و ترکیه است. عراق 16 سال به ویژه در زمینه تامین برق و گاز طبیعی به ایران متکی بود.

قطع روابط تجاری تهران-بغداد و روی آوردن عراق به بازارهای دیگر در کوتاه‌مدت دشوار است. دولت عراق ممکن است مقاومت در مقابل فشار آمریکا جهت اجرای تحریم‌های بیشتر علیه ایران را ادامه دهد.»

خبرگزاری آناتولی