دانستنی ها

کره زمین که از حدود ۷ میلیارد انسان میزبانی می کند، با بسیاری از مسائل محیط زیستی که همه ریشه در مصرف ناآگاهانه منابع طبیعی از سوی بشر دارند، رو در رو می باشد.

فرسایش خاک یکی از مهمترین این مسائل زیست محیطی است، که باید برای مقابله با آن مبارزه شده و تدابیر موثر اتخاذ گردد. فرسایش عبارت است از فرسودگی و از بین رفتگی مداوم خاک سطح زمین ، انتقال یا حرکت آن از نقطه‌ای به نقطه دیگر در سطح زمین توسط آب یا باد. فرسایش فرایندی است که طی آن ذرات خاک از بستر خود جدا شده و به کمک یک عامل انتقال دهنده به مکانی دیگر حمل می شوند. در فرسایش های طبیعی که در فرآیند پوشش گیاهی، پوشش خاکی و جریان آب تحقق می یابند، بافت خاک تجدید شده و جان تازه ای بخود می گیرد. به همین علت اینگونه فرسایش ها برای محیط زیست مشکلی ایجاد نمی کنند، ولی در نتیجه نابودی پوشش گیاهی و یا جنگل ها از سوی انسانها، تعادل طبیعی بر هم خورده و روند فرسایش خاک سرعت می یابد. در پی این حادثه طبیعی لایه خاک بسرعت نازک شده و به تدریج نابوده شده و در نتیجه نیز بیایان زدایی بروز می کند.
امروزه ۱۱۰ کشور جهان که ترکیه نیز در بین آنها قرار دارد، با خطر بیابان زایی بعلت فرسایش خاک مواجه هستند. بیش از نیمی از خاکهای ترکیه در معرض فرسایش های نسبی و یا درجه بالا قرار دارند. مقدار فرسایش خاک در ترکیه ۶ برابر بیشتر از آمریکا و ۱۷ برابر بیشتر از اروپاست. این وضعیت موجب کاهش حاصلخیزی در اراضی مزروعی شده و در عین به پر شدن سدها با خاک منجر می گردد. فرسایش خاک با نابود سازی پوشش خاکی موجب می شود که اراضی کشاورزی به محوطه های سنگی و صخره ای مبدل شوند.
برای مبارزه موثر با فرسایش خاک بشکلی موثر بایستی پوشش گیاهی حفظ شده و بسیج درختکاری در اراضی لم یزرع آغاز شود. جنگلها به بهانه تبدیل شدن به مزارع و اراضی قابل کشت نباید تخریب شوند. در قبال آتش سوزی های جنگلی باید تدابیر لازمه اتخاذ شود. بستر رودخانه هایی که در نتیجه باران های شدید و سیل ها طغیان می کنند، بایستی اصلاح شوند. مزارعی که به آیش گذاشته می شوند، بایستی کاهش داده شوند. از استفاده بی رویه و بیش از اندازه از مراتع و کشت زارها باید ممانعت شود. مزارع پس از کشت نباید سوزانده شوند. محوطه های اطراف سدها و دریاچه های مصنوعی باید درختکاری شوند. در محوطه هایی که سرعت باد در آنها شدید است، بایستی موانعی ایجاد شود.
تمامی این تدابیر برای حراست از خاک که منبع اصلی زندگی بشر است، بسیار حائز اهمیت می باشد . نباید فراموش کرد که حراست از محیط زیست مسئولیتی است که همه باید آن را بر عهده گرفته و لازمه های آن را بجای آورند.