Η Τουρκική Μειονότητα της Δυτικής Θράκης (28-2021)

            Είναι γεγονός ότι οι Διαχειριστικές Επιτροπές Μουσουλμανικής Περιουσίας χαίρουν της πλήρους στήριξης της πολιτείας. Οι διορισμοί των μελών των Επιτροπών που ιστορικά έλαβαν χώρα από την εποχή της Χούντας και εξής, κατέστησαν τους ανθρώπους αυτούς αρεστούς στην ελληνική διοίκηση καθώς η ίδια τους επέλεγε και διόριζε σε θέσεις που είναι καίριες για την κοινότητα, με αντικείμενο τη διαχείριση και την αξιοποίηση της περιουσίας.

            Το πάγιο αίτημα της Μειονότητας για εκλογές των μελών στις Διαχειριστικές Επιτροπές δεν εισακούστηκε μέχρι σήμερα, ενώ κάποιες προσπάθειες που έγιναν στο παρελθόν έπεσαν στο κενό, κυρίως λόγω του ότι δεν υπήρξαν προϊόν συνεργασίας και διαλόγου με τη Μειονότητα, αλλά προϊόν επιβολής από την πλευρά της πολιτείας με τους δικούς της όρους και προϋποθέσεις, με αποτέλεσμα οι όποιες νομοθετικές πρωτοβουλίες να μην γίνουν αποδεκτές από την κοινότητα.

            Η παρεμβατικότητα της πολιτείας και τα όρια της παρεμβατικότητας είναι ένα θέμα που απασχολεί συχνά τα μέλη της Μειονότητας, με αφορμή κυρίως αποφάσεις και πολιτικές παρεμβάσεις οι οποίες τους γνωστοποιούνται όταν ήδη έχουν καταστεί αποδέκτες των πρωτοβουλιών. Το τελευταίο παράδειγμα αφορά το νόμο που κατατέθηκε αιφνιδιαστικά με την μορφή τροπολογίας του Υπουργείου Παιδείας σε άσχετο με το ζήτημα, νομοσχέδιο του Υπουργείο Εσωτερικών.

Η τροπολογία αφορούσε ρυθμίσεις για την «παροχή υπηρεσιών ταφής σε μουσουλμάνους» και προέβλεπε ότι οι Διαχειριστικές Επιτροπές Βακουφίων θα μπορούν να τελούν κηδείες μουσουλμάνων στη Θράκη, την Ρόδο, την Κω και την Αθήνα, καθιστώντας ουσιαστικά τις Διαχειριστικές Επιτροπές γραφεία τελετών, παραχωρώντας τους και σχετική άδεια λειτουργίας. Βάσει του νόμου θα ακολουθήσει η Κοινή Υπουργική Απόφαση η οποία θα ρυθμίσει τα ελάχιστα και μέγιστα έξοδα ταφής.

            Με αυτόν τον νόμο υπάρχουν διάφοροι προβληματισμοί και περισσότερα παράδοξα. Καταρχάς η πολιτεία παρεμβαίνει στους όρους του ελεύθερου ανταγωνισμού στην αγορά και θέτει τις Βακουφικές Επιτροπές σε ανταγωνιστική θέση με τα ιδιωτικά γραφεία κηδειών. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά οι Βακουφικές Επιτροπές είναι διορισμένες από το κράτος. Δηλαδή, δίνει το δικαίωμα σε έναν διορισμένο από την ίδια φορέα, να λειτουργεί με όρους ελεύθερου επαγγελματία. «Γιάννης πίνει, Γιάννης κερνάει».

Δεύτερο παράδοξο είναι ότι σπεύδει να ρυθμίσει τις υπηρεσίες ταφής για μουσουλμάνους και εκτός Θράκης, ενώ υπάρχει πρόβλεψη για την Αθήνα, χωρίς καν η πόλη να διαθέτει νεκροταφείο για μουσουλμάνους.

Τα ιδιωτικά γραφεία τελετών είναι λογικό να έχουν θορυβηθεί ιδιαίτερα από αυτήν την ιστορία, κυρίως όμως αυτό που απασχολεί τη Μειονότητα είναι η παρεμβατικότητα της πολιτείας στις Διαχειριστικές Επιτροπές.

