آیا می‌دانستید که یکی از خونین‌ترین جنگ‌های تاریخ جهان، یک دوستی بزرگ ایجاد کرد؟

در برنامه امروزی مان مطلبی داریم زیر عنوان« دوستی تورکیه و آنزاک ». جبهه داردانل، یکی از مهمترین جبهات جنگ جهانی اول، میدان جنگی بود که خونین ترین نبردهای تاریخ در آنجا به وقوع پیوست. درهرمترمربع آن شش هزارگلوله اصابت کرد ودرمجموع 500 هزار انسان تلف شدند. سربازان کشورهایی که یکدیگر را نمی شناختند با هم در چناق قلعه مدفون اند.

درمیان نیروهای متفقین استرالیایی ونیوزیلاندی یا آنزاک، سربازانی بودند که خانه های خود را در سرزمین های دور ترک کرده بودند تا دراردوی بریتانیا بجنگند. آنزاک و سربازان تورک جز درجریان جنگ که با یکدیگر درجنگ رویاروی قرارداشتند، همواره با احترام گذاشتن به یکدیگرروابط انسانی و دوستی را ایجاد میکردند. سربازانی که برای شستن وآویزان کردن لباس هایشان در جبهه ازسنگر بیرون می امدند، به فکر فیر به یکدیگر نبودند. از سنگر برای یکدیگر سیگرت، چاکلیت، کشمش، انجیر خشک وغیره سوغاتی می فرستادند.

 هنگامی که جنگ تمام شد، قوماندان اردوی آنزاک، جنرال گودلی، پیامی گذاشت و از نیروهای عثمانی خواست که به مقبره های آنزاک احترام بگذارند. در واقع نیازی به چنین تماسی نبود. زیرا تورک ها از تمام سربازانی که در جنگ جان باختند طوری مراقبت می کردند که گویااولاد خودشان هستند. خلیجی که سربازان آنزاک در آنجا برای جنگیدن جابجا شده بودند، برای گرامیداشت آن سربازان، بنام " قریه ای آنزاک " نام داده شد وتاریخ 25 اپریل، سالگرد یوریش درگیلی بولو در سال 1915، به صفت "روز آنزاک" شناخته شد.

پیام مصطفی کمال آتاتورک که گفته بود «صلح در وطن، صلح در جهان» برای مراسم بزرگداشت آنزاک در سال 1934 بسیار معنادار بود:

قهرمانانی که خون خود را در خاک اینکشور ریختید! اینجا شما در خاک و سرزمین وطن دوستان قرار دارید. در آرامش و آرامش بخوابید. شما و محمدجیک (عساکر محمد صلی الله وعلیه وسلم) پهلو به پهلوی هم درآغوش همدیگر هستید. مادرانی که پسرانشان را از سرزمین های دور فرستادند! دیگر اشک نریزید دل تان جمع باشد که فرزندان شما در آغوش ما هستند، در آرامش هستند و در آرامش خواهند خوابید. بعد از اینکه جانشان را در این سرزمین دادند،  دیگراولاد ما شدند.»

صدها تورک، استرالیایی و نیوزلاندی در مراسم بزرگداشت گیلی بولو، جایی که یکی از خونین‌ترین جنگ‌های تاریخ رخداد، گرد هم می‌آیند و برای صلح جهانی به یاد کسانی که در اینجا جان خود را از دست داده‌اند، دعا می‌کنند. به همین دلیل چناق‌قلعه را مکانی می‌دانند که درآنجا جنگ بزرگی رخداد وهمچنین با روحیه عالی وانسانی باشنده گان این سرزمین، بزرگترین نمونه ای والای دوستی وانسانیت نیز به تمام جهان به نمایش گذاشته شد.