نظری به آجندای تورکیه و جهان دوشنبه 17 میزان 1396

سخنگوی نهاد ریاست جمهوری ترکیه مقاله ای را تحت عنوان " آیا در روابط ترکیه و اتحادیه اروپا تجدید نظرامکان پذیراست؟" انتشار داده است.

ابراهیم قلین سخنگوی نهاد ریاست جمهوری ترکیه در روزنامه "DailySabah" در تاریخ 3/10/2017 مقاله ای را تحت عنوان " آیا درروابط ترکیه و اتحادیه اروپا تجدید نظر امکان پذیر است؟" به دست نشر سپرده است.

اکنون به شرح این مقاله توجه شما را جلب میداریم.

ترکیه از سال 2005 به این سوی، در مرحله نامزدی عضویت دراتحادیه اروپا به سر میبرد. آغاز این روند که به عنوان یک صفحه جدید هیجان انگیز و امیدوار کننده در روابط ترکیه با سایر نقاط اروپا به حساب می آمد، ولی هم اکنون باعث ناامیدی و بی اعتمادی بسیاری شده است، زیرا هیچ کس تصور کرده نمیتوانست 12 سال بعد چنین خواهد شد. مشکلات و بحران های ملی و منطقه ای، در برخی از کشورهای اروپایی سبب شد تا روابط میان ترکیه و بعضی از کشورهای اروپایی دچار تیرگی شود و در اثر آن نیز عضویت ترکیه در اتحادیه اورپا با وقفه روبرو گردد. بدون شک روابط ترکیه و اتحادیه اروپا نیاز به تجدید نظر دارد. از سوی دیگر، این مهم، زمانی ممکن است که هر دو طرف در مناسبات فی مابین، برای هم احترام و حقوق مساوی قائل شوند.  انتقادات تند و بعضا حیرت انگیز کشورهای اروپایی از ترکیه اگرچه دستاوردهای پوپولیستی کوتاه مدتی میتواند برای این کشورها به همراه داشته باشد اما قادر نیست برای هیچ کشوری و هیچ کسی صلح، امنیت و رفاه را تضمین نماید. بدیهی است، مشکلاتی که ما امروز با آن مواجه هستیم فراتر از مرزهای ترکیه و اروپا بوده و این بحرانهای جهانی ویرانگر میتواند بومی گرایی ویرانگر، نژادپرستی افسارگسیخته و ناامیدی رو به رشدی را با خود به همراه آورد و مناسبات میان جوامع غربی و مسلمان را تحت تاثیرات منفی خود قرار دهد. تا زمانیکه جهان اسلام و غرب برای غلبه بر اختلافات خود و همچنین برای منافع مشترک بشریت کنار هم نیایند و تلاش نکنند قادر به تاسیس صلح و ثبات و زندگی مشترک در سطح جهانی نخواهند شد.

خصومت نسبت به ترکیه در برخی از کشورهای اروپایی به عنوان یکی از عناصر اصلی سیاست داخلی این کشورها در رویارویی با رای دهندگان راست گرا محسوب میشود. با این حال، این وضعیت که ده سال پیش به عنوان مسئله ای غیر مهم جلوه میکرد امروزه تبدیل به جریان اصلی در سیاست داخلی اینکشورها شده است. تلاش برای مماشات با راست گرایان افراطی توسط سیاستمداران اروپایی میتواند پیامدهای فاجعه آمیزی به همراه داشته باشد. همچنین نیازی به گفتن نیست، روند ضدیت با اردوغان در اروپا، نه تنها به تنش در روابط ترکیه با کشورهای اروپایی منجر شده بلکه زندگی میلیون ها نفر از ترک تباران در اتحادیه اروپا را در معرض خطر قرار داده است. نباید فراموش کرد که ترکیه امروز، نه ترکیه سال 1963 که خواستار عضویت در جامعه اقتصادی اروپا شد و نه ترکیه  سال 1999 که قادر به اخذ وضعیت نامزدی در این اتحادیه شده است، چراکه اولا جمعیت ترکیه در مقایسه با سال 1960 سه برابر گردیده و تولید ناخالص ملی ترکیه نیز در خلال این مدت 80 برابر شده است. از سوی دیگر، با وجود تمایل برخی از کشورهای اروپایی به نادیده گرفتن ترکیه، اروپای امروز نیز همان اروپای اوایل دهه نخست سال 2000 نیست. امروز قاره اروپا تبدیل به قاره ای شده که موضوعاتی چون نئو نازیها، افراط گرایی ها و پوپولیزم بر ان سایه افکنده و نامش ​ با جرائم ناشی از نفرت علیه مهاجران و مسلمانان به ذهن متبادر میشود. شرایط امنیتی رو به وخامت در اروپا و تلاش برخی از کشورهای اروپایی برای بستن درب عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا سبب شده تا میزان استقبال ملت ترک نیز از پیوستن به اتحادیه اروپا به شیوه ای پایدار کاهش یابد. اما در شرایطی که که اروپائی های پوپولیست، فرهنگ ما، رهبران منتخب ما و منافع ما را آماج حمله خود قرار میدهند ترکیه همچنان بر رویکرد جدید و سازنده خود تاکید میکند. در نهایت، پس از برگزاری رفراندوم قانون اساسی در اپریل 2017 ، رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه، با آنگیلا مارکل صدراعظم آلمان و دیگر رهبران اروپایی برای گشودن صفحه ای جدید در روابط دو جانبه دیدار کرد. اما این گروه از رهبران نه تنها مانع از شنیده شدن صدای انتخابات برای شهروندان ترک تبار خود شدند بلکه از سوی دیگر به مخالفین قانون اساسی و از جمله گروههای تروریستی پ.ک.ک و فتو نیز کمک کردند.