«Έλεος!» φώναξε ο βουλευτής Ροδόπης Ιλχάν Αχμέτ, στην παρέμβασή του κατά τη συζήτηση της τροπολογίας στην Βουλή λέγοντας ακόμα ότι  «Ποια είναι η σκοπιμότητα η πολιτική, ούτως ώστε ένα βακούφι, αυτό το ευγενές, θρησκευτικό ίδρυμα, να γίνει επιχειρηματίας; Δεν το χωράει το μυαλό μας.  Σίγουρα, υπάρχει κάποια πολιτική σκοπιμότητα. Θα θέλαμε από την Υπουργό Παιδείας ν’ απαντήσει, τι κρύβετε πίσω από αυτό».

Ο βουλευτής αναφέρθηκε ακόμα στο αίτημα για εκλογή των μελών των Διαχειριστικών Επιτροπών, αλλά και στα συσσωρευμένα χρέη που πρέπει βάσει προϋπάρχοντος νομοθετικού πλαισίου να διαγραφούν.

Τίθεται εύλογα το ερώτημα αν αυτές οι παρεμβάσεις και οι πολιτικοί σχεδιασμοί του Υπουργείου απομακρύνουν από το ενδεχόμενο ανάδειξης των Διαχειριστικών Επιτροπών μέσω εκλογών. Επί του παρόντος ωστόσο, θα έλεγε κανείς ότι αυτό δεν είναι η βασική ανησυχία ή το βασικό διακύβευμα, αλλά αντίθετα, αυτό που προέχει είναι η κρατική παρεμβατικότητα, δηλαδή πόσο βαθιά μπορεί να βουτήξει το δάχτυλο η πολιτεία στα ενδομειονοτικά και μάλιστα, σε ζητήματα που άπτονται της ισλαμικής θρησκείας και πρακτικής.

Σε μία από τις προηγούμενες εκπομπές μιλήσαμε για την ανεξαρτοποίηση των μειονοτικών θεσμών στη βάση ότι αποτελεί βασική διεκδίκηση της Μειονότητας τα τελευταία χρόνια με αφορμή πολιτικές παρεμβάσεις που αλλοιώνουν τον ανεξάρτητο μειονοτικό χαρακτήρα τους. Η συζήτηση για την παρεμβατικότητα της πολιτείας στα μειονοτικά ζητήματα εντάσσεται στο ίδιο πλαίσιο.

Κυρίως σε ότι έχει να κάνει με τις Διαχειριστικές Επιτροπές, η εμπλοκή της πολιτείας σε ζητήματα των βακουφικών επιτροπών, δημιουργεί την αίσθηση ότι οι επιτροπές χάνουν ένα κομμάτι από τον μειονοτικό τους χαρακτήρα.

            Μία ουσιαστική κρατική στήριξη και ενίσχυση των μειονοτικών θεσμών θα είχε στη βάση της την ελεύθερη και απρόσκοπτη έκφραση της Μειονότητας μέσω των θεσμών της, ενώ η πολιτεία θα είχε ρόλο ενισχυτικό και υποστηρικτικό, όπως άλλωστε θα όφειλε.

            Για τις Διαχειριστικές Επιτροπές εν προκειμένω, η ελεύθερη έκφραση μέσω εκλογής των μελών των Επιτροπών θα δημιουργούσε τις συνθήκες ώστε η Μειονότητα να αποφασίζει και να έχει των έλεγχο των δικών της θεσμών, πολύ ιδιαίτερων μάλιστα θεσμών που άπτονται της θρησκευτικής πίστης και έκφρασης και εν συνεχεία, η πολιτεία θα λειτουργούσε υποστηρικτικά στο έργο τους. Αντ’ αυτού, η μέχρι σήμερα πρακτική που ακολουθείται δημιουργεί δυσαρέσκεια και απομακρύνει μία σημαντική μερίδα μελών της κοινότητας από τους δικούς της θεσμούς.