Ανάλυση Επικαιρότητας (2018-12)

του Τζαν Ατζούν*

Στο πλαίσιο της Επιχείρησης Κλαδί Ελιάς που ξεκίνησε για να καθαριστεί η περιοχή Αφρίν από τρομοκρατικά στοιχεία και να παραδοθεί στους κατοίκους της, μέσα σε 58 ημέρες οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις και οι δυνάμεις του Εθνικού Στρατού απελευθέρωσαν το κέντρο της πόλης και τα γύρω χωριά. Η εκκαθάριση του κέντρου του Αφρίν από τρομοκρατικά στοιχεία έχει τον χαρακτήρα διδάγματος από ανθρωπιστική, στρατιωτική και πολιτική άποψη και παράλληλα θα αλλάξει πολλές εξισώσεις στην περιοχή. Η επιτυχία στο Αφρίν θα λειτουργήσει ως ντόμινο.

Η εκκαθάριση της περιοχής Αφρίν της Συρίας όπου ο πόλεμος συμπληρώνει 7 χρόνια ζωής, από τα τρομοκρατικά στοιχεία της PKK/YPG, είναι ένα δίδαγμα από ανθρωπιστική άποψη προς όλους τους παίκτες που έχουν εμπλακεί στον πόλεμο της Συρίας. Οι βομβαρδισμοί του καθεστώτος του Άσαντ και της φιλοκαθεστωτικής πολιτοφυλακής εναντίον του άμαχου πληθυσμού στη Συρία, τα βασανιστήρια και η πείνα στην οποία τον καταδίκασαν μέσω πολιορκίας, έγιναν μπροστά στα μάτια της διεθνούς κοινότητας. Πέρα από την χρήση απαγορευμένων βομβών-βαρέλια και απαγορευμένων χημικών όπλων εναντίον του άμαχου πληθυσμού από το καθεστώς, η Ρωσία χρησιμοποίησε βόμβες ναπάλμ και διασποράς. Το Ιράν πάλι, διέπραξε πολλά εγκλήματα πολέμου στη Συρία με τους ξένους μαχητές που έφερε από πολλές χώρες του κόσμου.

Από την άλλη μεριά, οι ΗΠΑ και η YPG εκτόπισαν τους ανθρώπους από τα βόρεια και ανατολικά της Συρίας και δημιούργησαν μια αυτοκρατορία τρόμου. Η YPG για να τιμωρήσει όσους αντιστέκονταν, δίνοντας τις συντεταγμένες στις ΗΠΑ έβαζε να βομβαρδίσουν τα σπίτια τους και έκανε βασανιστήρια σε πολλούς κρατούμενους στις φυλακές. Η YPG σκότωσε, φυλάκισε ή εκτόπισε τους Κούρδους της Συρίας που ήταν αντίθετοι με την μονοκομματική διακυβέρνηση. Οι δε ΗΠΑ χρησιμοποίησαν βόμβες φωσφόρου στη Συρία και κατέστρεψαν την Ράκα. Η Ράκα παραμένει μια πόλη-φάντασμα και οι άμαχοι δεν μπόρεσαν να επιστρέψουν. Παρόλο που οι ΗΠΑ κατέστρεψαν την Ράκα, δεν κάνουν τις δέουσες επενδύσεις για την ανοικοδόμηση της περιοχής.

