Επικαιρότητα στα Βαλκάνια (2017-25)

Στην περίοδο του Ψυχρού πολέμου οι φορείς χάραξης πολιτικής στην Αμερική είχαν ανησυχία λόγω δύο σημαντικών θεμάτων όπως να ξεσπάσει ο πυρηνικός πόλεμος ανάμεσα σε μεγάλες δυνάμεις και η Σοβιετική Ένωση εάν θα μπορούσε να έχει υπό την κατοχή της τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης. Για το λόγο αυτό όπως σε όλα τα μέρη του κόσμου και στα Βαλκάνια οι δύο μεγάλες δυνάμεις στα Βαλκάνια παρακολούθησαν η μια τις κινήσεις της άλλης δύναμης. Μετά τη λήξη του Ψυχρού πολέμου η Αμερική έφτασε στο σημείο να μπορεί να ασχολείται με τα δικά της εσωτερικά πολιτικά ζητήματα επίσης τα θέματα που αφορούσαν την οικονομία της. Και στα Βαλκάνια δεν είχε πια ανάγκη σε μια νεκρή ζώνη όπως τη Γιουγκοσλαβία. 

Την περίοδο του 1990 η Γιουγκοσλαβία είχε φτάσει σε μια περίοδο διάλυσης όπου η Αμερική δεν ασχολήθηκε με την κρίση στα Βαλκάνια και έδωσε τα μηνύματα ότι με την κρίση πρέπει να ασχολείται η Ευρώπη. Στα μέσα του 1992 η Αμερική άσκησε κριτική κατά των Σέρβων της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και κατά του Βελιγραδίου αλλά δεν ήταν κάτι πέραν της ρητορικής. Στην αρχή η Αμερική και οι ευρωπαϊκές χώρες είχαν επαφή με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση στο Βελιγράδι. Ο σκοπός της Δύσης ήταν να προστατέψει την ενιαία δομή της Γιουγκοσλαβίας και να φέρει τη δημοκρατία δυτικού τύπου και την οικονομία της αγοράς. Αλλά η Γιουγκοσλαβία αντιμετώπισε περισσότερα προβλήματα και έχασε δύναμη η ομοσπονδιακή δομή της χώρας και άρχισε να κυκλοφορεί η άποψη για να ιδρυθεί μια συνομοσπονδιακή δομή στη Γιουγκοσλαβία. Σε όλα αυτά δεν προσέγγισε θετικά η Σερβία. Έπειτα από όλα αυτά η Δύση άρχισε να τηρεί πολιτική ότι θα εξασφαλιζόταν ανεξαρτησία σε χώρες που θα θελήσουν να πάρουν την ανεξαρτησία τους από τη Γιουγκοσλαβία. Η Ευρώπη παρά που εξασφάλισε να υπογραφούν διάφορες συμφωνίες κατάπαυσης του πυρός, παρά που έδωσε τελεσίγραφα επίσης παρά που έχει εφαρμόσει εμπάργκο προς τη Γιουγκοσλαβία από οικονομική άποψη και εμπάργκο όπλων δεν κατάφερε όμως να παρεμποδίσει τους πολέμους που θα διαρκούσαν για αρκετά χρόνια.

