Τουρκική και Διεθνής Επικαιρότητα (94-2014)

Σε εργασίες του Διεθνές Νομισματικού Ταμείου και οι οποίες μεταδόθηκαν σε τηλεοπτικό πρόγραμμα αποκαλύφθηκαν οι αλλαγές που σημειώθηκαν τα τελευταία 100 χρόνια στην παγκόσμια οικονομία. Το κέντρο δύναμης τον 19ο και 20ο αιώνα ήταν η Αμερική και η Ευρώπη αλλά τον 21ο αιώνα το κέντρο δύναμης έγινε η Ασία και οι χώρες του Ειρηνικού Ωκεανού. Την παγκόσμια οικονομία τον 19ο αιώνα προσανατόλιζαν οι χώρες όπως η Αγγλία , Γαλλία, Γερμανία και η Ιταλία αλλά τον 20ο αιώνα οι ΗΠΑ αύξησε τη σημασία της. Ενώ από το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα η Ιαπωνία και η Κίνα αύξησαν τη σημασία τους. Και στις αρχές του 21ου αιώνα οι πρώτες 5 μεγαλύτερες χώρες στον κόσμο έγιναν οι ΗΠΑ, Κίνα, Ιαπωνία, Γερμανία και η Γαλλία. Αυτές τις χώρες ακολούθησαν η Αγγλία, Ρωσία, Βραζιλία, Ιταλία και ο Καναδάς. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις το 2019 δεν αναμένεται να σημειωθεί καμιά αξιόλογη αλλαγή στην κατηγορία αυτή. Αναμένεται στον κατάλογο να συμμετάσχει μόνο η Ινδία. Έτσι τα επόμενα χρόνια στην πρώτη θέση θα βρίσκεται πάλι η Αμερική και θα την ακολουθήσουν οι χώρες όπως Κίνα, Ρωσία και η Ινδία. Ενώ η Ευρώπη θα υποχωρήσει. Ο κατάλογος αυτός μας δείχνει τον ανταγωνισμό μεταξύ των χωρών αλλά ο ανταγωνισμός δεν είναι μόνο από οικονομική άποψη αλλά ο ανταγωνισμός πραγματοποιείται σύμφωνα και με άλλα κριτήρια. Αυτά τα κριτήρια είναι η τεχνολογία, επιστήμη, πολιτική και είναι τα στρατιωτικά κριτήρια. Ένα άλλο που μας προσελκύει την προσοχή είναι ότι μεταξύ των 100 μεγαλύτερων χωρών δεν πήρε θέση καμιά χώρα από τη Μέση Ανατολή και καμιά χώρα δεν είναι ισλαμική. Αυτό δεν μπορεί να εξηγηθεί με τη δημογραφική και γεωγραφική θέση των ισλαμικών χωρών. Διότι το 1/3 του παγκοσμίου πληθυσμού βρίσκεται στην περιοχή αυτή. Με όλα αυτά μας έρχεται στο μυαλό όλων η εξής ερώτηση. Οι συγκρούσεις που συνεχίζονται στη Συρία, Ιράκ, Παλαιστίνη, Λιβύη έχουν σχέση με τον κατάλογο των μεγαλύτερων χωρών που αναφέραμε παραπάνω; Εάν η απάντηση είναι ναι πως μπορούμε να εξηγήσουμε αυτό;

Ας να αναφερθούμε στις αξιολογήσεις του καθηγητή της Σχολής των Πολιτικών Επιστημών και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Marmara, Ramazan Gözen.

Η παγκόσμια οικονομία και η ισορροπία των δυνάμεων μεταφέρθηκαν από τη Δύση στην Άπω Ανατολή με αποτέλεσμα οι χώρες της Μέσης Ανατολής και οι ισλαμικές χώρες να μείνουν μεταξύ των δύο ηπείρων χωρίς να μπορούν να κινηθούν. Οι περιφερειακές και οι ισλαμικές χώρες λόγω αυτών των εξελίξεων αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα. Φυσικά αυτό που συνέβει δεν είναι κάτι το καινούριο. Συνεχίζονται από τις αρχές του 20ου αιώνα από τη διάλυση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Εάν ρίξουμε μια ματιά στην ιστορία και κάνουμε σωστές αξιολογήσεις μπορούμε άνετα να πούμε ότι το πρόβλημα δημιουργήθηκε λόγω τριών αιτιών.

