2014:Μια κρίσημη χρονιά από την άποψη της τουρκικής πολιτικής

Μια σύντομη ματιά στην εσωτερική και εξωτερική πολιτικής της Τουρκίας στη χρονιά που πέρασε

193344
2014:Μια κρίσημη χρονιά από την άποψη της τουρκικής πολιτικής

Το 2014 ήταν μια κρίσιμη χρονιά που επισφράγισε την ιστορία του κόσμου και της Τουρκίας. Από ό΄τι φαίνεται οι εξελίξεις που σημειώθηκαν στην περασμένη χρονιά θα αποτελέσουν την αφετηρία πολλών τάσεων που θα επηρεάσουν το 2015 και μετά. Ενώ αυξάνονται οι ασάφειες, οι ευθραυστότητες και οι κίνδυνοι συγκρούσεων στο παγκόσμιο σύστημα, η Τουρκία προσπαθεί να κατευθύνει προς όφελος της τα ρίσκα και τις ευκαιρίες που δημιουργούν οι γεωπολιτικοί σεισμοί σε παγκόσμιο και περιφερειακό επίπεδο. Υπό αυτή την έννοια, το 2015 φαίνεται ότι θα είναι το έτος που θα ληφθούν αποφάσεις που θα καθορίσουν το εγγύς πολιτικό μέλλον της Τουρκίας.
Αναταραχή στην Παγκόσμια Πολιτική
Το σύγχρονο διεθνές σύστημα, στο πλαίσιο των μεταβαλλόμενων οικονομικοπολιτικών δυναμικών του 21ου αιώνα διανύει μια διαδικασία ανοικοδόμησης σοβαρών διαστάσεων. Οι ΗΠΑ, οι οποίες ήταν η νικήτρια του Ψυχρού Πολέμου, λόγω των λανθασμένων πολιτικών πολέμου που υιοθέτησαν ειδικά μετά τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου και των ανορθολογικών επιλογών που έκαναν έχασαν οικονομική και πολιτική δύναμη ενώ εξασθένισε παράλληλα το ηθικό και πολιτικό κύρος στον διεθνές σύστημα. Ενώ και η Ευρώπη, η οποία αποτελεί το άλλο τμήμα του δυτικού κόσμου οδηγείται μέσα σε ένα παρόμοιο κλοιό οικονομικής κρίσης, παρατηρείται μια σοβαρή στρατηγική κόπωση στα πολιτικά ελίτ. Αντίθετα, χώρες της Ασίας και Άπω Ανατολής, και οι αναδυόμενες πρωταγωνίστριες, όπως η Κίνα, η Ρωσία, η Ινδία, η Βραζιλία και η Τουρκία οι οποίες αποκλείονταν από το παγκόσμιο σύστημα εδώ και πάρα πολλά χρόνια αλλά αυξάνουν ραγδαία την ισχύ τους άρχισαν να κάνουν αισθητή την παρουσία τους.
Οι δυο παλιοί πρωταγωνιστές της Ανατολής και της Δύσης, μισό αιώνα μετά από τη λήξη του Ψυχρού Πολέμου επέστρεψαν στο μεγάλο παιχνίδι μέσω της Ανατολικής Ευρώπης. Ο Ρώσος ηγέτης Πούτιν, εκμεταλλευόμενος από το κλίμα πολιτικής αστάθειας και σειράς κρίσεων που διανύει η Δύση υπό την ηγεσία των ΗΠΑ άρχισε να κάνει αποτελεσματικές γεωπολιτικές κινήσεις. Επιτάχυνε το σχέδιο της Ευρασιατικής Ένωσης σαν να παίρνει εκδίκηση για την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και προκαλώντας αναταραχές στην Ουκρανία προσάρτησε την Κριμαία. Ενώ πήρε υπό την πραγματική της κυριαρχία το ανατολικό τμήμα της χώρας. Οι δυτικές χώρες ως αντίδραση ανέστειλαν τις στρατιωτικές σχέσεις της Ρωσίας με το ΝΑΤΟ και άρχισαν να επιβάλλουν μια σειρά από λεπτά οικονομικά εμπάργκο. Προχώρησαν στη μείωση των τιμών πετρελαίου σε σοκαριστικά επίπεδα έτσι ώστε να μειώσουν τα πετρελαϊκά εισοδήματα της Ρωσίας που είναι και το ασθενές σημείο της. Και Ρωσία άρχισε να χρησιμοποιεί το όπλο του φυσικού αερίου κατά της Ευρώπης. Με λίγα λόγια το 2014, όπως λέει και ο Γκορμπατσόφ ήταν μια χρονιά που δόθηκε σήμα για την έναρξη του νέου ψυχρού πολέμου.
Αλλά πρέπει να διευκρινίσουμε ότι οι παγκόσμιες γεωπολιτικές ισορροπίες διανύουν εδώ και καιρό μια σοβαρή περίοδο αλλαγής. Ο δυτικός κόσμος ο οποίος διατηρούσε την απόλυτη υπεροχή του, τους τελευταίους αιώνες αρχίζει και χάνει πλέον την πολιτική, οικονομική και πολιτιστική του ηγεμονία. Για την δημιουργία παγκόσμιου μετώπου κατά της Ρωσίας και της Κίνας χρειάζεται πύκνωση των τάξεων. Η τελευταία επίσκεψη του Αντιπροέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν στην Τουρκία έχει σκοπό να μετατρέψει την Τουρκία σε μια χώρα μετώπου όπως ακριβώς την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου.

