Εθνικά Προγράμματα στην Άμυνα (2018-04)

*Ταρκάν Ζενγκίν

Τα κράτη πραγματοποιούν σημαντικές επενδύσεις στον αμυντικό τομέα προκειμένου να προστατεύσουν την χώρα και τους πολίτες της. Μια από τις σημαντικότερες χώρες που επενδύουν στην άμυνα προκειμένου να έχουν αποτρεπτική δύναμη στην παγκόσμια ισορροπία ισχύος είναι και η Τουρκία. Το 2014 ήταν στην πρώτη δεκαπεντάδα των χωρών με τις μεγαλύτερες στρατιωτικές δαπάνες. Το 2017 δαπάνησε 29 δισεκατομμύρια τουρκικές λίρες σε αμυντικούς εξοπλισμούς. Οι αμυντικές δαπάνες αντιστοιχούν στο 4,62% του προϋπολογισμού της κεντρικής διοίκησης. Η Τουρκία επηρεάζεται από τους περιφερειακούς κινδύνους επειδή βρίσκεται σε μια σημαντική γεωγραφική περιοχή. Η Τουρκία ταυτόχρονα δίνει έναν ολοκληρωτικό αγώνα εναντίον της  PKK, PYD/YPG, ΝΤΑΕΣ, DHKP-C και πολλών άλλων ένοπλων τρομοκρατικών οργανώσεων. Ο αγώνας αυτός καθιστά υποχρεωτική την χρήση αμυντικών προϊόντων και συστημάτων που απαιτούνται από την τεχνολογία. Η Τουρκία κατά τα τελευταία χρόνια έχει κάνει σημαντικά βήματα στην ανάπτυξη αμυντικών προϊόντων και κάθε μέρα που περνά πηγαίνει προς ένα καλύτερο σημείο.

 
Με το πρότυπο της εθνικής και εγχώριας παραγωγής στην αμυντική βιομηχανία που ξεκίνησε το 2004 το ποσοστό εγχώριας συμμετοχής στην αμυντική βιομηχανία ανήλθε από 20% σε 65%. Το ποσοστό αυτό έχει ξεπεράσει το 90% σε στρατηγικά προϊόντα όπως τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Σε πολλά αμυντικά προϊόντα είμαστε μια από τις λιγοστές χώρες που μπορούν και τα παράγουν. Παραδείγματος χάρη είμαστε μια από τις τρεις χώρες στον κόσμο που μπορούν να κατασκευάσουν μη επανδρωμένα αεροσκάφη καμικάζι (Alpagu, Kargu). Η Τουρκία βρίσκεται στην πρώτη εξάδα των χωρών που με την τεχνολογία μη επανδρωμένων αεροσκαφών που διαθέτουν μπορούν να αναπτύξουν και να κατασκευάσουν αεροπορικά οχήματα και συστήματα αλλά και εξοπλισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη (SİHA) με έξυπνες βόμβες. Η Τουρκία δεν καλύπτει μόνο τις δικές της ανάγκες, ταυτόχρονα προμηθεύει τα προϊόντα αυτά σε φιλικές και συμμαχικές χώρες. Η Τουρκία σήμερα πουλάει σε άλλες χώρες το εθνικό της πλοίο, το εθνικό της ελικόπτερο, τεθωρακισμένα οχήματα, περιπολικά σκάφη, μη επανδρωμένα αεροσκάφη, συστήματα αεράμυνας, ρουκέτες, στρατιωτικά συστήματα επικοινωνίας και συστήματα διοίκησης και ελέγχου.

Το 2002 βρίσκονταν σε εξέλιξη περίπου 66 αμυντικά προγράμματα ύψους περίπου 5,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην Τουρκία, στο σημείο που βρισκόμαστε σήμερα ο προϋπολογισμός των αμυντικών προγραμμάτων έχει σχεδόν ενδεκαπλασιαστεί και έχει ανέλθει στα 60 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ ο αριθμός τους έχει εννεαπλασιαστεί και έχει ξεπεράσει τα 600. Το Εθνικό Τυφέκιο Πεζικού έχει περάσει πλέον στη φάση της μαζικής παραγωγής. Αυτή τη στιγμή το χρησιμοποιούν οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις, η Στρατοχωροφυλακή, η Αστυνομία και η προσωπική φρουρά των ανωτάτων κρατικών αξιωματούχων. 46 εξοπλισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη τύπου Bayraktar TB2 έχουν εκτελέσει 60.000 ώρες πτήσης σε αντιτρομοκρατικές και διασυνοριακές επιχειρήσεις κατά την τελευταία τετραετία. 

