تنش جدید میان چین و ایالات متحده امریکا

میتوان پیمان امنیتی جدید را که بین ایالات متحده امریکا، انگلستان و آسترالیا به امضا رسیده است، به‌ عنوان مرحله جدیدی در تنش میان چین و امریکا مورد ارزیابی قرار داد.

پیمان امنیتی جدید موسوم به " آکوس "، قبل از هر چیز سرنخ مهمی در مورد نحوه شکل‌گیری جبهه نظامی رقابت بر سر قدرت جهانی ارایه می‌ کند. البته جبهه نظامی تنها یکی از پایه‌های این رقابت را تشکیل می‌دهد. برغم وجود توافق در زمینه اقتصاد، هیچ‌ کدام از طرف ها نمی‌ خواهند که چانس خود در جهبه نظامی را از دست بدهند. برای همین در وحله نخست، پاسخ چین حائز اهمیت است. از هم اکنون نمی‌توان تخمین زد که پکن از کدامین دو روش مباحثه و تعادل متقابل را ترجیح خواهد داد. فقط بصراحت می ‌توان گفت، که در نهایت هر دو روش را اجرا خواهد کرد. زیرا این برداشت ستون اصلی استراتژی اوج ‌گیری چین را تشکیل می‌ دهد. یعنی اوج ‌گیری بدون ترساندن، هراساندن و درگیری... چین نیز واکنش مورد انتظار را به پیمان آکوس نشان داده و آن را به‌عنوان بی ‌مسئولیتی ارزیابی نمود.   

دسترسی آسترالیا به تکنولوژی زیردریایی هسته‌ای از چند لحاظ حائز اهمیت و دارای ریسک می‌باشد. اول اینکه، با انتقال قدرت نظامی و اطلاعاتی امریکا و انگلستان به منطقه هند-پاسیفیک، قابلیت عملیاتی چین را محدود خواهد کرد. دوم اینکه، با افزایش دادن ظرفیت دفاع تهاجمی آسترالیا، موجب کاهش قدرت نظامی چین در اقیانو‌س‌ها خواهد شد. سوم اینکه، با تامین قدرت بازدارندگی استراتژیک در چهارچوب پیمان آکوس، از تشکل استراتژی یک چین مهاجم جلوگیری خواهد شد. و در نهایت احتمال تبدیل آسترالیا به یک قدرت هسته‌ای ... این امر با درنظر گرفتن محدود ساختن و محاصره چین و بازیگران منطقه‌ای چون جاپان و کوریای جنوبی، استراتژی تامین توازن پرشمولی را در میان می‌گذارد. در چنین فضای متشنجی، مسئله تایوان نیز به نقطه حساس‌تری انتقال یافته و این وضعیت‌ می‌تواند چین و پیمان آکوس را از نظر نظامی رودرروی هم قرار دهد.

باید گفت که چین در مقابل استراتژی این چنینی ترجیح‌های زیادی دارد. اجرای یک سیاست پرخاشگر در زمینه گسترش تسلیحات متقابل، وارد عمل کردن جهش‌های تسلیحاتی از طریق بازیگران خارج از سیستم چنان کوریای شمالی و تسریع پیدایش هم‌پیمانان خارجی با هدف پر کردن خلاءهای باقی‌مانده از امریکا در مناطق دوردست از جمله ترجیح‌های مهم محسوب می‌شوند. نمی ‌دانیم قبول عضویت کامل ایران در سازمان همکاری شانگهای در پی انعقاد پیمان آکوس یک امر تصادفی می‌باشد یا خیر؟ فقط به‌ صراحت می ‌توان گفت، موجب راحتی تهران به‌عنوان دردسری برای واشنگتن، شده است.  

مهم‌ترین گزینه نیز مورد هدف قرار دادن ضعیف‌ترین حلقه در پیمان، یعنی آسترالیا می‌باشد. بطوریکه چین به شکل غیررسمی در خطاب به آسترالیا گفت، " با عقل سلیم رفتار کن ". در این میان روزنامه گلوبال تایمز نیز که موضع دولت چین در مورد موضوعات بین‌المللی را منعکس می‌کند، طی گزارشی نوشت، استراتژی آسترالیا علیه چین که با پیشگامی امریکا شکل گرفته است، در صورت احتوای یک موقعیت تهاجمی از نظر نظامی، بدون پاسخ نخواهد ماند.

در این چهار چوب سوال مهمی مبنی براینکه، چه کسی می‌تواند بیش از همه در مقابل آشفتگی مقاومت کند؟ چین و یا آنها؟ مطرح شده است. شواهد امر نشان می‌دهد که تنش میان امریکا و چین رقابت برسر قدرت را به صفحه جدیدی در سیستم بین‌المللی انتقال خواهد داد. سیستم بین‌المللی تغییر یافته و انتقال قدرت در جریان است. سوال اصلی این است، آیا انتقال قدرت با درگیری و یا بدون جنگ صورت خواهد گرفت؟ تاریخ مملو از نمونه‌های خونین میباشد.