نظری به آجندای ترکیه و جهان ۱۳۷

نظری به آجندای ترکیه و جهان
مبارزات ترکیه با سازمان تروریستی داعش طی هفته های اخیر شدیدتر و گسترده تر شده است. سیاست ترکیه در قبال داعش که در ماه اکتوبر 2013 آن را به عنوان یک سازمان تروریستی اعلام کرده بود، همزمان با تحولات به وجود آمده در سوریه، اعمال گردید. حمله انتحاری سوروچ به شکلی جدی باعث لبریز شدن کاسه صبر ترکیه شد. ترکیه در چهارچوب توافق با ایالات متحده آمریکا، آغاز به بمباران هوایی تروریستها و مواضع داعش نمود. همزمان نیز، پولیس ترکیه اقدام به دستگیری منسوبین داعش کرد. البته مبارزات ترکیه با سازمان تروریستی داعش تنها به تدابیر امنیتی و نظامی محدود نمیشود. بررسی تئوریک این وضعیت نشان میدهد، دست یابی به موفقیت در مبارزه با داعش، تنها، با اتخاذ تدابیر امنیتی امکانپذیر نخواهد بود. لذا جهان بینی داعش باید به طور کلی از میان برداشته شود. چرا که اصلی ترین خطر داعش، انتشار تبلیغاتی است که با سوء استفاده از دین اسلام، اقدام به فریب انسانها به ویژه جوانان میکند. تا زمانیکه این تبلیغات سوء فاقد اعتبار نگردد، جذب تروریست از سوی این سازمان تروریستی اجتناب ناپذیر خواهد بود. تا زمانیکه راه پیوستن به این سازمان مسدود نشود، موفقیت موثر و پایدار تدابیر امنیتی و نظامی نیز غیرممکن خواهد بود.
هم اکنون ارزیابی های پروفسوردکتررمضان گوزن عضو هیات علمی رشته علوم سیاسی و روابط خارجی دانشگاه مرمره در رابطه با این موضوع را به سمعتان میرسانیم.
ترکیه با این رویکرد، گام مهمی در راه مبارزه با داعش برداشت. در گزارشی که در عین حال مورد تایید سازمان دیانت ترکیه نیز قرار گرفت، نقشه راهی در راستای کاربرد ابزارها، روشها و ایده های دینی در مبارزه با داعش، تدوین گردید. بر این اساس، این سازمان، فعالیتهای گسترده ای در جهت رفع تاثیرات تبلیغات دینی داعش آغاز خواهد کرد. درهمین راستا، در مساجد، صنفهای آموزشی، مراجع و رسانه های مختلف، اشتباهات موجود در مفاهیم و دیدگاههایی که داعش از آن استفاده میکند، بیان خواهد شد. همچنین تلاشهای بی وقفه ای در راستای معرفی اسلام حقیقی به مردم علی الخصوص جوانان، به کار گرفته خواهد شد. موضوعات اساسی و پیامهایی که در همین راستا عنوان شده از این قرار است: جهاد به معنی جنایت نیست. سلفی ها رویکردی در راستای مبارزه نمادها ندارند. درهای بهشت با قتل عام انسانها گشوده نمیشود. تفاوتهای عقیدتی و مذهبی به معنی مرتد بودن نیست. قتل انسانها به دلیل داشتن عقاید مختلف دینی، تنها میتواند"تروریزم" باشد. به همین دلیل هیچ یک از اینها با مفاهیم حقیقی اسلام مطابقت ندارد. یکی دیگر از مواردی که در این گزارش بدان اشاره شده اینست که اقدامات تروریستی داعش نه تنها قربانیانش بلکه تمامی مسلمانان جهان را متضرر ساخته و ضربه بزرگی به آنان وارد میسازد. در این گزارش از تمامی کشورهای مسلمان خواسته شده تا در زمینه مبارزه با داعش همکاری کنند. چرا که یکی از دلایل گسترش داعش، از سویی ضعف در آموزش مفاهیم دینی در کشورهای اسلامی، از سویی دیگر نیز فقدان برقراری دیالوگ و اجماع مابین این کشورها میباشد. البته مسائل سیاسی و نظامی موجود در بسیاری از کشورهای اسلامی و خاورمیانه نیز در شکل گیری بستر رشد و گسترش داعش نقش داشته است. این مسائل سیاسی، توسط سازمان های تروریستی نظیر داعش و القاعده مورد سوء استفاده قرار میگیرد. به ویژه رژیم های دیکتاتوری در خاورمیانه و تسلط طلبی امپریالیسم در کشورهایی چون عراق و سوریه بسیار حائز اهمیت است. بسیار واضح و مبرهن است که سیاستهای غلط بین المللی، زمینه تشکیل سازمانهای تروریستی نظیر داعش را فراهم کرده است. لذا هیچ مسئله بین المللی و سیاسی نمیتواند توجیهی برای سوء استفاده ابزاری از ارزشهای والا و برجسته اسلام باشد. در همین راستا باید همکاری نزدیکی بین کشورهای مربوطه و مقامات دولتی آنان وجود داشته باشد. سازمان ها و چهره های دینی و سیاسی کشورهای غربی، گروه مهمی از بازیگران مذکور هستند. بخش مهمی از منابع انسانی داعش از کشورهای اروپایی و ایالات متحده آمریکا تامین میشود. مبارزه آموزه ای با داعش مستلزم متوقف ساختن فعالیت نهادهای سیاسی چشم پوشی کننده و یا حتی حامی مراکز آموزش دینی در کشورهای اروپایی است. مسئله مهم دیگر، مشکلات موجود در آموزش مفاهیم اسلامی به جوانان مسلمان، تحریف و اسلام هراسی میباشد. در این راستا میتوان سوالات مهمی را مطرح ساخت: جوانان مسلمان مقیم در کشورهای اروپایی و درحال تحصیل درمعتبر ترین نهادهای آموزشی این کشورها چگونه و به چه دلیل به سوی داعش سوق میابند؟ نقش سیستم آموزش غربی در ریشه مشکلات و مسائل جوانان ملحق شده به داعش چیست؟ آیا مسئله، عدم بهره مندی خانواده ها، جوانان و جوامع اسلامی از امکانات آموزشی در کشورهای غربی میباشد؟ و آیا این مسائل را چطور باید حل کرد و چگونه باید به قتل عام های سازمانهای تروریستی نظیر داعش پایان بخشید؟ این سوالات و مسائل، تنها مختص کشورهای مسلمان و غربی نیست، بلکه تمامی جوامع و سیستم جهانی گریبانگیر آن است. داعش در اصل یک مسئله جهانیست. از اینرو، باید پیام های حقیقی اسلام به گوش جهانیان رسانده شده و تصریح شود که مسلمانِ آموزش دیده با تعالیم و آموزه های صحیح اسلامی، هرگز به سازمان های تروریستی همانند داعش نخواهند پیوست. مضافا بر این، تمامی کشورهای غربی و متفقین منطقه ای و جهانی باید در سیاستهای خود در قبال جهان اسلام و کشورهای خاورمیانه تجدید نظر کنند تا زمینه ای برای سوء استفاده داعش فراهم نشود. از همه مهمتر، باید هر چه سریعتر راه حلی عادلانه و پایدار جهت رفع مسائل داخلی و خارجی که منجر به بروز جنگ در کشورهایی چون عراق و سوریه شده است، اندیشیده شود.