Επικαιρότητα στα Βαλκάνια (2016-47)

Η εξωτερική πολιτική και η πολιτική ασφάλειας της ΕΕ δημιουργήθηκε από την εμπόλεμη ατμόσφαιρα της περιόδου του 1990 στην γεωγραφία της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Εκείνα τα χρόνια τα Βαλκάνια για την εξωτερική πολιτική της ΕΕ ήταν το πεδίο δοκιμής. Με τις εμπειρίες που αποκτήθηκαν στην περιοχή αυτή σήμερα οι Βρυξέλλες αποκτήσαν τη σημασία για την εύρεση της ειρήνης και σταθερότητας σε υπόλοιπα μέρη του κόσμου. Οι εμπειρίες στα Βαλκάνια για την ΕΕ έχουν συμβάλλει στην ΕΕ για την ενεργή εξωτερική πολιτική. 

Στις χώρες της δυτικής Ευρώπης η ανάγκη για εξωτερική πολιτική και τη συνεργασία στον τομέα της άμυνας την περίοδο του 20^ου αιώνα έχει πάρει πιο εμφανή μορφή. Το 1950 η εισβολή της Βορείας Κορέας από τη Νότια Κορέα επίσης αυτά που έκανε ο Στάλιν στην Κεντρική Ευρώπη έφερε στο νου όλων τη δυτική Ευρώπη να ενωθεί και από άποψη της άμυνας. Αργότερά στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφαλείας οι Ευρωπαίοι αναγκάστηκαν να περιμένουν τη συμφωνία Maastricht. Η συμφωνία Maastricht τέθηκε σε ισχύ το 1993 και δημιούργησε την ΕΕ που συγκροτήθηκε πάνω σε τρεις στήλες. Η δεύτερη στήλη ήταν η Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας. Στο πρώτο μισό της περιόδου του 1990 οι πόλεμοι στη γεωγραφία της πρώην Γιουγκοσλαβίας ήταν η πρώτη αντίδραση της ΕΕ στην Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας. Εκείνη την περίοδο η ΕΕ στα Βαλκάνια δεν μπόρεσε να κάνει τα απαιτούμενα διότι τα μέλη της ΕΕ είχαν σκοπό να κοιτάξουν τα δικά τους συμφέροντα και δεν μπόρεσαν να έχουν εποικοδομητική εξωτερική πολιτική στα Βαλκάνια. Για την επίλυση της κράσης ήταν αναγκαία η επέμβαση της Αμερικής που επηρέασε την εικόνα της ΕΕ. Από τους πολέμους εκείνης της περιόδου επηρεάστηκε και η ΕΕ και επιταχύνθηκαν οι εργασίες για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας.

Το μάθημα στην ΕΕ δεν ήταν μόνο οι πόλεμοι στα Βαλκάνια αλλά και στην περίοδο μετά τους πολέμους η ΕΕ συνέχισε την ύπαρξη της στα Βαλκάνια από πολιτική, οικονομική και στρατιωτική άποψη. Οι διεθνείς αστυνομικές και στρατιωτικές αποστολές στη Μακεδονία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη και το Κόσοβο ανάλαβαν διάφορα καθήκοντα εντός της ΕΕ. Οι Βρυξέλλες από τη μια με την υποστήριξη του ΝΑΤΟ προσπάθησαν για την προστασία της ειρήνης και σταθερότητας στα Βαλκάνια και από την άλλη υποστήριξαν τις μετατροπές που σημειώθηκαν σε κοινωνίες των χωρών της ΕΕ. Από την άλλη όλη η περιοχή πήρε μέρος στη διαδικασία διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Όλες αυτές οι εξελίξεις έχουν συμβάλλει στην Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας της ΕΕ. Οι αρμόδιοι στις Βρυξέλλες σύμφωνα με τις εμπειρίες αυτές σε διάφορες περιοχές του κόσμου πιστεύουν ότι η ΕΕ θα συμβάλλει στην ειρήνη και την σταθερότητα.

Όπως είναι γνωστό η συμφωνία που υπογράφηκε το 2009 έχει ενδυναμώσει την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας της ΕΕ. Η ΕΕ με τη συγκρότηση της Ύπατης Εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας και με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης πιστεύει ότι θα ακουστεί πιο πολύ σε όλο τον κόσμο ως παγκόσμιος παράγοντας. Αλλά η ΕΕ για να αποδείξει ότι είναι ένας παγκόσμιος παράγοντας πρέπει να είναι πιο επιτυχημένη στα δυτικά Βαλκάνια. Οι Βρυξέλλες το ξέρουν πολύ καλά το τι σημαίνει αυτό και συνεχίζουν να προσπαθούν για τη βελτίωση των σχέσεων ανάμεσα στη Σερβία και το Κόσοβο. Η γενικότερη πολιτική που συνεχίζουν οι Βρυξέλλες στην περιοχή έχει συμβάλλει στις σχέσεις των περιφερειακών χωρών. Έτσι άρχισαν να δίνουν τους καρπούς οι πολιτικές που εφαρμόστηκαν στην περιοχή όπως τα κοινά σχέδια ανάμεσα στις βαλκανικές χώρες και γενικότερα αναπτύχθηκε ο διάλογος ανάμεσα στις χώρες αυτές. Παρόλα αυτά συνεχίζουν να υπάρχουν και άλυτα ζητήματα στα Βαλκάνια που απασχολούν την ΕΕ. Για παράδειγμα η Μακεδονία ετοιμάζεται για τη ενταξιακή διαδικασία με την ΕΕ αλλά αντιμετωπίζει πρόβλημα με την Ελλάδα σχετικά με την ονομασία το οποίο πρέπει να επιλυθεί από τις Βρυξέλλες. Ένα άλλο ζήτημα που  περιμένει να επιλυθεί είναι ανάμεσα στο Κόσοβο και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη.