کشف سیاهچاله عظیم پنهان شده در ابری از غبار کیهانی

طبق بیانیه رصدخانه جنوبی اروپا (ESO)، با کمک تداخل‌سنج تلسکوپ بسیار بزرگ((VLT  مستقر در صحرای آتاکامای شیلی، یک ابر غبار کیهانی در مرکز کهکشان مسیه 77 (NGC 1068) کشف شده است که سیاهچاله‌ای بسیار پرجرم با هسته کهکشانی فعال (AGN)، یکی از درخشان ترین و مرموزترین اجرام در جهان را پنهان کرده است.

دانشمندان از دهه 1950، زمانی که برای اولین بار متوجه منطقه بسیار پرانرژی و روشن در مرکز برخی کهکشانها شدند، به دنبال کهکشانهای فعال بودند که حجم زیادی از غبار و گاز کیهانی را به داخل سیاهچاله کلان پرجرم می‌کشیدند.

محققان به سرپرستی ویولتا گامز رزاس (Violeta Gamez Rosas) از دانشگاه لیدن در هلند، با استفاده از ابزار آزمایش طیف‌سنجی فروسرخ میانی نور چند دیافراگم (ATISSE/ماتیس) متصل به تلسکوپ مذکور، مرکز مسیه 77 را در فاصله 47 میلیون سال نوری از زمین را اسکن کردند.

در سایه ماتیس، دانشمندان مکان سیاهچاله کلان پرجرم را با هسته کهکشانی فعال پنهان شده توسط ابر غبار غلیظ در مرکز مسیه 77، که از زمین  با وضوح دیده نمی‌شود، مشخص کردند. این  دانشمندان با این کشف شواهدی برای حمایت از مدل یکپارچه هسته فعال کهکشان که 30 سال پیش ارائه شده بود، یافتند.

مدل یکپارچه، ضمن بیان اینکه انواع مختلفی از کهکشانها با هسته کهکشانی فعال وجود دارد  که برخی از آنها  امواج رادیویی ساطع می‌کنند و برخی نمی‌کنند، برخی می‌درخشند و برخی مانند مسیه 77 نمی‌درخشند، و نیز همه آنها از یک ساختار اساسی برخوردارند که از یک سیاهچاله کلان پرجرم پوشیده شده با حلقه ضخیم غباری تشکیل شده‌اند، استدلال می‌کند که کهکشانها با هسته کهکشانی فعال فقط بسته به نحوه مشاهده آنها از زمین متفاوت به نظر می‌رسند.

رزاس، نویسنده اصلی این تحقیق ضمن تاکید بر اینکه کشف  مذکورآنها را قادر می‌سازد تا اصول کار داخلی کهکشانهای فعال را بهتر درک کنند، گفت:

"همچنین می‌تواند به ما در درک بهتر کهکشان راه شیری با یک سیاهچاله بسیار پرجرم که احتمالاَ در گذشته فعال بوده است، کمک کند.

در حالی که رزاس نتوانست به همه سؤالات خود در مورد کهکشان‌های فعال پاسخ دهد، خاطرنشان کرد که یافته‌های او گام بزرگی به جلو در درک نحوه عملکرد کهکشان‌های فعال است.

مقاله این تحقیق در مجله نیچر (Nature) منتشر شد.