نظری به آجندای تورکیه وجهان ـ هدف روسیه از حضور نظامی در سوریه چیست؟

در دوره‌های اخیر یکجا با افزایش تحرک در شمال سوریه، درگیری‌های نیروهای مسلح تورکیه و مخالفین سوریه ای با منسوبین سازمان تروریستی و تجزیه‌طلب پ‌ک‌ک/ی‌پ‌گ در مناطق متعلق به این سازمان نیز ادامه یافت. واحدهای اردوی تورکیه در برخی از نقاط مستقر شده و هیئت‌های نظامی تورک و روس پیرامون ترتیب عملیات نظامی احتمالی مذاکراتی انجام می‌دهند. طیارات بدون سرنشین متعلق به نیروهای مسلح و سازمان اطلاعات و امنیت ملی تورکیه (میت) نیز علیه سرکردگان  پ‌ک‌ک/ی‌پ‌گ عملیات‌هایی اجرا می‌کنند.

ارزیابیهایی داریم جان آجون پژوهشگر بنیاد تحقیقات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی تورکیه  ستا در این باره:

از آنجایی که دیده میشود، روسیه در نظردارد که حاکمیت رژیم بشار اسد را در سراسر سوریه مجددا تامین کرده و تورکیه و آمریکا را از این کشور خارج کند. در دوره‌های اخیر یکجا با افزایش تحرک در شمال سوریه، درگیری‌های نیروهای مسلح تورکیه و مخالفین سوریه ای با منسوبین سازمان تروریستی و تجزیه‌طلب پ‌ک‌ک/ی‌پ‌گ در مناطق متعلق به این سازمان نیز ادامه یافت. واحدهای اردوی تورکیه در برخی از نقاط مستقر شده و هیئت‌های نظامی تورک و روس پیرامون ترتیب عملیات نظامی احتمالی مذاکراتی انجام می‌دهند. طیارات بدون سرنشین متعلق به نیروهای مسلح و سازمان اطلاعات و امنیت ملی تورکیه (میت) نیز علیه سرکردگان  پ‌ک‌ک/ی‌پ‌گ عملیات‌هایی اجرا می‌کنند.

بعد از اظهارات رجب طیب اردوغان رئیس جمهور تورکیه در اشاره به سازمان تروریستی و تجزیه‌طلب پ‌ک‌ک/ی‌پ‌گ مبنی براینکه، دیگر کاسه صبرمان لبریز شده است، تحرکات در میدان افزایش یافت. یکحا با توسعه تحکیمات نظامی نیروهای مسلح تورکیه و اردوی ملی سوریه در محور شرق – غرب در شمال این کشور، در بسیاری از نقاط نیروهای جدید مستقر شدند. عناصر سازمان تروریستی و تجزیه‌طلب پ‌ک‌ک/ی‌پ‌گ نیز از یک‌طرف برای جلب دقت افکارعمومی بین‌المللی کمپاین برگزار کرد و از طرف دیگر نیز ضمن حمله به مناطق تحت کنترل تورکیه، به فعالیت‌های تروریستی ادامه می‌دهند. سازمان تروریستی علاوه براین فعالیت‌های خود در مناطقی مانند تل‌رفعت، منبج، عین‌العرب، تل تمر و عین عیسی را افزایش داده و با حفر تونل و سپر برای مقابله با یک عملیات نظامی احتمالی آماده می‌شود.

بازهم درگیری‌ها در برخی از مناطق ادامه دارد. مضافا براین، طیارات بدون سرنشین نیروهای مسلح و سازمان اطلاعات و امنیت ملی تورکیه با ترتیب عملیات در نقاط مختلف، سرکردگان سازمان تروریستی را مورد هدف قرار داده و از پای در‌می‌آورند.

چنین مشاهده می‌شود که در موازات افزایش تحرکات در ساحه، چهارچوب  و مدت عملیات نظامی احتمالی تورکیه را مذاکرات در حال ادامه با هیئت‌های نظامی روس تعیین خواهد کرد. اگر با دادن امتیازات متقابل توافقی حاصل شود، می‌تواند در محور شرق – غرب در شمال سوریه تغییرات مهمی صورت بگیرد، در غیراینصورت تنش تورک – روس، علی‌الخصوص در جنوب ایدلیب به یک جنگ نیابتی جدید تبدیل خواهد شد. تورکیه نیز بطور یک جانبه در مناطق مختلف، عملیات‌هایی علیه سازمان تروریستی و تجزیه‌طلب پ‌ک‌ک/ی‌پ‌گ آغاز خواهد کرد.

روسیه در نظردارد که حاکمیت رژیم بشار اسد در سراسر سوریه را مجددا تامین کرده و تورکیه و آمریکا را از این کشور خارج کند. ولی مسکو بخوبی می‌داند که این سناریو چندان هم امکان‌پذیر نمی‌باشد.

می‌توان انتظار داشت که روسیه در نهایت منطقی عمل کرده و راه‌حلی را که بتواند خود و تورکیه را از سردرگمی منتهی به شکست نجات بدهد، قبول نماید. از اینرو لازم است تا سناریوی مورد بحث را مورد بازنگری قرار داده و در زمینه‌ای که بتواند از منافع هر دو کشور حفاظت کند، با تورکیه به توافق برسد. در غیراینصورت اسکالاسیون متقابل ادامه خواهد یافت.

نویسنده: جان آجون پژوهشگر بنیاد تحقیقات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی تورکیه