Τι θα ακολουθήσει στην μετά-Νταές Συρία;

Η μετά-Νταές, μετά-Άσαντ Συρία θα πρέπει να αποτελέσει λόγο πανηγυρισμού για τον συριακό λαό και για εκατομμύρια πρόσφυγες, αντί να γίνει άλλη μία περιπέτεια δαπανηρής επίδειξης πολιτικής ισχύος

Αφού η Νταές έχει ηττηθεί στη Συρία, θα πάψει η κυβέρνηση των ΗΠΑ να παρέχει υποστήριξη στο Κόμμα Δημοκρατικής Ένωσης (PYD) και τις ένοπλες Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG), τους συνεργάτες της PKK στην χώρα; Αυτό το ερώτημα απασχόλησε μια πρόσφατη τηλεφωνική συνομιλία μεταξύ του προέδρου της Δημοκρατίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στις 24 Νοεμβρίου. Η απάντηση του Τραμπ ήταν καταφατική, προσθέτοντας ότι η τεράστια στρατιωτική υποστήριξη που παρέχουν οι ΗΠΑ στην YPG, έπρεπε να είχε τελειώσει νωρίτερα. Η δήλωσή του αντικρούστηκε μόλις λίγες ημέρες αργότερα από το Πεντάγωνο. Τι σημαίνουν όλα αυτά για την Συρία, την Τουρκία και τις τουρκοαμερικανικές σχέσεις;

Οι αντιφατικές δηλώσεις που έρχονται από την Ουάσιγκτον δείχνουν τις αποκλίσεις εντός της σημερινής διοίκησης των ΗΠΑ. Θα υπέθετε κανείς ότι ο λόγος του προέδρου είναι τελικός και θα έπρεπε να υπακούγεται από τους υπαγόμενους σε αυτόν φορείς. Η Άνκαρα ανέμενε από την Ουάσιγκτον να πάψει την στρατιωτική, χρηματοοικονομική και πολιτική υποστήριξη προς τα παρακλάδια της PKK στη Συρία, αφού ηττήθηκε η Νταές στην Ράκα και την υπόλοιπη Συρία. Άλλωστε οι Αμερικανοί αξιωματούχοι έλεγαν επανειλημμένα στις τουρκικές αρχές ότι η σχέση τους με την PYD και την YPG ήταν «μια σχέση συναλλαγής και προσωρινή» και πως θα έπαιρναν πίσω τα όπλα που τους έδωσαν.

Η αμερικανική πολιτική υποστήριξης μιας συνδεόμενης με τρομοκρατία ομάδας στη Συρία, βασίζεται στον ισχυρισμό ότι είναι η πιο αποτελεσματική δύναμη ενάντια στη Νταές. Για να το αιτιολογήσει περαιτέρω, τα αμερικανικά ΜΜΕ τα δύο τελευταία χρόνια δημοσίευσαν πολυάριθμες αναφορές με φωτογραφίες αγωνιστριών στις τάξεις της YPG. Οι περισσότερες εξωράιζαν τα εγκλήματα της PKK και της YPG στη Συρία, περιλαμβανομένης της καταπίεσης σε βάρος του τοπικού πληθυσμού, και των Κούρδων και των Αράβων, της αναγκαστικής μετανάστευσης ντόπιων, των δημογραφικών αλλαγών, της χρήσης παιδιών στρατιωτών, της ισοπέδωσης χωριών, του κλεισίματος αντιπολιτευόμενων πολιτικών κομμάτων, των γραφείων τους και των μέσων ενημέρωσης τους, καθώς και πολλά άλλα εγκλήματα. Το προχώρησαν περισσότερο και εξιδανίκευσαν την τρομοκρατία της PKK χρησιμοποιώντας τον συμβολισμό της γυναίκας – ένα χρήσιμο εργαλείο για να πουλάς προπαγάνδα στο δυτικό κοινό, αλλά μια προσβολή του γυναικείου σώματος και της γυναικείας προσωπικότητας. Μεταξύ των πολλών ειρωνειών αυτής της πολιτικής, η εξής είναι συνταρακτική: Ο καλύτερος σύμμαχος της Αμερικής στη Συρία είναι μια μαρξιστική-λενινιστική οργάνωση που δίνει αγώνα κατά της Τουρκίας η οποία είναι μία σύμμαχος-κλειδί της Αμερικής, και αναζητά αυτονομία και τελική ανεξαρτησία στη Συρία.

