اجلاس گروه ۲۰ در آنتالیا؛ بازتاب اقتدار ترکیه در همه عرصه ها است

اجلاس رهبران ۲۰ کشور قدرتمند جهان که به گروه بیست موسوم است در خلال روزهای ۱۵ و ۱۶ ماه نوامبر در شهرستان بلک استان آنتالیا، واقع در جنوب ترکیه با موفقیت تحسین کننده ای به پایان رسید.
رسانه های جهان بصورت بسیار گسترده ای اقدام به رصد اخبار گروه بیست در آنتالیا بعنوان پایتخت جهانگردی ترکیه کرده و این اخبار را همراه با چاشنی های ملی فرهنگ ترک منتشر کردند. به این ترتیب جهان توانست هم اخبار گروه بیست را بشنود و هم با فرهنگ غنی ملت ترک بیش از پیش اشنا شود.
اجلاس رهبران جهان در انتالیا این بار یک اجلاس عادی نبود. بلکه این اجلاس در پی حوادث فوق العاده ای که اتفاق افتاد، از اهمیت کم نظیری برخوردار شد. چراکه قبل از آغاز این اجلاس، جهان شاهد ۲ رویداد مهم گردید.
چند روز قبل از برگزاری این اجلاس، پاریس پایتخت فرانسه شاهد دردناکترین و بزرگترین حادثه تروریستی کشور از بعد از جنگ جهانی دوم شد. تروریستهای داعش در یک شب، به هفت نقطه از پاریس حمله کردند و بیش از ۱۳۰ تن را کشته و صدها تن دیگر را بصورت وحشتناکی مجروح و مصدوم کردند.
مورد دوم اجلاس وین در رابطه با سوریه بود که با حضور کشورهای ذیربط در شهر وین پایتخت اطریش برگزار گردید و برای اولین بار توانست به نتایج ملموسی در رابطه با سرنوشت سوریه دست یابد.
این دو رویداد به حدی مهم بود که در بیانیه پایانی اجلاس گروه بیست و همچنین در کنفرانسهای مطبوعاتی، سخنرانیها و یا دیدارهای دو جانبه مقامات کشورها بگونه ای جدی منعکس کرد.
ویژگیهای اجلاس گروه بیست انتالیا را می توان چنین بر شمرد:
۱- در رابطه با گروه تروریستی داعش همه رهبران بر ضرورت مجادله هماهنگ و متحد تاکید کردند. در بین این رهبران سخنان رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه و باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا در مورد گروه تروریستی داعش از اهمیت بسزایی برخوردار بود و دلالت بر این داشت که داعش در حال تهدید تمامی بشریت است و همین امر لازم می کند تا عموم کشورهای جهان در روندی مشترک و متحد با این گروه تروریستی به مبارزه بر خیزند.
۲- مورد دوم تلاشهای مهم و نتیجه بخشی بود که از سوی رهبران کشورهای ذی نظر در مورد سوریه در اجلاس وین مشاهده شد. تمامی کشورهای جهان در اجلاس گروه بیست خواستار پایان یافتن مسئله سوریه و انجام انتقال سیاسی در ظرف مدت ۶ و یا ۱۸ ماه شدند. اما انچه که در مورد ان پیشرفتی حاصل نشد سرنوشت بشار اسد دیکتاتور حاکم بر سوریه بود. این در حالی بود که ترکیه و آمریکا در رابطه با ضرورت فقدان حضور اسد در اینده سیاسی سوریه همفکر هستند. اگرچه کشورهایی مانند روسیه به این مسئله نگاه مثبتی ندارند اما انها نیز بر حضور قطعی اسد در اینده سیاسی سوریه تاکید نمی کنند. این رویکردها نشان می دهد که به هرحال بقای اسد در صحنه سیاسی سوریه چندان محتمل به نظر نمی رسد.
۳- در این اجلاس همه کشورها بر اهمیت همکاریهای سیاسی، مالی، اجتماعی و امنیتی در زمینه حل بحران پناهجویان تاکید کردند. رهبران جهان خواستار گشوده ماندن دربهای کشورهای جهان به روی مهاجرین شدند و تاکید نمودند که این مهاجرین تروریست نیستند بلکه انسانهای نیازمندی هستند که می بایست مورد یاری قرار گیرند.
۴- بعد دیگر اجلاس رهبران جهان در اجلاس گروه بیست تاکید بر مسائل اقتصادی بود. اقتصاد جهانی، رشد متعادل، اصلاحات در صندوق بین المللی پول، بیکاری و استخدام، مشکلات کشورهای کمتر توسعه یافته، حمایت از این کشورها، سود بالای بانکی در آمریکا و تاثیر آن بر کشورهای توسعه نیافته ... از دیگر مسائلی بود که در این اجلاس مورد توجه قرار گرفت.