ΕΘΝΙΚΟΙ ΔΟΡΥΦΟΡΟΙ
Χάρη στους δορυφόρους η Τουρκία έχει αποκτήσει διαστημική εμπειρία. Ο δορυφόρος παρατήρησης RASAT που σχεδιάστηκε εξ ολοκλήρου από Τούρκους μηχανικούς και κατασκευάστηκε στην Τουρκία, ο δορυφόρος παρατήρησης Göktürk-2 και ο δορυφόρος παρατήρησης Göktürk-1 εκτοξεύτηκαν στο διάστημα το 2011, το 2012 και το 2016 αντίστοιχα και εξακολουθούν να φέρνουν σε πέρας την αποστολή τους. Ένα από τα σημαντικά οφέλη αυτών των δορυφόρων είναι το γεγονός ότι παράσχουν στήριξη στις αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις στέλνοντας φωτογραφίες από το διάστημα στις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις και στις δυνάμεις ασφαλείας. Εκτός από αυτά η Τουρκία ίδρυσε επίσης το κέντρο Ενσωμάτωσης και Δοκιμών Συστημάτων Δορυφόρων (USET). Εδώ πέρα κατασκευάζεται ο Türksat 6A, ο πρώτος τηλεπικοινωνιακός δορυφόρος της Τουρκίας που θα τεθεί σε τροχιά το 2020. Ο δορυφόρος Göktürk-1 κανονικά έπρεπε να εκτοξευτεί νωρίτερα αλλά εμποδίστηκε από το Ισραήλ το οποίο άσκησε πιέσεις στην γαλλική εταιρεία. Ο δορυφόρος Göktürk-1 εκτοξεύτηκε στο διάστημα τέσσερα χρόνια μετά τον Göktürk-2. Το Ισραήλ προμήθευε τα συστήματα κάμερας και τα κρίσιμης σημασίας ηλεκτροπτικά εξαρτήματα του δορυφόρου Göktürk-1, ο μεγαλύτερος στόχος του οποίου ήταν η λήψη εικόνων υψηλής ευκρινείας από κάθε περιοχή για στρατιωτικές πληροφορίες. Το Ισραήλ που δεν ήθελε να αποκτήσει η Τουρκία μια τεχνολογική ικανότητα αυτού του είδους άσκησε πιέσεις στην γαλλική εταιρεία και ως αποτέλεσμα εμπόδιζε την εκτόξευση του δορυφόρου στο διάστημα. Πέρα από αυτό, το Ισραήλ ζήτησε επίσης ο δορυφόρος Göktürk-1 να μην κάνει λήψη εικόνων όταν περνούσε από πάνω του. Η Τουρκία από την άλλη ζήτησε να μην υπάρξει κανένας περιορισμός όσον αφορά το εν λόγω θέμα. Η Τουρκία σταμάτησε να πληρώνει χρήματα όταν απορρίφθηκε το αίτημα της. Η εταιρεία αναγκάστηκε να υποχωρήσει όταν η Τουρκία εκτόξευσε το 2012 από την Κίνα τον δορυφόρο Göktürk-2 που χρησιμοποιούσε υλικό και λογισμικό που κατασκεύασαν Τούρκοι μηχανικοί. 

Ο υπουργός Βιομηχανίας και Τεχνολογίας Μουσταφά Βαράνκ εξήγγειλε την ίδρυση της Διαστημικής Υπηρεσίας Τουρκίας μέσα στην φετινή χρονιά. Η Διαστημική Υπηρεσία Τουρκίας θα προωθεί δράσεις για τον συντονισμό των διαστημικών προγραμμάτων, την κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού που θα εργαστούν σε αυτά τα προγράμματα και την έναρξη των εργασιών για την εκπαίδευση Τούρκου αστροναύτη. Στο Σχέδιο Δράσης 100 Ημερών του υπουργείου Βιομηχανίας και Τεχνολογίας σημειώνεται ότι η υπηρεσία θα ιδρυθεί φέτος και η στελέχωση της θα ολοκληρωθεί μέσα στο 2018. Ο υπουργός Βιομηχανίας και Τεχνολογίας Μουσταφά Βαράνκ σημειώνει ότι η Διαστημική Υπηρεσία Τουρκίας θα συντονίζει σε εθνικό επίπεδο τις εργασίες που πραγματοποιούνται στο πεδίο των διαστημικών τεχνολογιών και θα έχει την ευθύνη των διεθνών σχέσεων. Η ίδρυση της υπηρεσίας είναι σημαντική για τον συντονισμό των εργασιών που θα πραγματοποιηθούν στο εν λόγω πεδίο.

*Ο Ταρκάν Ζενγκίν είναι διευθυντής εκπαίδευσης του συνδικάτου Türk Harb-İş.