Η Συρία είδε πάρα πολλές αγριότητες σε όλη τη διάρκεια του επταετούς πολέμου. Αν και οι βάρβαρες τρομοκρατικές ενέργειες της ΝΤΑΕΣ συγκλόνισαν, οι περισσότερες απώλειες αμάχων οφείλονταν στους αεροπορικούς βομβαρδισμούς του καθεστώτος, της Ρωσίας και των ΗΠΑ. Οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις και ο Ελεύθερος Συριακός Στρατός, με την Επιχείρηση Κλαδί Ελιάς, αλλά και με την Επιχείρηση Ασπίδα του Ευφράτη που προηγήθηκε, έδωσαν ένα μεγάλο ανθρωπιστικό, στρατιωτικό και πολιτικό μάθημα σε όλους τους παίκτες στη Συρία και στον κόσμο. Σε αντίθεση με την μετατροπή της Ράκα και της Μοσούλης σε ερείπιο από τις ΗΠΑ, την καταστροφή του Χαλεπιού και της Γκούτα από την Ρωσία και την καταστροφή της Χομς και του Ζαμπαντανί από το καθεστώς Άσαντ, η Τουρκία και ο Εθνικός Στρατός αποτελούμενος από δυνάμεις του Ελεύθερου Συριακού Στρατού καθάρισαν το Αφρίν από τρομοκρατικά στοιχεία χωρίς να καταστρέψουν σχεδόν τίποτα. Στα επτά χρόνια του πολέμου δεν υπήρξε άλλη στρατιωτική επιχείρηση όπως η Επιχείρηση Κλαδί Ελιάς και η Επιχείρηση Ασπίδα του Ευφράτη όπου να έχουν σημειωθεί τόσες λίγες απώλειες και καταστροφή. Οι δυνάμεις των ΤΕΔ και του Εθνικού Στρατού συγκριτικά με τους άλλους παίκτες στη Συρία, δεν πήραν εκδίκηση από τον άμαχο πληθυσμό και τους έθεσαν υπό προστασία. Η ευαισθησία απέναντι στους πολίτες στη διάρκεια της επιχείρησης, συνιστά υπόδειγμα. Για παράδειγμα αν στη διάρκεια της επιχείρησης στην Ράκα οι ΗΠΑ είχαν δείξει την ίδια ευαισθησία όπως στις επιχειρήσεις Κλαδί Ελιάς και Ασπίδα του Ευφράτη, αυτή τη στιγμή θα είχαν επιστρέψει στην Ράκα εκατοντάδες χιλιάδες άμαχοι και πρόσφυγες.

Πέρα από τον διδακτικό από ανθρωπιστική, στρατιωτική και πολιτική άποψη χαρακτήρα της Επιχείρησης Κλαδί Ελιάς, προβλέπεται ότι θα αλλάξει και τις εξισώσεις στην περιοχή της Συρίας. Δημιουργήθηκε άμεση επαφή μεταξύ των περιοχών που με την Επιχείρηση Ασπίδα του Ευφράτη καθαρίστηκαν από τα τρομοκρατικά στοιχεία και των περιοχών που ελέγχονται από Σύρους αντικαθεστωτικούς στο Ιντλίμπ. Η συριακή αντιπολίτευση ισχυροποιήθηκε με αυτόν τον τρόπο στις διαδικασίες της Αστάνα, του Σότσι και της Γενεύης. Το γεγονός άλλωστε ότι ο Εθνικός Στρατός με τον οποίο η Τουρκία ενεργεί μαζί, υπάγεται άμεσα στην προσωρινή συριακή κυβέρνηση, έχει ενισχύσει την στρατιωτική και την πολιτική πτέρυγα της συριακής αντιπολίτευσης.

Επιπλέον, με την Επιχείρηση Κλαδί Ελιάς, έσκασε η φούσκα της YPG στα ΜΜΕ. Πρώτα από όλα αποδείχθηκε ότι η YPG δεν είναι «η πιο αποτελεσματική τοπική δύναμη» από στρατιωτική άποψη και μάλιστα ότι δεν έχει καλές επιδόσεις χωρίς την άμεση στήριξη των ΗΠΑ. Κατέστη εξάλλου εμφανές ότι η YPG δεν είναι εκπρόσωπος των Κούρδων της Συρίας και δεν έχει την στήριξη των ανθρώπων της περιοχής. Η YPG εμπόδισε πολίτες που επιχείρησαν να φύγουν από το Αφρίν, γεγονός το οποίο επιβεβαιώθηκε και από τον ΟΗΕ και από λήψεις drones που δόθηκαν στη δημοσιότητα.

Με την επίδραση ντόμινο της επιτυχημένης επιχείρησης στο Αφρίν, είναι σαφέστατο ότι η PKK θα πλήξει και τις υπόλοιπες περιοχές που βρίσκονται στα χέρια της. Πρώτα από όλα θα ενισχυθεί η άποψη ότι η PKK δεν είναι μια σοβαρή στρατιωτική δύναμη και στέκεται στα πόδια της μόνο με την στήριξη της Αμερικής. Άρχισαν να κινητοποιούνται και οι αραβικές φυλές στα ανατολικά του Ευφράτη και πρώτα η Μανμπίτζ που ζει υπό την κυριαρχία της PKK. Οι Άραβες πλέον έφτασαν σε σημείο να επαναστατήσουν κατά της PKK.

*O Τζαν Ατζούν είναι ερευνητής αρθρογράφος - Ίδρυμα Πολιτικών, Οικονομικών και Κοινωνικών Ερευνών (SETA).