اکنون توجه شما بزرگواران را به تحلیل پرفسور دکتر رمضان گوزن استاد دانشکده علوم سیاسی و روابط بین الملل در دانشگاه مارمارای ترکیه در این مورد جلب می کنیم.

اجلاس رهبران گروه بیست در ترکیه با موفقیت بالایی برگزار شد و حضور ترکیه و تاثیر نگاه ان در این اجلاس از تاثیری مشهود برخوردار بود.

این تاثیرات صرفا محدود به میهمان نوازی، فرهنگ غنی، نظام برگزاری و یا زیبایی طبیعی ترکیه در آنتالیا نبود بلکه در این اجلاس نکته نظرات آنکارا به صورت بارزی در دستور کار رهبران جهان قرار گرفت و بسیاری از آنها در بیانیه پایانی اجلاس نیز منعکس گردید.
به عنوان مثال اظهارات رهبران ترک مبنی بر اینکه "ترور فاقد زبان، دین، قومیت و نژاد است" و یا اینکه "ترور، ترور است و فرقی میان آن نیست" در سخنان رهبران و بیانیه پایانی بازتابی صریح داشت.
ترکیه در این اجلاس کوشید تا گروه تروریستی داعش را به عنوان یک تهدید جمعی، جهانی و انسانی معرفی کند و از کشورهای دنیا بخواهد که به ترکیه در مبارزه با هر گونه تروریسم یاری برسانند.
یکی دیگر از اقدامات موثر ترکیه در اجلاس رهبران گروه بیست تلاشهای انجام شده برای برداشته شدن گامهایی است که در خدمت اقتصاد جهانی می باشد.
در خلال مدتی که ترکیه عهده دار ریاست اجلاس گروه بیست بود برای توسعه اقتصاد جهانی در سه راستا تلاش کرد.
این سه زمینه عبارت بودند از: فراگیری، اجرا و سرمایه گذاریها.
از طریق فراگیری طرحها، امکان جذب نیروی کار جوانان و زنان در کشورهای کمتر توسعه یافته ممکن می شود. در همین راستا ترکیه در اجلاسهای جانبی اجلاس رهبران گروه بیست چون کارآفرینان گروه بیست، بخش خصوصی در گروه بیست، زنان در گروه بیست، جوانان در گروه بیست و نیروی کار در گروه بیست تلاشهای تحسین برانگیزی انجام داد.
ترکیه در زمینه اجرایی نیز از پیشنهادات مهمی برخوردار بود. انکارا کوشید تا بر اهمیت اجرایی شدن تصمیمات اخذ شده در اجلاس رهبران گروه بیست تاکید کند و از رهبران بخواهد که به قولهای خود پایبند بمانند.
اما ترکیه در زمینه سرمایه گذاری نیز رفتاری پیشگامانه داشت. ترکیه سعی کرد تا دقت رهبران گروه بیست را به امور زیربنایی اقتصاد جهانی، استخدام، توسعه متوازن و اصلاحات نهادی جلب کند. براساس تخمینهای موجود تا سال ۲۰۳۰ جهان نیازمند صرف چهار تریلیون و ۴۰۰ میلیارد دلار در زمینه تدارک امور زیربنایی است.
اما یکی از مهمترین مسائلی که در اجلاسهای رهبران گروه بیست وجود دارد نا مشخص بودن میزان پایبندی رهبران کشورها به مصوبات این اجلاس می باشد. داده های موجود نشان می دهد که تنها بین ۴۰الی ۴۵ درصد مصوبات این قبیل اجلاسها، از سوی کشورهای مذکور به مورد اجرا گذاشته می شود.
فراموش نکنیم که اجلاس گروه بیست فاقد نهادهای نظارتی و یا تحریم کننده است. همین امر سبب شده تا به رغم نتایج خوب اخذ شده، در زمینه مبارزه با تروریسم، افزایش دمای هوا در کره زمین، خلع سلاح اتمی و شکاف رفاه در کشورهای جهان، اقدامات موثری صورت نگیرد.
نهاد گروه بیست در واقع تبدیل به یک مدل بارزی از نهادهای بین دولتی شده و اگر نتایج اخذ شده در ان، با منافع ملی هر یک از کشورهای عضو مغایر باشد، گام اجرایی بخصوصی در قبال ان برداشته نمی شود.
ضمن اینکه کشورهای گروه بیست در قبال رفتارهای غیرقانونی حکومتهای عضو در این نهاد نیز بی اعتنایی پیشه کرده و نسبت به اشغالگری، کشورگشایی و دیگر موارد غیر قانونی سکوت می کنند.
همین مسائل باعث شده تا از دید برخی از تحلیل گران بیانیه های صادر شده از سوی اجلاس رهبران کشورهای گروه بیست، با تردید و یا حتی بی توجهی مورد ارزیابی قرار گیرد.

مترجم: فرزاد صمدلی