Αυξανόμενος Παγκόσμιος Ανταγωνισμός και ο Ισλαμικός Κόσμος
Η πραγματικότητα την οποία βλέπουν όλοι ξεκάθαρα είναι ως εξής: Ο δυτικός κόσμος βιώνει μια πολύ σοβαρή κρίση αξιοπιστίας και νομιμότητας από πολιτική και ηθική άποψη στα μάτια του υπόλοιπου κόσμου και κυρίως του μουσουλμανικού κόσμου. Η Δύση ενώ από τη μια θέλει να κρατήσει τον ισλαμικό κόσμο στο πλευρό της στη διαδικασία πόλωσης μεταξύ της Ανατολής(Κίνα-Ρωσία) και Δύσης (ΗΠΑ-ΕΕ) που αναμένεται να κλιμακωθεί κατά τα μέσα του 21ου αιώνα από την άλλη οι ΗΠΑ ασκούν βέτο σε κάθε ψήφισμα που συζητείται στον ΟΗΕ σχετικά με το Παλαιστινιακό, το οποίο είναι το σημαντικότερο κοινό ζήτημα που ενώνει τον μουσουλμανικό κόσμο. Δυστυχώς οι Μουσουλμάνοι της Μέσης Ανατολής 300 εκατομμυρίων θυσιάζονται για το Ισραήλ 7 εκατομμυρίων. Λόγο αυτής της διλημματικής και αναξιόπιστης στάσης ακριβώς, ο δυτικός κόσμος χάνει συνεχώς έδαφος στο παγκόσμιο σύστημα. Όλοι επαναπροσδιορίζουν τις συμμαχικές σχέσεις οι οποίες μέσα στο παγκόσμιο κλίμα χάους φαίνονται να μεταβάλλονται και μερικές φορές να αντιφάσκουν. Για παράδειγμα η Τουρκία ενώ από τη μια συνεχίζει τις σχέσεις ασφαλείας με τη Δύση, από την άλλη συνεχίζει την αναζήτηση σχέσεων συμμαχίας με τις αναδυόμενες ασιατικές δυνάμεις. Ίσως η Τουρκία να μην γίνει ποτέ μέλος του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης, αλλά επιθυμεί τουλάχιστον να προστατέψει τα δικά της συμφέροντα παραμένοντας σε μια γωνιά του συγκεκριμένου μπλοκ στο κλίμα ασάφειας που επικρατεί.
Μια από τις πολιτικές του δυτικού κόσμου που ενοχλούν περισσότερα την Τουρκία είναι η προσέγγιση δίχως αρχές των ΗΠΑ και της δύσης κυρίως στη μεταβατική περίοδο στον ισλαμικό κόσμο. Το γεγονός ότι ενώ έχουν σκοτωθεί 200 χιλιάδες άνθρωποι στη Συρία, οι ΗΠΑ βομβαρδίζουν το ΙΚΙΛ παραβλέποντας τον Άσαντ αποτελεί μια μεγάλη αντίφαση. Όπως παρατηρείται και στο παράδειγμα της Αιγύπτου, δυστυχώς η Δύση συμπεριφέρεται δίχως αρχές και στο θέμα της δέσμευσης στις οικουμενικές πολιτικές αρχές όπως η δημοκρατία, υποστηρίζοντας ανοιχτά το πραξικόπημα.
Μια άλλη αρνητική τάση που αυξάνεται στην Ευρώπη είναι η Ισλαμοφοβία. Τους τελευταίους μήνες αυξάνονται ραγδαία οι επιθέσεις κατά του Ισλάμ και των Μουσουλμάνων, όπως οι εμπρησμοί τεμένων, η αντιισλαμική ρητορική καθώς και οι μαζικές ενέργειες. Προκειμένου να αποτρέψουμε η αντι-ισλαμική ρητορική και τα κινήματα αυτά να δημιουργήσουν έδαφος για συγκρούσεις και τρομοκρατία, όλου μας οφείλουμε να ερμηνεύσουμε σωστά τους κοινωνικο-οικονομικούς και ψυχολογικούς παράγοντες που κρύβονται κάτω από αυτά, να κατανοήσουμε και να αναλύσουμε τις παγίδες και τις συνομωσίες και να αναπτύξουμε κατάλληλες στρατηγικές κατά αυτών. Όντως πρέπει να συζητήσουμε ποιες είναι οι διαδικασίες από τις οποίες τρέφονται τα αντι-ισλαμικά κινήματα που αυξάνονται στις δυτικές χώρες με πρώτα το κίνημα Pegida που επικρατεί τους τελευταίους μήνες στη Γερμανία και ποιες θα είναι οι συνέπειες αυτής της ρητορικής μίσους.

