Η παγκόσμια πολιτική μετά τις εκλογές στις ΗΠΑ

Μια ανάλυση του διευθυντή Μελετών Ασφαλείας του SETA, Μουράτ Γιεσίλτας

Η επιδημία του νέου κορωνοϊού σηματοδότησε κυριολεκτικά τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ που θα διεξαχθούν στις 3 Νοεμβρίου 2020. Ο Τραμπ, ο οποίος πέρασε τα πρώτα του χρόνια δημιουργώντας τη δική του ομάδα, δεν μπόρεσε να κάνει διορισμό σε πολλές κρίσιμες θέσεις ή οι άνθρωποι που διόρισε αναγκάστηκαν να αφήσουν τις θέσεις τους μετά από μικρό διάστημα. Ο Τραμπ, ο οποίος συνεργάστηκε με τρεις διαφορετικούς συμβούλους σε θέματα εθνικής ασφάλειας, δεν μπόρεσε να κάνει εκείνα που ήθελε με τους υπουργούς Εξωτερικών και Άμυνας.

Ο Τραμπ, προσπαθώντας να ξεπεράσει το σοκ της πρώτης περιόδου με μια σκληρή ρητορική εξωτερικής πολιτικής, χρειάστηκε να ασχοληθεί με την έρευνα για την απόλυση του από τα καθήκοντα του. Η σχέση του με τη Ρωσία στις εκλογές του 2016 ήταν αρκετή για να φέρει τον Τραμπ και την ομάδα εκστρατείας του να είναι αντιμέτωποι με πολλά προβλήματα. Ο Αμερικανός πρόεδρος την τελευταία χρονιά της προεδρίας του ήταν αντιμέτωπος με την επιδημία του νέου κορωνοϊού και από ότι φαίνεται δεν είναι επιτυχημένος απέναντι σε αυτό το πρόβλημα. Ο Τραμπ, ο οποίος πριν τον κορωνοϊού αναβάθμισε την οικονομία, βρήκε υποστήριξη από τους  Αμερικανούς ψηφοφόρους για τις σκληρές εμπορικές πολιτικές που εφάρμοσε για την αναβάθμιση της οικονομίας και την ενίσχυση των ΗΠΑ αλλά με τον κορωνοϊού θεωρείται ο κύριος υπεύθυνος για την οικονομία που έχει επιδεινωθεί. Γι’ αυτό σε δημοσκοπήσεις φαίνονται ότι βρίσκεται πίσω από τον Τζο Μπάιντεν. Δεν μπορεί να γίνεται αναφορά από τώρα για τον νικητή των εκλογών αλλά εκείνο που είναι σίγουρο είναι ότι την παγκόσμια πολιτική περιμένει μια βαθιά αβεβαιότητα. Ο Τραμπ στην προεκλογική περίοδο χρησιμοποίησε το σλόγκαν "Η Αμερική πρώτα" για να κάνει μεγάλες τις ΗΠΑ επίσης έκανε αναφορά στον ρόλο που θα διαδραματίσουν από εδώ και στο εξής οι ΗΠΑ στην παγκόσμια πολιτική. Εάν ληφθούν υπόψη τα υπόλοιπα τέσσερα χρόνια, οι ΗΠΑ θα παίξουν λιγότερο ρόλο στο παγκόσμιο σύστημα και θα ασχοληθούν με τα προβλήματα εντός της χώρας. Ο Μπάιντεν, από την άλλη πλευρά, φαίνεται να έχει υιοθετήσει μια εξωτερική πολιτική δεσμευμένη για την επιστροφή των ΗΠΑ στο παγκόσμιο σύστημα. Όποιος και να είναι ο κερδισμένος των εκλογών, υπάρχουν τρία σημαντικά σημεία που πρέπει να ληφθεί υπόψη.

Πρώτον είναι σχετικά με τη θέση που θα πάρουν οι ΗΠΑ στην παγκόσμια πολιτική. Εάν τις εκλογές κερδίσει ο Τραμπ με την επίδραση και του κορωνοϊού  αναμένεται η χώρα να τηρήσει πιο σκληρή θέση στην παγκόσμια εξωτερική πολιτική. Στο επίκεντρο αυτής της σκληρής θέσης βρίσκεται ο οικονομικός ανταγωνισμός μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας. Είναι πιθανό να πούμε ότι ο Τραμπ με την πολιτική που θα είναι προσανατολισμένη προς εντός της χώρας θα επικεντρωθεί περισσότερο στην Κίνα. Η πραγματοποίηση μιας τέτοιας δυνατότητας σημαίνει επίσης ότι οι ΗΠΑ θα είναι λιγότερο δεσμευμένες σε διεθνείς τις ευθύνες. Ο δεσμός μεταξύ των παγκόσμιων θεσμών διακυβέρνησης, ιδίως του ΟΗΕ, και των ΗΠΑ μπορεί να εξασθενήσει περαιτέρω σε ένα τέτοιο σενάριο και μπορούν να σχεδιάσουν οι ΗΠΑ έναν μικρότερο ρόλο για τον εαυτό τους στο διεθνές σύστημα.

Δεύτερον, εάν εκλεγεί ο Μπάιντεν, οι ΗΠΑ στη διεθνή πολιτική θα προσπαθήσουν να ανακτήσουν την παγκόσμια ηγετική τους θέση. Πρέπει με βάση έναν τέτοιο ισχυρισμό οι ΗΠΑ να βρίσκονται σε σκληρό ανταγωνισμό με την Κίνα.  Με άλλα λόγια όποιος και να εκλεγεί θα πρέπει να ασχοληθεί με την Κίνα. Εάν εκλεγεί ο Μπάιντεν πιθανόν η εξωτερική πολιτική της χώρας του να είναι πιο ενεργή. Καθ 'όλη τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, ο Μπάιντεν προσπάθησε να βρει έναν οδικό χάρτη που θα αποκαθιστούσε τον σεβασμό της αμερικανικής δύναμης που χάθηκε υπό τον Τραμπ. Αυτός ο οδικός χάρτης σημαίνει ότι οι ΗΠΑ θα ενδιαφέρονται περισσότερο για διεθνή προβλήματα. Σε αντίθεση με τον Τραμπ, ένα πιο αποτελεσματικό ΝΑΤΟ, ένα πιο αποτελεσματικό ΟΗΕ και μια πιο αποτελεσματική αμερικανική διπλωματία.

Το τρίτο ζήτημα είναι αν οι ΗΠΑ είναι σε θέση να βρουν αυτό που ψάχνουν και στις δύο δυνατότητες. Στο τέλος της ημέρας, η διατήρηση της πολιτικής απομόνωσης του Τραμπ και η συνέχιση των παγκοσμιοποιητικών πολιτικών του Μπάιντεν καταλήγουν στο ίδιο σημείο. Δεν είναι εύκολο ούτε η υποχώρηση ούτε ο έλεγχος ξανά του διεθνούς συστήματος. Για τον λόγο αυτό η παγκόσμια πολιτική θα είναι αρκετά ενεργή μετά τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ. Όταν όλα αυτά τα ζητήματα προστίθενται στην αβέβαιη κατάσταση της επιδημίας, είναι σαφές ότι η παγκόσμια πολιτική θα αντιμετωπίσει μια πιο ολοκληρωμένη πρόκληση.