رفراندوم دموکراسی اوچون بیر موفقیت
تحلیل تیکشیروو 19
رفراندوم دموکراسی اوچون بیر موفقیت
تورکيه بیر آی ایچیده تاریخي بیر رفراندوم اوتکزدی و 85 فایزلیک ریکارد سیلاوچی اشتراک بیلن جمهور رئیس لیک حکومت سیستمی نینگ قبول ایتیلیشی بیلن بیرگهلیکده اساسی قانوننی اوزگرتیریش تکلیفی 51،4 فایزلیک « قبول» رای بیلن قبول قیلیندی. اوشبو رفراندومنی فوق العاده قیلگن نرسه ایسه، تورکيه نینگ زمانوي تاریخیده ایلک مراتبه حربي تونترووچیلر ایمس، خلق قندهی بیر سیستم بیلن باشقریلیشیگه قرار بیریشی ایدی.
2019- ییلی نوامبر آییده کوچگه کیرادیگن ینگی حکومت سیستمسی، ضعیف ائتلافی حکومتلرینی نهائی قیلیب تورکيه دموکراسیسینی ینه هم چیدملی حالگه کیلتیرهدی و کوچلر اَیریلیگی کوچهیهدی.
1960- ییلیدن بیری کمیده تورت سیلنگن حکومت اردو تامانیدن تونتریلدی. حربي تیزیم لر تامانیدن لایحهلشتیریلگن پارلمان سیستمده قیسقه مدتلی ائتلاف حکومتلری، سیاست صحنهسینی پرچهلرگه اجرهتیب اقتصادیاتنی و سیاست تشکیلاتلرنی ضعیفلهماقده ایدی . حربي ارهلشووگه یول آچماقده ایدی.
ینگی سیستمی بیلن بیرگهلیکده تورک جمهور رئیسلری اجرائیه نینگ باشیده بولهدی و حاکمیتگه کیلیش اوچون خلق نینگ کوپچیلیگی نینگ حمایهسینی آلیشی کیرهک . بو نینگ عوضیده سیستم، حربي تونترووچیلر سهیلهگن اداره چیلر حقلری نینگ غهسب ایتیشی نینگ آلدی آلینهدی. ینگی سیستم اجرائیه نینگ صلاحیتلرینی کوپهیتیرر ایکن پارلمانگه هم کوریلمهگن درجهده صلاحیتلر بیرماقده. تاریخده ایلک مراتبه ملت وکیللر جمهور رئیس نینگ فعالیتلرینی سوریشتیریش و تیرگاو قیلیشی ممکن و جمهور رئیسنی حاکمیتدن توشیریش اوچون ایرته سیلاوگه چقیریشلری ممکن بولهدی. باشقه بیر افاده بیلن، تورکيه نینگ ینگی حکومت سیستمی جمهور رئیس نینگ صلاحیتلرینی چیکلهیدیگن میکانیزملرنی هم اوز ایچیگه آلماقده.
آخرگی کونلرده آوازگه قوییش موضوعسیده جوده کوپ سانده فتنهلی نظریه لر ایشلب چیقریلدی. ینه بیر مغلوبیت آلگن مخالفت حزبی، قولیده بیر دلیل بولمسدن توریب آوازگه قوییش نتیجهسینی ملي ارادهنی عکس ایتتیرمهگنینی ادعا ایتدی.
ینگیدن رفراندوم اوتکزیش طلبی بیلن عالي سیلاو کینگشیگه مراجعت قیلدی. اساسي دلیل صفتیده صندوقده وظیفهدار شخصلر نینگ پاکتلرگه مُهر باسمهگن آوازلر قبول قیلینمسلیگی جهتیده ایدی.
تقدیر تقاضاسی عینِ حزب 2015 سیلاو صندوقی خادملری نینگ خطالری آوازنی بیکار قیلمسلیگی کیرهک ادعاسی بیلن عالي سیلاو کینگشی گه مراجعت قیلگن ایدی. عالي سیلاو کینگشی 1984- ییلیدن بیری کوپلب مراتبه بولگنیدیک، 2015- ییلیده هم مخالف حزب بیلن بیر خیل فکرده ایدی.
هر آواز بیریش مرکزیده ایکّی تامان نینگ هم نمایندهسی موجود بولگنینی اویلب قرهگنده، قاعدهبوزرلیک امکانسیز. حتا مخالف حزب نمایندهلری کوپلب مُهرسیز پاکت نی قبول قیلگن ایدی.