پس از همه پرسی اصلاح قانون اساسی، رئیس جمهورترکیه در اجلاسی که با حضور سران اتحادیه اروپا در بروکسل برگزار شد بار دیگر تأیید کرد که انقره مصمم است تا روابط ترکیه و اتحادیه اروپا را احیا کنند. اما رشد روز افزون راست گرایی در این اتحادیه مانع از پیشرفت این رویکرد گردید. انتخابات ماه گذشته در آلمان بار دیگر این تنفر رو به رشد علیه ترکیه و اردوغان را تشدید کرد. اما این رفتارها نیز قادر به ممانعت از رشد راست گرایی افراطی در اروپا نشد و نخواهد شد. اگر چه رهبران بزرگترین احزاب آلمان در طول کمپاین انتخاباتی در مورد کشور ما بیانیه های تندی منتشر کردند، اما نتایج انتخابات یک واقعیت بسیار واضح را نشان میدهد و ان اینکه بیش از یک میلیون از رای دهندگان برخلاف انتخابات سال 2004 به جای حمایت از CDU / CSU یعنی حزب مورد نظر خانم مارکل از حزب ملی گرای افراطی AfD  حمایت کردند. به ویژه اینکه در آلمان شرقی سابق، جنبش های رادیکال راست و چپ، در برابر أحزاب مرکز موفقیت قابل توجهی بدست آورده اند. اما در زمانی که اقتصاد آلمان روبه رشد است پیروزی جنبش های رادیکال، رابطه سنتی بین فقر و افراط گرایی را زیر سئوال برده است. طبعا سیاست مماشات، یک صد سال پیش اختراع نشده وامروزنیز دلیلی ندارد که فکر کنیم این سیاست موفق خواهد بود.

ما عضویت در اتحادیه اروپا را به عنوان یک هدف استراتژیک و درراستای اهداف سیاسی، اقتصادی و امنیتی مورد توجه قرار میدهیم. دریک دنیایی که خطرات، پیوسته رو به رشد هستند، ترکیه نقش مهمی در تامین امنیت اروپا ایفا میکند. با این حال، ما حاضر به پذیرش استندردهای دو گانه، تهدیدات و خصومت های آشکار نیستیم. روابط ترکیه و اتحادیه اروپا وقتی قابل تعمیر است که رهبران اروپایی از برخورد خود که مبتنی بر نابرابری و بی عدالتی است فاصله بگیرند. آنها باید به انتخاب دموکراتیک مردم ترکیه و رهبران منتخب آن به عنوان یک شریک برابر احترام بگذارند. این مورد، در زمینه توافقنامه مهاجران که میان ترکیه واتحادیه اروپا امضاء شده و همچنین در خصوص به رسمیت شناخته شده ویزای شنگن برای شهروندان ترکیه نیز باید اعمال شود. وقتی اروپا به وعده های خود عمل نمیکند این  ناعادلانه خواهد بود که ترکیه به عنوان برهم زننده بازی متهم شود. اعتماد، رابطه بر اساس احترام و همکاری متقابل، هم میتواند در خدمت منافع ترکیه و هم در خدمت منافع اروپا باشد. با این حال، این یک رابطه یک طرفه نیست وتمامی سنگینی آن را نمیتوان بر شانه ترکیه گذاشت. اگر اروپا به هر دلیلی به ترکیه و یا هر کشور دیگری پشت کند ارزیابی شرایط جدید و بهره مندی از امکانات موجود دیگر برای این کشورها امری طبیعی است. بنابراین در جهانی که روند سیاست گذاری در آن از سوی مراکز متعددی صورت میگیرد مواخذه ترکیه به دلیل تغییر افق سیاسی اش امری بی معنی است.

نهایت اینکه "تنظیم مجدد" روابط ترکیه و اتحادیه اروپا و تولد یک فضای جدید زمانی ممکن است که ارزشهایی چون عدالت، برابری، اعتماد و احترام متقابل بر جای شیوه هایی چون استندردهای دوگانه و بازیهای سیاسی بنشیند.