عراق ترکمن لری نینگ وضعیتی

عراق ترکمن لری نینگ وضعیتی

عراق ده داعش گه قره ته کوره ش و موصل عملیاتی دوام ایتماقده. عراق نینگ مهم عنصرلریدن بیرته سی ایسه اولکه نینگ قدیم خلقی ترکمنلر دیر. بیز هم پروگرامده عراق ترکمنلری نینگ حاضرگی وضعیتی نی تیکشیریب چیقه میز.

آتاترک عالی بیلیم یورتی خلق ارا علاقه لر بولیمی اسیستانتی جمیل دوغاچ ایپک نینگ موضوع بیلن تیگیشلی یازووینی ایشلب، چیقه میز.

ترکمنلر، پراگنده بیر جغرافیه ایچیده عراق نینگ جنوب تامانیده جایلشگن بصره دن باشلب، شمال تلمانیده گی دهوک گچه بولگن ولایتلرده یشه ماقده لر. ترکمن لر کوپراق کرکوک، اربیل، موصل، صلاح الدین و دیالا ولایتلریده یشه ماقده لر.

کرکوک نینگ اوچ اولوسوال لیگی (مرکز، دیبیس، تاووق) ده ترکمن لر کوپراق دیر. عین دمده کرکوک گه باغلیغ تازه خرماتو ناحیه سی نینگ مرکزیده ترکمن نفوسی کوپراق دیر. موصل ده عرب لرنینگ کوپراق بولگن لیگی بناً ترکمن نفوسی هم انچه باردیر. موصل ده ترکمنلر، تل عفر؛ مرکزی اولوسوال لیک، تل کیف و حمدانیه ده کوپراق یشه ماقده لر. دیالا ولایتیده هم عرب نفوس کوپراق دیر. لیکن بو منطقه ده هم ترکمنلرنینگ نفوسی انچه بار. کفری، بعقوبه، ما بلد، هانکه و مقددی ترکمنلر کوپراق بولگن منطقه لردیر. صلاح الدین ولایتیده کوپراق بولگن ترکمن مسکونی منطقه سی توزخرماتونینگ مرکزی بیلن امیرلی و سلیمان بیک ناحیه سی حدودیده گی قشلاقلرده یشه ماقده لر.

پایتخت بغدادنینگ تقریباً بوتون منطقه لریده موجود دیر. 2010 – ییلده گی سیلاوده بغدادده ترکمن کاندیدلر الگن رایگه کوره، ترکمن ایکن لیگینی درک ایتگن تقریباً 20 مینگ کیشی موجود. اربیل ده هم مهم سانده ترکنلر یشه ماقده. اربیل ده گی ترکمن لرنینگ سانی نینگ تقریباً 300 مینگ کیشی ایکن لیگینی تخمین ایتماقده میز. ترکمنلر قلعه نینگ اطرافیده جایلشگن تاج مرکه و اوچ تاق محله لریده کوپراق دیرلر.

1991 – ییل خلیج بحرانیدن کیین عراق نینگ شمال تامانیده بیر کوچ کم چیلیگی اورته گه چیقدی. 1991 – ییلدن کیین عراق نینگ شمالیده ترکمن سیاسی حرکتلری اعضا قولگه کیریتیب باشله دی. بو ساحه ده قازانیلگن موضوعلر باعث ترکمن سیاسی ارگانلری آماج قرار بیریلدی. 2003 – ییل گچه ترکمن سیاسی ارگانلری مستقیم آماج قرار بیریلیب، انچه هجوم اویوشتیریلدی.  بو وضعیت اوچون انیق مثال اوله راق 1996، 1998 و 200 ییلده عراق ترکمن جبهه (ITC سیگه قره ته آلیب باریلگن هجوملردیر. امریکا قوشمه ایالتلری و ائتلاف کوچلری نینگ اشغالی آستیده گی توپراقلرده هم هجوملر اویوشتیریلدی. هجوملر بو بار عراق ترکمن جبهه سی اعضالری و رهبرلریگه قره ته اویوشتیریلدی. 2003 – ییلدن بوگونگچه 10 آرتیق ترکمن رهبر اولدیریلدی.

