Η Τουρκική Μειονότητα της Δυτικής Θράκης (19-2020)

            Το Δ.Ο.Α.Τ.Α.Π. (Διεπιστημονικός Οργανισμός Αναγνώρισης Τίτλων Ακαδημαϊκών και Πληροφόρησης) είναι ο αρμόδιος φορέας για την αναγνώριση τίτλων σπουδών ανώτερων και ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων του εξωτερικού μέσω της χορήγησης ισοτιμίας και αντιστοιχίας.

            Ιδρύθηκε το 2005 αφού καταργήθηκε τον Απρίλιο της ίδιας χρονιάς το ΔΙΚΑΤΣΑ, ο οργανισμός που από το 1977 μέχρι και το 2005 έφερε την ίδια αρμοδιότητα αναγνώρισης τίτλων σπουδών Πανεπιστημίων της αλλοδαπής. Πριν το 1977 την αρμοδιότητα είχαν αποκλειστικά τα εγχώρια Πανεπιστήμια.

            Το 1996 με νόμο θεσμοθετήθηκε ειδική ποσόστωση για την εισαγωγή μελών της Μειονότητας στα ανώτερα και ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας. Είναι μία χρονιά ορόσημο. Από το 1997 και έπειτα άρχισαν οι απόφοιτοι της Μειονότητας να στρέφονται και να επιλέγουν για σπουδές τα ελληνικά πανεπιστήμια. Η υποβαθμισμένη μειονοτική εκπαίδευση τους στερούσε τη δυνατότητα να ανταγωνιστούν τους συνομηλίκους τους αποφοίτους της Πλειονότητας και καθιστούσε ανέφικτη την εισαγωγή σε κάποια ανώτερη σχολή.  

Μέχρι το 1996 υπήρξαν περιπτώσεις μελών της κοινότητας που φοίτησαν σε ελληνικά πανεπιστήμια, αλλά ήταν μεμονωμένες, μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού και προέκυψαν κυρίως μέσω μετεγγραφών από πανεπιστήμια του εξωτερικού. Η κυρίαρχη τάση ήταν η στροφή στο εξωτερικό με πρώτη επιλογή τα ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα της γειτονικής Τουρκίας λόγω διευκόλυνσης στην γλώσσα, αλλά και ειδικών υποτροφιών που χορηγούνταν σε ομογενείς του εξωτερικού.

            Το 1984 το τότε ΔΙΚΑΤΣΑ άρχισε να απορρίπτει μαζικά τις αιτήσεις αναγνώρισης πτυχίων των μελών της Μειονότητας. Υπήρξαν κινητοποιήσεις, μέχρι και απεργία πείνας. Το πρόβλημα κορυφώθηκε και λύθηκε το 1988. Το ΔΟΑΤΑΠ παραμένει ο οργανισμός στον οποίο απευθύνεται μεγάλη μερίδα νέων με σκοπό την αναγνώριση των πτυχίων τους, κάτι που αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη μετέπειτα επαγγελματική τους ανέλιξη.

            Τον Δεκέμβριο του 2019 οι βουλευτές Ξάνθης και Ροδόπης, Μπουρχάν Μπαράν και Ιλχάν Αχμέτ, κατέθεσαν από κοινού ερώτηση στην Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων, Νίκη Κεραμέως, με τίτλο «Απαράδεκτος ο τρόπος λειτουργίας του ΔΟΑΤΑΠ».

            Αφορμή για την ερώτηση στάθηκαν δηλώσεις της Υπουργού σε ραδιοφωνικό σταθμό στις οποίες ανέφερε ότι «υπάρχει εντυπωσιακή επίσπευση διαδικασιών στο Υπουργείο Παιδείας για την επαγγελματική ισοδυναμία των πτυχίων των Κολλεγίων και των ξένων Πανεπιστημίων». Στην ερώτησή τους οι βουλευτές διαπιστώνουν ότι «η πραγματικότητα που ζουν οι πολίτες που συναλλάσσονται με τον Δ.Ο.Α.Τ.Α.Π. απέχει έτη φωτός από τη μαγική εικόνα που παρουσίασε η αρμόδια Υπουργός».

