صدای دوست 01

روابط افغانستان وترکیه از دوران امپراطوری عثمانی آغازمی گردد ، گرچه امپراطوری عثمانی درصدد تحکیم روابط خویش با ممالک غربی بوده است اما درکنار آن ممالک شرقی را نیز هیچگاهی از نظر دور نداشته و روی هم رفته روابط فرهنگی نیک وعمیقی با ممالک شرقی داشته است. سالانه هزاران تن جهت کسب تحصیل عازم پایتخت امپراطوری عثمانی وقت ( استانبول ) گردیده واین روابط را همواره مستحکم نگهداشته اند .
به باورنورالله رحمانی استاد دانشگاه کابل دوران امپراطوری عثمانی سر آغاز روابط افغانستان وتورکیه است
صدای نورالله رحمانی...
باوجود که فاصله دور ازافغانستان داشت اما بازهم نفوذ سیاسی درافغانستان داشت در عرصه روشنگرانه افغانستان تاسیرات مثبت داشت به طورمثال می توانیم بگویم سید جمالدین افغان که درافغانستان یک حرکت روشنفکری را ایجاد کردند، منشا ازاین؛ فکری ازین درواقع ازحکومت امپراطوری گرفته شده آنجا تحصیل کرد ازآنجا یک ایلهام گرفت به افغانستان آمد یک حرکت ره انجام دادکه مردم افغانستان ره به طرف روشنفکری سوق بدهد وهمچنان می توانیم بگویم که محمود طرزی پدر مطبوعات افغانستان یاد میشود که درافغانستان اولین باریک اخبار؛ یک روزنامه را چاپ کردند به نام سراج الاخبارو موحی الدین انیس که اولین روز نامه افغانستان که بنام انیس او ایجاد کرد در افغانستان اوچاپ می شد این تمام تاثیرات است که ازامپراطوری عثمانی الهام گرفتند این کس ها ودر افغانستان این تغییرات را آوردند.
با اینکه این دوره گواه روابط رسمی دیپلماتیک میان افغانستان وتورکیه نیست ؛ اما رفت وآمد مر دمان هر دوکشور درین دوره را نمی توان از نظر دور داشت . فرا گیری علوم معاصرازعوامل اصلی تردد میان دوکشور خوانده می شود .موسس مطبوعات افغانستان محمود طرزی نیز از جمله دانش آموختگان آن وقت است .
نویسنده وژورنالست افغان فضل احمد جوره روابط آن وقت را این گونه ارزیابی می کند
صدای فضل احمد جوره...
امپراطوری عثمانی تنها به جمهوریت فعلی ترکیه خلاصه نمیشود چندین مملکت که فعلآ وجود دارد تحت
سلطه امپراطوری عثمانی بود هرچند امپراطوری عثمانی حضور فیزیکی درافغانستان نداشت اما تاثیرات آن بسیار محسوس بود دران زمان روشنفکران افغان به تورکیه میرفت ازانجا پیشرفت وترقی که درزمان امپراطوری عثمانی در ترکیه ودیگر ممالک به وجود آمده ازاو الهام گرفته به افغانستان آمدند ویک سلسله اقدامات فرهنکی راروی دست گرفتند ازاوجمله میشه من یک مثال بدهم برای شما آقای محمود طرزی که در ترکیه تحصیل کرد بعد ازاین که تحصیلاتش خلاص شد به افغانستان آمد ودرافغانستان به یک سلسله حرکت های روشنگری دست زد که ازآنجمله سراج الاخباررا درافغانستان تاسیس کرد ودراطراف محمود طرزی تعداد زیادی ازروشنفکران جمع شدند وبااین هم دست شدند وحرکت های فرهنگی ودر پهلویش حرکت های سیاسی ره هم راه انداختند این را گفته میتوانیم که همین حرکت های که درافغانستان دراوزمان خیلی محسوس بود وموثریت خودرا هم داشت این فقط یک حرکت بود که منشا از امپراطوری عثمانی گرفته شده بود.
روابط میان افغانستان وتورکیه فقط درعرصه فرهنگی واجتماعی محدود نمانده ، تورکیه افغانستان را در شرایط سخت ودشوار کمک نظامی نیز نموده است .محمد اکبردشتی آگاه روابط افغانستان – تورکیه کمک های نظامی آن وقت امپراطوری عثمانی را اینگونه بیان می کند .

صدای محمد اکبر دشتی...
اساسا روابط بین افغانستان وامپراطوری عثمانی درزمان ظهیرالدین محمدبابر ودوران امپراطوری عثمانی وقت آغازمیشود. اما بعد ها درزمان حکمروایی امیرعبدالرحمن خان نخستین سفارت افغانستان درقلمرو امپراطوری عثمانی ایجاد میشود واین مناسبات بیشتر گسترش میابد اما بعد ازاین که افغانستان توسط انگلیس ها اشغال میشود دراوشرایط افغانستان ازنظر خارجی، سیاست مستقل ندارد واما درزمان امیرامان الله خان و بعداز استقلال افغانستان درسال 1919 این روابط گسترده ترمیشود درساحه سیاسی فرهنگی ونظامی....

با وجود نبود مرزمشترک جغرافیایی میان افغانستان وتورکیه روابط دیرینه وهمه جانبه این دوکشور فرامرزی بوده وشهروندان افغان نیز ازین مناسبات به نیکی یادمی کنند و از داشتن روابط با تورکیه خرسنداند ،زیرا به باور شهروندان افغان تورکیه از گذشته های دور تا امروز افغانستان را در عرصه ها ی نظامی ،سیاسی ، فرهنگی واجتماعی مساعدت نموده است .تادیدار دی برنامه بعدی خداوند بزرگ یار ومدد گارتان باد...