نظری به آجندای تورکیه جهان٬ جمعه ۲۷ مارچ سال ۲۰۲۰ میلادی (۱۴)

ویروس کرونا همچنان به سرعت در سرتاسر جهان در حال شیوع است. در حالی که این مرض که به یک مرض همه گیر جهانی(پاندیمی) تبدیل شده وتقریباً به پنجصد هزار انسان در دنیا سرایت کرده، شروع به لرزانیدن ساختارهای سیاسی ، اقتصادی و اجتماعی بسیاری ازکشورها کرده است. کشورهای خاورمیانه ، به ویژه کشورهایی که دارای سیستم های صحی ضعیف و بدون نظامهای دولتی قوی هستند، در حال حاضر با یک چالش بزرگ روبرو میباشند.

اکنون به ارزیابی جان آجون محقق موسسه ستای تورکیه در این خصوص توجه فرمایید: 

همزمان با گسترش ویروس کرونا در خاورمیانه وسایر نقاط جهان، ساختارهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی منطقه وجهان به لرزه درآمده است. به خصوص دولتهایی که به اندازه کافی قوی نیستند و واجد ساختارهای اقتصادی و سیستم های صحی ضعیفی هستند.  در این زمینه ، دو کشورسوریه ویمن هستند که ازساختارهای بسیارشکننده یی در برابر ویروس کرونا برخوردارند. اینکشورها که به دلیل درگیریهای داخلی در حال حاضربه اندازه کافی ضعیف شده اند قادر به مقابله با مرض ساری کرونا نیستند. متأسفانه  به نظر نمیرسد که آنها بتوانند موارد را آزمایش و تشخیص داده و اقدامات قرنطین را انجام بدهند. در عین حال، ساختارتقسیم شده اینکشورها فرصتی برای مداخله علیه اپیدمی را ازجانب یک سیستم و ساختار واحد را فراهم نمیکند. سوریه درحال حاضر تحت حاکمیت رژیم دمشق ، مخالفان و تررویستهای پ.ک.ک اداره میشود. یمن نیز وضعیت مشابهی دارد.

ایران کشوری دیگریست که از نهادهای دولتی کافی وقوی دررابطه با مبارزه با همه گیرشدن مرض ناشی از ویروس کرونا برخوردار نیست. در حالی که نهادهای دولتی نمیتوانند از شیوع ویروس جلوگیری کنند، به طورفزاینده یی شاهد فرسوده شدن اراده سیاسی دراین کشورهستیم. ازسوی دیگر ایران با سرمایه گذاری در جنگ های نیابتی درمنطقه، به هدر رفتن منابع خود ادامه میدهد. علاوه براین، قیمت نفت به دلیل کاهش تقاضا درسالهای اخیربه پایین ترین سطح خود رسیده است. این یکی دیگر از چالش های ایران است که در حال حاضر تحت تحریم های ایالات متحده قرار دارد. البته نزول قیمت نفت نه تنها ایران بلکه عراق و سایر کشورهای خلیج درخاورمیانه را نیزدر تگنا قرار داده است.

به طور مثال کشورعراق که 90 فیصد بودجه آن وابسته به درآمد نفتی است و خطوط جدایی های قومی و فرقه یی متعددی دارد با خطر بزرگی روبرو است. اگر شیوع ویروس برای مدت طولانی ادامه یابد، حتی یکپارچگی سرزمین عراق نیز مورد تهدید قرار گرفته میتواند. اگرچه کشورهای ثروتمند خلیج سعی می کنند تا با صرف هزینه های کلان از خود محافظت کنند، اما آنها فاقد اقتصاد تولیدی هستند. بنابراین این کشورها از نظر امنیت مواد غذایی با مشکلات جدی روبرو خواهند شد.

سرانجام به نظر می رسد که خاورمیانه با توجه به اینکه بیش از حد وابسته به صادرات نفت است و دستگاه های دولتی ان ضعیف می باشد باردار اغتشاشات و ناآرامیهاست .

روند شیوع جهانی ویروس کرونا، قیمت نفت را تا 20 دالر کاهش خواهد داد و امنیت غذایی را در سراسر جهان مخاطرات جدی دچار خواهد کرد. در این تنگنای جهانی بخصوص در خاورمیانه تنها تورکیه و چند کشور دیگر است که قادر به مقاومت و احیای خود در دوران پس از ویروس خواهند بود.