Αναφέρουν μάλιστα ότι οι υπερβολικές καθυστερήσεις στη διεκπεραίωση των αιτήσεων αναγνώρισης των αλλοδαπών τίτλων σπουδών φτάνουν σε ορισμένες περιπτώσεις μέχρι και τα τέσσερα χρόνια. Περιγράφουν όλα τα προβλήματα των νέων που δυσκολεύονται ακόμα και στην επικοινωνία με το ΔΟΑΤΑΠ και πηγαίνουν ένα βήμα παραπέρα, λέγοντας ότι «οι εγκληματικές καθυστερήσεις του οργανισμού οδηγούν νέους, δυναμικούς και καταρτισμένους επιστήμονες στην ανεργία και τις οικογένειες τους στην οικονομική και ηθική εξάντληση».

            Ζητάνε από την Υπουργό να λάβει μέτρα για να δώσει τέλος σε αυτήν την απαράδεκτη κατάσταση, προτείνοντας ακόμα και νέες προσλήψεις ώστε ο Οργανισμός να μπορέσει να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στα καθήκοντά του. 

            Προφανώς το πρόβλημα των μεγάλων καθυστερήσεων δεν αφορά μόνο τη Μειονότητα στη Θράκη, αλλά είναι ένα γενικότερο πρόβλημα που αγγίζει όσους νέους έχουν συναλλαγές με το ΔΟΑΤΑΠ.

            Από την άλλη πλευρά, υπάρχει κακό παρελθόν σε ότι αφορά τη διαδικασία αναγνώρισης πτυχίων μελών της Μειονότητας. Κι αυτό γιατί στο παρελθόν οι διοικητικές ενοχλήσεις που εφαρμοζόταν εις βάρος των μελών της κοινότητας είχαν παρεισφρήσει και σε αυτόν τον χώρο. Ακόμα και μετά την αποκατάσταση του προβλήματος, ακόμα και μετά την εφαρμογή της ειδικής ποσόστωσης για εισαγωγή στα ελληνικά πανεπιστήμια, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι σημαντική μερίδα νέων της Μειονότητας επιλέγουν για σπουδές πανεπιστήμια της αλλοδαπής.

            Το πρόβλημα του ΔΟΑΤΑΠ αγγίζει μεγάλο μέρος των οικογενειών της Μειονότητας καθώς όταν επιστρέφουν οι νέοι στην Ελλάδα με την απόκτηση του πτυχίου τους έρχονται αντιμέτωποι με τον Γολγοθά της αναγνώρισης των πτυχίων τους. Πριν ακόμα προλάβουν να χαρούν για την απόκτηση του πτυχίου τους, εμπλέκονται με μία γραφειοκρατική διαδικασία που τους γεμίζει άγχος και ανασφάλεια για το μέλλον.

            Ο Σύλλογος Επιστημόνων Μειονότητας Δυτικής Θράκης είχε επί σειρά ετών ξεχωριστό τμήμα για το ΔΙΚΑΤΣΑ, ενώ πλέον στις υπηρεσίες του εντάσσεται και η ενημέρωση για θέματα ΔΟΑΤΑΠ, κάτι που φανερώνει ότι η αναγνώριση πτυχίων είναι ένα από τα ζητήματα που απασχολεί έντονα τους νέους.

            Σίγουρα η συζήτηση έχει να κάνει με την επαγγελματική διέξοδο και την πρόσβαση στην αγορά εργασίας. Σε μία περιοχή όπως η Θράκη όπου τα ποσοστά ανεργίας είναι ιδιαίτερα υψηλά σε σύγκριση με το σύνολο της χώρας, είναι σημαντικό οι νέοι επιστήμονες να έχουν τα κίνητρα που θα τους συνδέσουν άμεσα με την αγορά εργασίας.

            Το ανθρώπινο δυναμικό είναι ο πλούτος της Θράκης. Είναι οι νέες γενιές που πρέπει να παραμείνουν στην περιοχή γιατί έχουν να προσφέρουν πολλά. Το λεγόμενο brain drain, η διαρροή δηλαδή επιστημονικού δυναμικού στο εξωτερικό, είναι ένα κοινωνικό πρόβλημα που συζητείται έντονα στην Ελλάδα. Για τη Θράκη είναι ένα μεγάλο στοίχημα που συνδέεται με την ανάπτυξη και την εξέλιξη της περιοχής σε όλα τα επίπεδα.