Η Τουρκική Μειονότητα της Δυτικής Θράκης (45-2016)

            Πριν λίγες μέρες ο Αναπληρωτής Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Μάρκος Μπόλαρης, πραγματοποίησε διήμερη επίσκεψη στην Ροδόπη και την Ξάνθη. Εκεί συναντήθηκε με το σύνολο σχεδόν των φορέων που εκπροσωπούν τους παραγωγούς και κτηνοτρόφους της περιοχής, ενώ επισκέφθηκε και μεταποιητικές βιομηχανικές μονάδες.

            Στις δηλώσεις του έδωσε κάποιες γενικές κατευθύνσεις για την αγροτική πολιτική της κυβέρνησης. Ανέφερε: «Είμαι απολύτως βέβαιος ότι η χώρα έχει εξαιρετικές δυνατότητες στον αγροτοδιατροφικό τομέα, και για να τις αξιοποιήσουμε αυτές χρειαζόμαστε ένα νέο στρατηγικό σχέδιο». Εξηγώντας το νέο σχέδιο που επεξεργάζεται η κυβέρνηση ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «Αυτό σημαίνει ότι προσθέτουμε αξία στο προϊόν, αυξάνουμε την τιμή στον παραγωγό, δημιουργούμε νέες θέσεις εργασίας».

            Η Τουρκική Μειονότητα είναι μία κατεξοχήν αγροτική κοινότητα η οποία απασχολείται πρωτίστως στην μονοκαλλιέργεια του καπνού. Η ποικιλία καπνού που καλλιεργείται στην Θράκη είναι ο μπασμάς και είναι ο καλύτερος ποιοτικά σε παγκόσμιο επίπεδο με μεγάλη ζήτηση στις διεθνείς αγορές.

            Η εκπομπή μας σήμερα αναφέρεται σε πρόσφατες εξελίξεις στον τομέα του καπνού και γενικότερα, στην αγροτική οικονομία της Θράκης. Αφορμή για αυτό στάθηκαν πρόσφατα γεγονότα που φέρνουν κοντά το τοπικό με το εθνικό και το ευρωπαϊκό επίπεδο.

            Στο παρελθόν ο βουλευτής της Μειονότητας που έχει ταυτίσει την πολιτική του πορεία με τον αγώνα για την προστασία και την ενίσχυση της καπνοκαλλιέργειας είναι αναμφισβήτητα ο πρώην βουλευτής ΠΑ.ΣΟ.Κ. Ροδόπης, Αχμέτ Χατζηοσμάν. Είναι ο πρώτος βουλευτής που ανέλαβε προσωπική πρωτοβουλία, άνοιξε το δρόμο για τις Βρυξέλλες και το 2011 πήρε το λόγο σε συνεδρίαση της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου διεκδικώντας την συνέχιση των ευρωπαϊκών επιδοτήσεων για τον μπασμά της Θράκης.  

            Τα βήματά του ακολουθεί ο βουλευτής Ροδόπης με το ΠΟΤΑΜΙ, Ιλχάν Αχμέτ, ο οποίος επισκέφτηκε την άνοιξη μαζί με κλιμάκιο εκπροσώπων των καπνοπαραγωγών της Ροδόπης τις Βρυξέλλες προκειμένου να διερευνήσουν τις προοπτικές ενίσχυσης του μπασμά από τα διαθέσιμα του Β Πυλώνα της Νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.

            Μετά από σειρά συναντήσεων και επαφών με αρμόδιους φορείς της Ε.Ε., φορείς αγροτικών οργανώσεων και εκπροσώπους της μόνιμης ελληνικής αντιπροσωπείας, διαπίστωσαν ότι υπάρχει φως στο τούνελ σχετικά με τις ενισχύσεις για τον καπνό. Συγκεκριμένα, η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική προβλέπει ένα αδιάθετο διαθέσιμο το οποίο αφορά το 5% του συνόλου των πόρων. Για την Ελλάδα το ποσό αυτό ανέρχεται σε 600 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο και κάθε κράτος μέλος μπορεί να τα διαθέσει χωρίς κανέναν περιορισμό από την Ευρωπαϊκή Ένωση σε περιφέρειες που θέλει να ενισχύσει. Λογικό είναι προτεραιότητα να δοθεί σε ορεινές και μειονεκτικές περιοχές. Μέχρι σήμερα εφαρμογή του μέτρου έκανε μόνο η Δανία.

            Μετά τις παραπάνω επισκέψεις κατατέθηκε σχετικό ερώτημα του Έλληνα ευρωβουλευτή Μιλτιάδη Κύρκου προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που φιλοξένησε το κλιμάκιο καπνοπαραγωγών από την Ροδόπη για το θέμα του αποκλεισμού του καπνού από τα προϊόντα που λαμβάνουν άμεσες ενισχύσεις και την προοπτική ενίσχυσης της ποικιλίας του μπασμά στην Θράκη. Στην ερώτηση ο ευρωβουλευτής επεσήμανε ότι η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης είναι η φτωχότερη της ελληνικής επικράτειας.     