Πρώτον, στη Μέση Ανατολή και τις ισλαμικές χώρες δεν συμπληρώθηκαν όπως πρέπει τα κενά μετά την Οθωμανική αυτοκρατορία. Αυτό το καταλαβαίνουμε από το ότι μεταξύ των δέκα μεγαλύτερων χωρών δεν πήρε τη θέση καμιά από τις 60 ισλαμικές χώρες. Πρέπει να πούμε ότι η Τουρκία και η Ινδονησία είναι οι χώρες που βρίσκονται δίπλα στις 10 μεγαλύτερες χώρες του κόσμου. Φυσικά αυτές οι δύο χώρες έχουν κάποιες διαφορές και αντιμετωπίζουν κάποια προβλήματα μεταξύ των ισλαμικών χωρών. Για παράδειγμα η Τουρκία είναι σίγουρο ότι έχει κύρια θέση στην παγκόσμια πολιτική αλλά δυσκολεύεται να πάρει μέρος μεταξύ των 10 χωρών από άποψη παγίδας εισοδήματος και λόγω των γεοπολιτικών προβλημάτων. Η Τουρκία και οι άλλες περιφερειακές χώρες δεν μπόρεσαν να πάρουν μέρος μεταξύ των μεγαλύτερων χωρών διότι στην περιοχή συνεχίζονται οι πόλεμοι. Η περιοχή της Μέσης Ανατολής εδώ και 35 χρόνια αναφέρεται μόνο με τους πολέμους και τις κρίσεις. Ο πόλεμος του Ιράκ με το Ιράν μεταξύ 1980-1988 και από το 1990 οι πόλεμοι στο Ιράκ και στον Κόλπο, η Αραβική άνοιξη που ξεκίνησε το 2010 και τέλος ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία και ο κίνδυνος της τρομοκρατικής οργάνωσης ΙΚΙΛ είναι οι εξελίξεις στην περιοχή.

Δεύτερον, οι πόλεμοι στην περιοχή προκαλούν την σπατάλη των οικονομικών πηγών με την αγορά των όπλων. Διότι οι χώρες αντί να κάνουν επενδύσεις για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη, αγοράζουν όπλα. Αυτές οι εξελίξεις δεν αφήνουν να συμβεί οικονομική μεγέθυνση αντίθετα προκαλούν την φτώχεια. Οι χώρες όπως οι ΗΠΑ, Ευρωπαϊκές χώρες, Ρωσία και η Κίνα με την πώληση των όπλων κερδίζουν πολλά λεφτά. Οι χώρες που αγοράζουν τα όπλα είναι η Σαουδική Αραβία, Κουβέιτ, Συρία, Ιράν και σε κάποιο ποσοστό η Τουρκία. Με τις περιφερειακές συγκρούσεις οι χώρες που πουλούν τα όπλα κερδίζουν περισσότερα λεφτά.

Τρίτον, στη δημιουργία του παραπάνω καταλόγου παίζουν ρόλο οι πωλήσεις όπλων, ενέργειας, και υλικών επίσης ρόλο παίζει ρόλο ο πολιτικός ανταγωνισμός. Οι μεγάλες χώρες θέλουν να αυξήσουν το κέρδος και τις πηγές ενέργειας τους επίσης θέλουν να πουλήσουν περισσότερα αγαθά και όπλα. Με λίγα λόγια θέλουν να παίξουν κυριαρχικό ρόλο στην περιοχή. Για παράδειγμα οι ΗΠΑ, Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία και η Κίνα έχουν μεγάλο ανταγωνισμό στην περιοχή λόγω του εμφυλίου πολέμου στη Συρία. Και οι υπόλοιπες χώρες δεν μπορούν να εξηγηθούν εκτός αυτού του ανταγωνισμού.