حلب؛ مایه شرم بشریت

حلب دنیا را به شرم می آورد.

قرارداد آتش بس شرق حلب که بین ترکیه و روسیه آماده  شد احتمالا آخرین امید هزاران انسان، زن و کودک تحت محاصره در شهری است که در هدف تک تیراندازان و بمب های بشکه ای قرار دارند.

در حالی که جهان باید در برابر ویرانی وحشیانه حلب 5 هزار ساله سوریه، از سوی رژیم اسد، به شدت تحت تاثیر قرار می گرفت، به جای آن تصاویر دلخراش نشان دهنده اضطراب این انسانها که در سایت های اجتماعی پخش شد بار دیگر نادیده گرفته شده و دنیای به اصطلاح متمدن ما در چاه  غیراخلاقیات و وحشیت و شرم فرو رفت.

Emine Secerovic Kasli  که شاهد سکوت گوشخراش جهان در برابر مظالمی که در حلب روی داد بود، خود در سن هشت یا نه سالگی از جنگ بوسنی جان سالم بدر برده است. وی در حالی که شاهد این صفحه سیاه از تاریخ هستیم، به این جمله تاکید می کند: شاید اگر دنیا می دانست که انسانهای معصوم را مجبور به تحمل چه چیزهایی می کند، برای یاری ما می شتافت.

اکنون نیز دنیا می داند که در کوچه و خیابان های شرق حلب چه می گذرد ولی در برابر این قتل عام هیچ اقدامی نمی کند. در حالی که من این جملات را به قلم می گیرم، اتوبوس ها برای تخلیه شهروندان وارد حلب می شود و از سوی دیگر نیز مورد حمله قرار می گیرند و یا نادیده گرفته می شوند. تنها چیزی که قطعی است، این است که قتل عام حلب نیز همانند قتل عام یهودی، صربرنیتزا و روآندا به عنوان یادواره  شرم در تاریخ ثبت خواهد شد.

یک سال قبل تصویر پیکر بی جان آیلان کردی کودک سوریه ای در ساحل اژه در ترکیه، جامعه  بین الملل را وارد عمل کرد و امیدی برای مبارزه قدرتهای جهانی برای پایان بخشی به اضطراب هزاران انسان و پناهجوی سوری شده بود.

انتظارات مشابه زمانی که تصویر Omran Daqueesh پسربچه ای که با صورتی خونین و آغشته به گرد و غبار که از سوی اکیب امدادرسانی نجات یافته و در آمبولانس با چهره ای شوک زده به دوربین نگاه می کند پخش شد،  بوجود آمد.

ولی تاسف بار است که عمر همدردی و مرحمت در جامعه مدرن کوتاه است و دولت ها نیز در برابر این مسئله در وضعیت ناکفایت و بیرحم قرار گرفتند.

چنین به نظر می رسد که هیچ عکس، ویدئو و یا مدرکی که درد و رنج انسانها را به تصویر می کشد، برای سوق دادن جهان به انجام آنچه بایسته است، کافی نیست. از یکسو در تلاش پس دادن  تاوان اخلاقی و روانی این جنگ وحشتناک و از سوی دیگر در تلاش روبرو شدن با حقایق خونسرد سیاست هستیم.

قرارداد آتش بس آماده شده از سوی ترکیه و روسیه، به دنبال مذاکرات فشرده چند هفته ای و با حضور برخی طرفین آماده شد. هدف، انتقال مردم شرق حلب که تحت بمباران شدید رژیم اسد قرار دارند، به منطقه ای امن مانند ادلب در نزدیکی مرز ترکیه می باشد. تاکنون بیش از چهل هزار نفر از شرق حلب تخلیه شدند ولی در حال حاضر هزاران نفر دیگر در انتظار خارج شدن از منطقه هستند. کمیته بین المللی صلیب سرخ، ریاست مدیریت امور اضطراری و بلایای طبیعی، هلال احمر ترکیه، بنیاد یاری رسانی انسانی (İHH) و دیگر نهادهای مدنی بین صدها هزار انسان که مجبور به ترک خانه و وطن خود شده اند، به طور شبانه روزی غذا، پوشاک و لوازم پزشکی توزیع می کنند.

رژیم اسد که با پیروزی در شرق حلب جسارت بیشتری پیدا کرده و گروه های شبه نظامی تحت حمایت ایران، می توانند به دنبال انتقام گیری از گروه های مخالف بیفتند. این نیز احتمالا قرارداد آتش بس و روند تخلیه را در روزهای آینده مختل کند.

رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه، با هدف تخلیه فوری غیرنظامیان از حلب، بارها با ولادمیر پوتین رئیس دولت روسیه دیدار کرد.

سازمان ملل نیز در برابر تراژدی انسانی در حلب درمانده است. دیگر هیچ کس از این سازمان بین المللی که با قطعنامه ها و بیاناتش نمی تواند جلوی این بی عدالتی را گرفته و به اضطراب این انسانها پایان دهد، انتظار کوچکترین اقدامی را ندارد. انسانها امید حداقل یک درک انسانی از سوی این سازمان که خود را نماینده ملل می داند، را داشتند. ولی این نیز برای مردم حلب که با درد و رنج کشته می شوند، زیادی دیده شد.

اگر اعضای مقتدر سازمان ملل و شورای امنیت اروپا در چگونگی پیشروی اوضاع تاکنون کنجکاو باشند باید به گذشته نیم نگاهی افکنده و به آنچه که از سال 2012 تاکنون انجام داده اند بنگرند: هیچ!

دعوت های ترکیه برای تشکیل منطقه امن در سوریه شنیده نشد. حکومت اوباما تمامی خطوط قرمز خود را در برابر استفاده از سلاح های شیمیایی و دیگر تجهیزات جنگی که به ذهن خطور می کند، زیر پا گذاشت. اکنون نیز می توانست به جای متهم کردن دیگران، حداقل برای کاهش دادن  به ظلم های اسد و عمل به قول هایی که به مخالفین سوریه ای داده بود، کاری انجام دهد. ولی به جای این، دیپلماسی کاری برای نجات زنان و کودکان سوریه ای انجام نداد.

دیپلماسی آمریکا در حمایت از پ ی د شاخه سازمان تروریستی پ ک ک در سوریه تنها به این سازمان تروریستی جسارت بخشیده و سبب خدشه دار شدن روابط بین ترکیه و آمریکا می شود.

دو سال قبل در تاریخ 18 نوامبر 2014 این جملات را نوشته بودم: "افتادن  کنترل حلب دومین شهر بزرگ سوریه به دست رژیم اسد هر لحظه محتمل است. در حالی که نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا اهداف داعش را از هوا بمباران می کنند، اسد به حملات خونین خود علیه حلب ادامه می دهد. در طول دو ماه گذشته حملات اسد علیه این شهر سنگینی یافته است. عصیانگران سوری به سمت شمال به حرکت درامدند. قبل از اینکه اشغال حلب تبدیل لکه ننگ دیگری در جنگ سوریه شود، نیازمند اقدامات ملموسی در منطقه هستیم. اگر حلب به دست اسد بیفتد، امید برای انسانیت در سوریه از بین خواهد رفت."

اکنون نیز می بینیم که این امید مدتها قبل از دست رفته است.