Το 2015: Χρονιά έναρξης για τη Νέα Τουρκία
Αναμφίβολα η Τουρκία είναι μια από τις χώρες που επηρεάζονται περισσότερα από τις συστηματικές αλλαγές παγκόσμιων ισορροπιών δύναμης. Γεγονός το οποίο άρχισε να γίνεται πιο αισθητός τα τελευταία χρόνια. Μπορεί να ειπωθεί ότι η Τουρκία ήταν αρκετά προετοιμασμένη στις παγκόσμιες και περιφερειακές κρίσεις αλλαγής. Η οικονομική και πολιτική σταθερότητα, η αυξανόμενη δημοκρατική συνείδηση του λαού και η αλλαγή νοοτροπίας που σημειώθηκε τα τελευταία δέκα χρόνια στην εξωτερική πολιτική συνέβαλλαν στο να ξεπεράσει η Τουρκία πιο εύκολα την περίοδο κρίσης. Παρά τις δυο σοβαρές εκλογές που διεξήχθησαν μέσα σε δυο χρόνια, τα γεγονότα σχετικά με το πάρκο Γκεζί, τις πολιτικές πιέσεις που δημιούργησαν πάνω στην κυβέρνηση του Κόμματος ΑΚ οι επιθέσεις 17ης με 25ης Δεκεμβρίου της παράλληλης δομής, η Τουρκία κατάφερε να διαχειριστεί με επιτυχία τα προβλήματα που αντιμετώπισε στην εξωτερική της πολιτική το 2014.
Ενώ η εσωτερική πολιτική συνεχίζει αν και αργά  να ανανεώνει τον εαυτό της στην Τουρκία σε κάθε τομέα. Το 2014 υπό την έννοια αυτή ήταν μια χρονιά που επιταχύνθηκε η απομάκρυνση από την παλιά Τουρκία.
Το 2014 ζήσαμε δυο πολύ ενθουσιώδεις και ανταγωνιστικές εκλογές. Ενώ οι γενικές εκλογές που θα διεξαχθούν τον Ιούνιο του 2015 θα ανοίξουν το δρόμο μπροστά από την Τουρκία για τέσσερα χωρίς εκλογές χρόνια. Για αυτό ακριβώς το λόγο οι γενικές εκλογές που πλησιάζουν είναι πολύ κρίσιμες και για το Κόμμα ΑΚ που βρίσκεται εδώ και 12 χρόνια στην κυβέρνηση αλλά και για τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Η αλλαγή που ξεκίνησε στο κόμμα ΑΚ μετά από την αλλαγή του αρχηγού, στις επόμενες εκλογές θα συνεχιστεί με την ανανέωση της κοινοβουλευτικής ομάδας και την αναδιαμόρφωση των ανώτερων στελεχών του κόμματος με το γενικό συνέδριο που θα ακολουθήσει. Από ότι φαίνεται το κυβερνητικό κόμμα το οποίο την περασμένη δεκαετία πραγματοποίησε ήσυχες και ριζικές αλλαγές στην Τουρκία πιθανότατα θα συνεχίσει το δρόμο του ανανεωμένο.
Η νέα χρονιά μπορεί να είναι μια σοβαρή ευκαιρία για αλλαγή και μετασχηματισμό και από την άποψη της αντιπολίτευσης. Το CHP, το MHP και το HDP μπορούν να διαδραματίσουν κρίσιμους ρόλους στη σύνταξη ενός νέου συντάγματος που θα βασίζεται που θα βασίζεται στην κοινωνική συμφιλίωση που η χώρα μας έχει ανάγκη για την ανοικοδόμηση της νέας Τουρκίας.
Η Τουρκία προκειμένου να επωφεληθεί από τις δυνατότητες και ευκαιρίες που της προσφέρει η παγκόσμια συγκυρία πρέπει να λύσει με το ταχύτερο τρόπο τα εσωτερικά της προβλήματα και να προσανατολίσει το χρόνο, την ενέργεια και την προσοχή της στον εξωτερικό κόσμο. Έως ότου συνταχθεί ένα νέο σύνταγμα το οποίο είναι το κλειδί της μόνιμης λύσης όλων των κοινωνικών προβλημάτων συμπεριλαμβανομένου και του κουρδικού ζητήματος, δηλαδή χωρίς να επιτευχθεί η πολιτική ενδυνάμωση στο εσωτερικό θα είναι αναπόφευκτη η επέμβαση του εξωτερικού κόσμου στις ανοιχτές μας πληγές. Για το λόγο αυτό το 2015 θα είναι η αφετηρία της πνευματικής και θεσμικής διαδικασίας ανοικοδόμησης της Τουρκίας.


Λέξεις-κλειδιά:

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