            Η απάντηση του Επιτρόπου Γεωργίας της Ε.Ε., Phil Hogan, επιβεβαίωσε και επίσημα όσα αναφέραμε παραπάνω. Ότι δηλαδή «τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίσουν να χορηγήσουν πρόσθετη ενίσχυση στους γεωργούς των οποίων οι εκμεταλλεύσεις βρίσκονται σε περιοχές με φυσικά μειονεκτήματα που ορίζονται στο κεφάλαιο ΙΩ –άρθρα 48 και 49 του εν λόγω κανονισμού. Τέλος, ο κανονισμός (ΕΕ) αρθ. 1305/2013 για την αγροτική ανάπτυξη επιτρέπει επίσης στα κράτη μέλη να χορηγούν ενισχύσεις σε περιοχές που αντιμετωπίζουν φυσικά ή άλλα ειδικά μειονεκτήματα». 

Είναι ξεκάθαρο από τα παραπάνω ότι το μπαλάκι της ευθύνης βαραίνει την Κυβέρνηση η οποία σε κάποιο βαθμό κρατάει το μέλλον του μπασμά, κρατάει το μέλλον των καπνοκαλλιεργητών της Θράκης στα χέρια της. Η επιλογή για το αν θα υπάρξει πρόσθετη ενίσχυση για τον καπνό δεν είναι μία δύσκολη πολιτικά απόφαση αν λάβουμε υπόψιν μας ότι η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης είναι η φτωχότερη της Ελλάδας, ότι ο μπασμάς είναι κυρίως εξαγωγικό προϊόν και συμβάλει στην εξωστρέφεια της ελληνικής οικονομίας, ότι ο μπασμάς είναι μονοκαλλιέργεια για ορεινές και μειονεκτικές περιοχές, ότι μόνο στη Ροδόπη 7.000 οικογένειες ζούνε αποκλειστικά από τον καπνό.

Το διάστημα που συμβαίνουν όλα αυτά, την Θράκη επισκέπτεται ο γνωστός επιχειρηματίας Λεβέντ Αχμέτ Σαδήκ ο οποίος κάνει την πρώτη επίσημη παρουσίαση της νεοσύστατης εταιρείας του με την επωνυμία ΥΑΚΑ ΙΚΕ. Ο επιχειρηματίας παρουσίασε το νέο εργοστάσιο διαλογής και συσκευασίας κερασιού που θα αρχίσει να κατασκευάζεται άμεσα. Προφανώς η εταιρεία εμπνεύστηκε την επωνυμία της από την περιοχή που ονομάζεται «Γιακάς» όπου βρίσκονται συγκεντρωμένα τα κερασοχώρια της Ροδόπης.

Το κεράσι, αν και περιορισμένη καλλιέργεια σε σχέση με τον μπασμά, είναι ένα άλλο προϊόν που καλλιεργούν πρωτίστως οι Τούρκοι της Θράκης σε συγκεκριμένη περιοχή διότι εκεί ευνοούν οι συνθήκες καλλιέργειας. Το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής εξάγεται και οι ποικιλίες που παράγονται είναι εξαιρετικής ποιότητας. Το στοίχημα με το εργοστάσιο διαλογής και συσκευασίας κερασιού είναι πολλά υποσχόμενο.

Είναι γεγονός ότι οι Τούρκοι της Θράκης όταν καταγίνονται με κάτι το κάνουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Κανείς δεν γνωρίζει καλύτερα τον μπασμά από έναν καπνοπαραγωγό στον ορεινό όγκο της Ροδόπης ή της Ξάνθης, κανείς δεν γνωρίζει καλύτερα το κεράσι από έναν κερασοπαγωγό στον Γιακά της Ροδόπης. Δυστυχώς αυτό δεν αρκεί διότι αστάθμητοι και εξωγενείς παράγοντες έχουν απαξιώσει το αγροτικό εισόδημα και το έχουν κατατάξει κάτω από το όριο της φτώχειας.

Είναι δύσκολο και χρονοβόρο να μετρήσει κανείς στη σύγχρονη μεταπολιτευτική ιστορία τους Υπουργούς Αγροτικής Ανάπτυξης που επισκέφθηκαν την Θράκη. Κάποιοι ίσως να την επισκέφθηκαν περισσότερες από μία φορές, σίγουρα ένας Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης έκανε την εμφάνισή του σε κάθε αλλαγή κυβέρνησης. Η ίδια η Θράκη ανέδειξε μάλιστα πρόσφατα Υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων τον πρώην βουλευτή Ν.Δ. της Ξάνθης, Αλέξανδρο Κοντό, ενώ κατά το παρελθόν Θρακιώτης ήταν και ο Υπουργός Γεωργίας, Αλέξανδρος Μπαλτατζής, που υπήρξε από τους βασικότερους αναμορφωτές του αγροτικού κινήματος στην Ελλάδα.

 Σε μία αγροτική περιοχή λοιπόν όπως η Θράκη όπου ο πρωτογενής τομέας δοκιμάζεται τοπικά για να αναδείξει αποτελέσματα και σε εθνικό επίπεδο είναι σημαντικό οι επισκέψεις των Υπουργών να μην αποτυπώνονται σαν ένα πέρασμα στον τοπικό και εθνικό τύπο, αλλά να αφήνουν το στίγμα τους με πρακτικά αποτελέσματα και ενισχύσεις αμφίδρομες, ενισχύσεις του κράτους προς τους παραγωγούς, όπως οι παραγωγοί που παραμένουν πιστοί στη γη που θρέφει τους ίδιους και τις οικογένειές τους.