عراق ترکمنلری، منطقه عراق آتی بیلن اولکه بولگندن بیری متاسفانه اینگ کوپ ویران بولگن اتنیک گروه بولگن. 2003 – ییلده گی امریکا قوشمه ایالتلری اشغالی نینگ آرتیدن هم ترکمنلر ترورچیلیک، سیاسی باسغیچ، سیاسی تبعیض و اجره تیش گه دوچ کیلگن دیر. ترکمنلر، یشه گن جغرافیه نینگ فرقلی لیگی و نفوس ساختاری باعث اتنیک، دینی و اداری توقنه شوونینگ ایچیده قالدیلر. 2009 – ییل گچه سیاسی ساختاردن تشقری گه اتیلدیلر.

2014 – ییل نینگ جون آییده موصل ده باشلنگن داعش ترورچیلیگی منطقه گه سرعتلی بیر شکلده ییره ب کیتدی و بولردن اینگ کوپ ضرر کورگن عراق و سوریه ترکمنلری بولدی. امریکا قوشمه ایالتلری باشقرووچیلیگیده گی خلق ارا ائتلاف داعش گه قره ته هوائی هجوملر اویوشتیردی لیکن بو هجوملر داعش نینگ موجودیتینی برطرف قیلالمه دی. خلق ارا کوچ گروهی تامانیدن آلیب باریلگن بیر فعالیت گه کوره، داعش ترور تشکیلاتی و داعش عملیاتنلری باعث، 2014 نچی ییل نینگ باشیدن سپتمبر ایی گچه بولگن مدت جریانیده عراق ده اولکه مقیاسیده گی تقریباً 1634 مسکونی جایلردن 1،8 ملیون ترکمن، سنی، عرب، یزدی و عیسوی جایلریدن بدرغه بولیب کیتگن.

عراقده ترکمن لری اوچون اینگ بویوک معما سیاسی ساحه ده گی نماینده قیین چیلیگی دیر. ترکمنلرنینگ حکومت ده گی نماینده لیک معماسی حاضرگچه حل بولمه گن. ترکمنلر اگست 2015 ده (عراق حکومتی تامانیدن آلینگن قرارگه کوره وزیرلیک سانی نینگ کم قیلینیشی و بعضی بیر وزیرلیکلرنی قوشیب، بیرته وزیرلیک قیلینگن لیگی نتیجه سیده) قوللریده گی بیرته وزیرلیکنی هم قولدن بیردیلر. محمد مهدی بیاتی مسؤلیتیده بولگن عراق انسان حقلری وزیرلیگی، عراق حکومتی تامانیدن آلینگن قرار بیلن لغو قیلیندی. بناً ترکنلرنینگ دولت ده گی نماینده لیگی اورته دن کوتاریلدی.

عراق ده کرکوک و موصل داخل ترکمن مسکونی منطقه لر بیر تاماندن داعش ترور تشکیلاتی بیلن دوچ قالگن بیر تاماندن ایسه بویوک سیاسی مسئله لرینی حل بولیشینی کوتیب تورگن. عراق ده یوز بیرگن بویوک انسانی بحران عین دمده ترکمنلرنینگ جدی بیر شکلده تهدید آستیگه قالگن لیگی ترکیه و ترک دنیاسی اوچون بیر نسل مسؤلیتی دیر. ترک دنیاسی بو حساسیت نی دقت گه الیب، عراق ترکمنلری بیلن تیگیشلی اوله راق عراق ده و خلق ارا مقیاسده آدیم آتیلیشی گه فرصت یره تووچی حرکت لر اجرا ایتیشی ضرور. عراق ترکمنلری نینگ حق لری نینگ قانونی جهتدن حفظ ایتیلیشی ترکمنلرنینگ اوزلرینی محافظه ایتیشلری اوچون اوز قوراللی گروه لرینی ایجاد ایتیشلریگه زمینه مساعد قیلینیشی ضروری دیر. عراق ده بویوک نفوس گه ایگه اتنیک – دینی گروه لر ایچیده اوزی اوزینی محافظه ایتووچی میکانیزمدن محروم قالگن جمعیت متاسفانه ترکمنلردیر. بو توغریده ترکیه و ترک دنیاسی نینگ مسؤلیت آلیشی مهم حادثه دیر.