جهان بعد از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا

 دکتر مراد یئشیل تاش پژوهشگر بخش امنیتی موسسه ستای ترکیه در تفسیری تحت عنوان «جهان بعد از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا» اقدام به ارزیابی سناریوهای مختلفی برای جامعه‌ جهانی در فردای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا کرده که توجه شما عزیزان را به آن جلب می کنیم:

اپیدمی کرونا، به معنای واقعی کلمه ، انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را که قرار است در تاریخ 3 نوامبر سال 2020 برگزار شود تحت تاثیر خود قرار داده است. دونالد ترامپ رییس جمهور جمهوریخواه آمریکا که سالهای اول ریاست جمهوری خود را برای شکل‌دهی به تیم خود سپری کرد ، یا نتوانست در بسیاری از سمتهای حساس فردی را انتصاب کند و یا افرادی را که منصوب کرده بود ناچار شدند پس از مدتی سمتهای خود را ترک کنند. ترامپ که مجبور بود همراه با سه مشاور در زمینه مسائل امنیت ملی کار کند ، در قبال روند أمور در وزراتخانه‌های خارجه و دفاع آمریکا نیز آنگونه که مایل بود نتوانست پیشرفت کند. وی که در تلاش بود برای غلبه بر شوکهای وارده در سالهای اول ریاست جمهوری‌اش سخنان تندی در زمینه سیاست خارجی را بر زبان آورد، درست از اواسط دوران ریاست جمهوری خود ناچار شد تا با تحقیقات نهادهای امنیتی و حقوقی آمریکا که علیه وی براه افتاده بود و منجر به استیضاح ناموفقش شده بود مقابله کند. روابط وی با فدراسیون روسیه در خلال انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 میلادی کافی بود تا ترامپ و تیم انتخاباتی او را به دردسر بیندازد.

دونالد ترامپ که در آخرین سال ریاست جمهوری خود با اپیدمی وسیع بیماری کووید-19 روبرو شد، نتوانست در مقابله با مشکلات گسترده و عمیق ناشی از اپیدمی کرونا موفق عمل کند. در واقع ترامپ که در سه سال اول ریاست جمهوری خود تلاش زیادی کرد تا از طریق اتخاذ سیاستهای سخت‌گیرانه تجاری بنیه اقتصادی آمریکا را تقویت کند بعد از مواجه شدن با اپیدمی کرونا بسیار ناموفق عمل کرد و این أوضاع رو به وخامت، ترامپ را در برابر رای‌دهندگان در موقعیت ضعیفتری قرار داد. به همین دلیل است که در حال حاضر جو بایدن رقیب وی از حزب دمکرات، با توجه به نظرسنجی‌های به عمل آمده در پیش از انتخابات ریاست جمهوری، از ترامپ جلوتر دیده می شود. نمی توان گفت که چه کسی در انتخابات پیروز خواهد شد، اما هر کسی که پیروز شود ، دورانی از عدم اطمینان عمیق در انتظار سیاست جهانی خواهد بود.

در طول مبارزات انتخاباتی دوره دوم، ترامپ همچنان شعار "نخست آمریکا" را با وعده تقویت مجدد ایالات متحده تکرار می کند و همچنین وعده‌هایی در زمینه نقش ایالات متحده آمریکا در سیاست جهانی می دهد. اگر کارنامه ترامپ در چهار سال گذشته مورد توجه قرار گیرد مشاهده خواهد شد که ایالات متحده آمریكا در طی این مدت كمتر در سیستم جهانی نقش ایفا کرده و بیشتر به حل و فصل مشکلات داخلی خود رسیدگی كرده است. این در حالی است که به نظر می رسد بایدن سیاست خارجی متفاوتی را اتخاذ کرده و در راستای آن نوید می دهد که ایالات متحده دوباره به سیستم جهانی بازخواهد گشت.

اکنون فارغ از انتخاب هر یک از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری،  تأکید بر سه نکته مهم مفید خواهد بود:

نکته مهم نخست در مورد جایگاه ایالات متحده آمریکا در عرصه سیاست جهانی است. اگر ترامپ انتخاب شود ، به نظر می رسد ایالات متحده آمریکا تحت تأثیر اپیدمی کرونا ، مواضع تندتر و سخت‌تری را در سیاست های جهانی در پیش خواهد گرفت. رقابت اقتصادی بین ایالات متحده آمریکا و جمهوری خلق چین در صدر این مواضع تند قرار خواهد داشت. ممکن است گفته شود که ترامپ، ایالات متحده آمریکا را محصور و منزوی کرده و بیشتر به چین توجه خواهد کرد. تحقق چنین احتمالی به این معناست که ایالات متحده کمتر به مسئولیت های بین المللی خود پایبند خواهد ماند. در چنین سناریویی پیوند بین ایالات متحده و نهادهای مهم جهانی، به ویژه سازمان ملل متحد، ممکن است بیشتر از سابق تضعیف شود و ایالات متحده دارای نقش کمتری در سیستم بین المللی گردد.

نکته مهم دوم این است که اگر جو بایدن انتخاب شود ، ایالات متحده سعی می کند تا با قرار گرفتن مجدد در جریان رویدادهای سیاست بین الملل، موقعیت رهبری جهانی خود را باردیگر بدست آورد. جالب اینجاست که چنین ادعایی ایجاب می کند تا ایالات متحده رقابت سخت تری با چین داشته باشد. به عبارت دیگر ، هر دو نامزد در صورت انتخاب به سمت ریاست جمهوری باید به گونه ای جدی با مسئله چین مواجه شوند. با این وجود ، در صورت انتخاب بایدن ، انتظار می رود سیاست خارجی آمریکا فعال تر از دوران ترامپ باشد. بایدن در طول مبارزات انتخاباتی خود سعی در تهیه نقشه راهی کرده که بتواند احترام رنگ باخته جهان به قدرت آمریکا در دوره ترامپ را به این کشور بازگرداند. این نقشه راه به این معنی است که ایالات متحده بیشتر به مشکلات بین المللی توجه خواهد داشت. بنابراین در صورت انتخاب بایدن برخلاف دوران ترامپ ، حضور و نقش آمریکا در پیمان دفاعی ناتو، در سازمان ملل متحد و در دیپلماسی جهان موثرتر خواهد بود.

نکته مهم سوم این است که چه ترامپ مجددا انتخاب شود و یا چه بایدن بر سرکار بیاید ایالات متحده آمریکا با اینده ای نه چندان متفاوت روبرو خواهد شد. به این ترتیب که چه در صورت حفظ سیاست انزوای ترامپ و چه در صورت ادامه سیاست های جهان‌گرایانه بایدن، در پایان کار نتیجه یکسان خواهد بود. چرا که نه کنار کشیدن از سیستم جهانی کار ساده ای است و نه ورود فعال در آن کار سهلی است. بنابراین به نظر می رسد که سیاست جهانی پس از روشن شدن نتایج انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا پیش از پیش روند پرحرارت و پرحرکتی را در پیش خواهد داشت.

این تحلیل به قلم دکتر مراد یئشیل تاش نوشته شده و توسط دکتر فرزاد صمدلی ترجمه شده است.