Ο ισχυρισμός ότι η YPG είναι η πιο αποτελεσματική δύναμη κατά της Νταές, δεν έχει απολύτως να κάνει με τα δεδομένα πάνω στο τραπέζι. Αν οι ΗΠΑ είχαν δώσει αυτή την υποστήριξη σε κάποια άλλη ομάδα όπως τον Ελεύθερο Συριακό Στρατό (FSA), τους Τουρκομάνους ή τους Κούρδους που δεν είναι PKK, θα μπορούσαν να ήταν η πιο αποτελεσματική δύναμη και θα είχαν δώσει ένα μεγάλο πλήγμα στην Νταές χωρίς να προξενήσουν οποιοδήποτε πρόβλημα ασφαλείας στις γειτονικές χώρες. Αντ’ αυτού οι ΗΠΑ απέρριψαν τις αντιπολιτευόμενες ομάδες και επέλεξαν να συνεργαστούν με μια μαρξιστική-λενινιστική και εθνικιστική-αποσχιστική τρομοκρατική ομάδα.

Αυτό είναι ένα σοβαρό ζήτημα τόσο για την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας, όσο και για την εθνική ασφάλεια της Τουρκίας. Θα μπορέσει η Αμερική να αφοπλίσει και να ελέγξει την PYPG έπειτα από την ήττα της Νταές και να εγγυηθεί την αφοσίωσή τους στην πολιτική ενότητα και εδαφική ακεραιότητα της Συρίας; Είναι πολύ απίθανο διότι όπως ακριβώς οι ΗΠΑ εκμεταλλεύτηκαν την PYD και την YPG για τους στόχους τους, έτσι και οι PYD και YPG εκμεταλλεύτηκαν την αμερικανική κυβέρνηση για τα δικά τους συμφέροντα.

Όσο για την αντίθεση της Τουρκίας σε αυτή την πολιτική, είναι απόλυτα δικαιολογημένη γιατί οποιαδήποτε υποστήριξη προς την PYD και την YPG είναι έμμεση και σε ορισμένες περιπτώσεις άμεση υποστήριξη προς την PKK και συνεπώς είναι μια απειλή σε βάρος της εθνικής ασφάλειας της Τουρκίας. Κάθε όπλο και σφαίρα που στέλνεται στην YPG είναι μια κίνηση για την παράταση της ζωής της PKK.

Αφού έχει ηττηθεί η Νταές στη Συρία, η αμερικανική διοίκηση πρέπει να βάλει τέρμα στην δέσμευσή της με την PYD και την YPG και να εστιάσει στην εξασφάλιση της πολιτικής ενότητας και της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας κάτω από την στέγη των συνομιλιών της Γενεύης και της Αστάνα. Όπως είπαν οι συριακές αντιπολιτευόμενες στο Ριάντ στις 22 Νοεμβρίου, ο Μπασάρ αλ Άσαντ πρέπει να φύγει ως ένα κομμάτι της διαδικασίας πολιτικής μετάβασης επειδή δεν είναι το άτομο που θα εξασφαλίσει την ενότητα ή σταθερότητα της Συρίας. Μολονότι το Ιράν και η Ρωσία θεωρούν τον Άσαντ ως τον καλύτερο σύμμαχό τους, πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι τα συμφέροντά τους στη Συρία δεν θα γίνουν πραγματικότητα με τον Άσαντ στην εξουσία.

Αλλά τώρα υπάρχει ένα μεγαλύτερο και σοβαρότερο ζήτημα. Στην μετά-Νταές Συρία ελλοχεύει ένα νέο παιχνίδι ισχύος με τις χώρες να συναγωνίζονται για στρατηγικά και εδαφικά κέρδη στη Συρία. Η Ρωσία και το Ιράν θέλουν να εξασφαλίσουν την επιρροή τους στη Συρία κρατώντας τον Άσαντ στην εξουσία, ενώ οι ΗΠΑ ετοιμάζουν την παραμονή τους στα δυτικά του Ευφράτη ως αντιστάθμισμα. Αλλά αυτό μόνο θα οδηγήσει σε νέες διαμάχες και αστάθεια στη Συρία και πιο πέρα. Ο ανταγωνισμός για τη Συρία είναι πιθανό να πυροδοτήσει περαιτέρω εθνοτικές και σεχταριστικές εντάσεις, να διαλύσει τη Συρία και να θέσει τις βάσεις για το επόμενο κύμα πιθανών απειλών για την ασφάλεια.

Αντ’ αυτού όλες οι χώρες θα πρέπει να εστιάσουν στην πολιτική μετάβαση, παραδίδοντας το συριακό κράτος και την γη στους νόμιμους ιδιοκτήτες τους, τον συριακό λαό. Είναι προς το συμφέρον όλων των ενδιαφερομένων να εργαστούν προς την κατεύθυνση της πολιτικής ενότητας, της μετάβασης και της σταθερότητας με τον ίδιο τον συριακό λαό. Η μετατροπή της Συρίας σε άλλη μία μεγάλη αρένα εξουσίας, δεν θα ωφελήσει κανέναν. Η μετά-Νταές, μετά-Άσαντ Συρία θα πρέπει να αποτελέσει λόγο πανηγυρισμού για τον συριακό λαό και για εκατομμύρια πρόσφυγες, αντί να γίνει άλλη μία περιπέτεια δαπανηρής επίδειξης πολιτικής ισχύος.