باشقه تاماندن، خلقارا کوزهتووچیلر تورک سیاستیده طرف توتماقده و ترقهتگن حساباتلر ، « رد» کمپاینی یوریتگنلر و چیت ایل مطبوعاتی تامانیدن رفراندومده قاعدهبوزرلیک قیلیندی دلیلی دیب کورسهتیلگن. خلقارا کوزهتووچیلر تورکيه و اروپا اتفاقی تامانیدن ترور تشکیلاتی صفتیده قبول قیلینگن پی کاکا نینگ بیراقلری بیلن تصویرگه توشیرگن فوتولر اجتماعي ترماقده افشا قیلیندی.
برچه تصویرلرگه قرهمسدن، اساسی قانون عنعنهسی 19- عصر نینگ اورتهلریگه تیانگن تورکيه، ینه هم کوچلی و ینه هم چیدملی بیر دموکراسیگه توغری کتّه قدملر تشلدی.
ایندی کیلگوسی قیین کونلر اوستیده تا‘ختهتیشیمیز کیرهک.
رفراندومدن آلدین تورکيه نینگ اروپا اتفاقی بیلن علاقهلری نینگ کیلهجگی بیلن تیگیشلی سواللر کون ترتیبیگه کیلگن ایدی. بعضی اروپا اولکهلری، تورک وزیرلری نینگ و اساسی قانون اوزگریشیدن طرفدار بولگن باشقه قِسملر، اولکهلریدهگی تورک سیلاوچیلر بیلن اوچرهشوو اوتکزیلیشیگه توسیق بولر ایکن، پی کاکا اعضالری بیلن بیرگهلیکده « رد» کمپاینینی یوریتگنلرنی آچیق حمایه قیلدی. برچه بو ترقیاتلر بروکسیل نینگ تورکيه آلدیده اعتباری کمهیدی.
رفراندومدن بیری ایسه اروپادهگی افراطی راستگرا حرکتلر، تورک یورتداشلریگه اولکهلریگه قَیتیشلرینی ایتدی. بو قاره نینگ کیلهجگی جهتیدن بعضی سواللر توغدیردی. اروپالیک رهبرلر اوزلریگه ناتو نینگ اینگ کتّه ایکّینچی قوشینیگه ایگه تورکيه بیلن یوللرینی ایریب اییرمسلیک سواللرینی سوال قیلیش لری کیره ک. تورکيه جمهوریتی جمهور رئیسی رجب طیب ایردوغان قیسقه مدت آلدین معلوم قیلدی. بروکسیل تورکيه نینگ اعضالیک جریانی موضوعسیده صمیمي روشده یاندهشیشینی ایستهی میز دیب تأکیدلهدی.
تورکيه بیلن اروپا بیرلیگی آرهسیده امضالنگن قاچقین کیلیشووی نینگ آرتیدن اروپالیک رهبرلر اوز مسوولیتلرینی بجا کیلتیریشی کیرهک. بونگه قرهمهسدن تورکلر اوچ میلیون سوريهلیکنی مهمان قیلیشده دوام ایتماقده.
تورکيه ملي درآمدیدن بشری یاردمگه اجرهتگن مبلغ اولکهلر رویخطیده بیرینچی اورینده جای آلماقده.
باشقه تاماندن تورک مخصوص حرکت بیرلیکلری، ایرکین سوريه قوشینی بیلن همکارلیکده ایکّی مینگ کیلومترلیک میداننی داعش تروریستلری نینگ قولیدن آلیب آزاد قیلدی.
تورک قوشینی تامانیدن تعلیم بیریلگن بیر کونگیللی کوچی ایسه عراق نینگ موسول شهریده ینه ایشیتگه قرشی اوروشماقدهلر . یقین شرقگه تینچلیک و برقرارلیک کیلتیریش موضوعسیده دوستلریمیز و اتفاقداشلریمیز تورکيه نینگ اوزاق مدتلی وعدهلریگه ایشانه آلهدیلر.
اساسی قانونوي اصلاحات جهتیده آواز بیرگن تورک خلقی، اولکه نینگ ضعیف، قیسقه مدتلی و ماس بولمهگن ائتلاف حکومتلری تامانیدن باشقریش خطری نینگ آلدینی آلدی. بو تور باشقروولر سببی بیلن 1970- 1990 دوریده اقتصادي انقراضلرگه باعث بولگن ایدی.
هر اولکه اوزیگه خاص قیینچیلیکلر بیلن دوچ کیلهدی و بوندن بیر نرسهلر اورگنهدی. تورک خلقی اوچون 20- عصر نینگ اینگ مهم سبقلریدن بیری سیاسي برقرارلیک نینگ قنچهلیک مهم ایکنلیگی ایدی. میلیونلب تورک، اولکه نینگ کیلهجگینی نسللر بویی کفالتگه آلهدیگن بیر اصلاحات اوچون آواز بیردیلر.