Σχετικά με την κρίση της Γιουγκοσλαβίας οι ευρωπαϊκές χώρες είχαν μεγάλες διαφορές μεταξύ τους. Η Γερμανία είχε επιμένει για να αναγνωριστούν οι ανεξαρτησίες της Σλοβενίας και της Κροατίας. Ενώ η Γαλλία και η Αγγλία οι οποίες είχαν φόβο ότι μπορεί να υπάρξει η επεκτατική πολιτική της Γερμανίας και άρχισαν να έχουν περισσότερη συμπάθεια προς τη Σερβία. Στον αγώνα αυτό κερδισμένη ήταν η Γερμανία. Χωρίς να τηρεί τις προϋποθέσεις της  Επιτροπής Μπαντιντέρ η Γερμανία αναγνώρισε την ανεξαρτησία των χωρών της Σλοβενίας και της Κροατίας. Μετά από λίγο διάστημα και οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες αναγκάστηκαν να κάνουν το ίδιο και τους παρακολούθησε και η Αμερική. Μεταξύ των χωρών που απόκτησαν την ανεξαρτησία τους ήταν και η Βοσνία-Ερζεγοβίνη και αυτή η χώρα σε σύντομο χρονικό διάστημα απόκτησε την ανεξαρτησία της αλλά αντιμετώπισε μεγάλη δυσκολία με τον πόλεμο. Η Αμερική κατά τη διάρκεια του βοσνιακού πολέμου καταδίκασε αρκετές φορές την εθνοκάθαρση των Σέρβων και στην περιοχή έστειλε τις ειρηνευτικές δυνάμεις. Αλλά ποτέ δεν ενέργησε να παρενέβη με στρατιωτική δύναμη κατά των Σέρβων. Η Αμερική με την ήρεμη της στάση απέδειξε ότι σε περιπτώσεις που δεν επηρεάζονται αρνητικά τα συμφέροντα της δεν παρενέβη στις καταστάσεις. Για τις δυτικές χώρες το μεγαλύτερο ζήτημα είναι οι πόλεμοι στη Γεωγραφία της πρώην Γιουγκοσλαβίας να μην εξαπλωθεί και να φτάσει σε άλλες βαλκανικές χώρες και ευρωπαικές χώρες. Εάν ο πόλεμος είχε φτάσει στο Κόσοβο και τη Μακεδονία τότε υπήρχε ο κίνδυνος να ξεσπούν πόλεμοι στη Βουλγαρία, Ελλάδα και στην Τουρκία. Τα ΗΕ το 1993 απέναντι στον κίνδυνο τοποθέτησε ειρηνευτική δύναμη στη Μακεδονία.

Η Αμερική το 1994 άλλαξε τη στάση της απέναντι στον πόλεμο της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και άρχισε τα όπλα από το Ιράν και τις ισλαμικές χώρες μέσω της Κροατίας να μην παρενέβη στο να στέλνονται στους Βόσνιους. Και εκείνη την περίοδο παρά το εμπάργκο όπλων των ΗΕ η Αμερική έχει προχωρήσει στον αφοπλισμό  των Βοσνίων επίσης των Σέρβων επίσης των Κροατών.  Για παράδειγμα στην περιοχή Κραγίνα της Κροατίας για να παρεμποδίσει τους Σέρβους οι Αμερικανοί στρατιώτες εκπαίδευσαν τους στρατιώτες της Κροατίας. Οι πόλεμοι στην πρώην Γιουγκοσλαβία μετά την ξεκάθαρη στάση της Αμερικής στις 21 Νοεμβρίου 1995 έληξε με την υπογραφή της συμφωνίας Ντέιτον. Η ξεκάθαρη στάση της Αμερικής το 1995 απέναντι στον πόλεμο της Βοσνίας οφείλεται στη γενοκτονία της Σρεπρένιτσα τον Ιούλιο του 1995. Οι κάτοικοι της Σρεπρένιτσα είχαν μαυρώσει την εικόνα των ΗΕ σε όλο τον κόσμο.

Ο δεύτερος παράγοντας είναι σχετικά με την αξιοπιστία του ΝΑΤΟ. Συζητήθηκαν για τρία χρόνια εντός των χωρών του ΝΑΤΟ το τι μπορούσε να γίνει απέναντι στους Σέρβους που ήταν υπέρ των πολέμων αλλά δεν έχει φτάσει σε κανένα αποτέλεσμα. Η ειρηνευτική συμφωνία του Ντέιτον έφερε τέλος στους πολέμους στη Βοσνία –Ερζεγοβίνη και στην Κροατία αλλά στα τέλη του 1990 δεν μπόρεσε να παρεμποδίσει τους υπόλοιπους πολέμους στα Βαλκάνια. Οι δυτικοί το 1999-2001 στο Κόσοβο στα νοτιοανατολικά της Σερβίας και στη Μακεδονία αντιμετώπισαν νέες συγκρούσεις. Αλλά αυτή τη φορά οι δυτικές χώρες με πιο αποτελεσματικό τρόπο κατάφεραν να παρεμποδίσουν οι συγκρούσεις να φτάσουν σε επίπεδο πολέμου.