چاناق قلعه اوروشی
بولرنی بیله سیزمی؟
چاناق قلعه اوروشی
چاناق قلعه دینگیز ظفری نینگ دنیا تاریخی گه یازیلگن اینگ بویوک ظفرلردن بیرته سی ایکن لیگینی بیله سیزمی؟
بیرینچی جهان اوروشی نینگ اینگ مهم جبهه لریدن بیرته سی بولمیش چاناق قلعه ده گی اوروش، باشلنغیچ و نتیجه سی بیلن جهان تاریخیده هیچ اونوتیلمه یدیگن بیر ظفرنینگ ایلک آدیمی دیر. ائتلاف دولتلر 1915 ییلی چاناق قلعه داردانال نی کیسیب اوته دیلر و روسیه گه یاردم ییتکیزیب بیریش مقصدی بیلن او گونگچه هیچ اوتیلمه گن انگلستان نینگ دینگیز کوچلری بیلن بیرگه لیکده عثمانلی دولتی گه هجوم اویوشتیریب عثمانلی دولتینی مغلوبیت گه اوچره تماقچی بوله دیلر. بیراق ائتلاف دولتلری نینگ هیچ بیر ریجه سی عملی بولمه یدی. عثمانلی دولتی ائتلاف دولتلری نینگ دینگیز کوچلریگه قرشی 1915 ییلی 18 مارچ کونی کیسکین یوتوق قولگه کیریته دی و بو ظفر تاریخ گه «چاناق قلعه ظفری" ایتیب یازیله دی.
1916 – ییل 9 جنوری گچه دوام ایتگن چاناق قلعه اوروشلریده انچه قیزیق حادثه لر یوزبیرگن. اوروش پیتیده 1 متر مربعلیک ساحه گه اورته چه 6 مینگ اوق توشگن دیر. بو ایسه جهان اوروش تاریخیده اینگ یوقاری مقدار اوله راق ثبت بولگن دیر. هواده ایککی اوق نینگ بیر بیری بیلن توقنه شیشی 600 میلیونده بیر بولگن حالده انچه مرته اوقلر توقنه شب بیر بیری نینگ ایچی گه کیریب قالگن دیر. چاناق قلعه اوروشیده ایرککلر بیلن بیرگه لیکده خاتین – قیزلر هم کوره شگن دیر. اوروشده سعید اونباشی دیگن بیر حربی 3 ته 250 کیلولیک انسان کوچی نینگ اوستیده بولگن آغیرلیگیده گی اوق نی ایلکه سیگه آلیب توپ نینگ آغزیگه جایلشتیرگن دیر.
اوروش ساحه سینی هوادن تعقیب ایتگن بیر انگلیس پیلوت دینگیز قیرغاغیدن 50 متر دینگیز ایچی گه گچه قیپ قیزیل قان بولگن لیگینی کورگن و بونینگ حیاتیده کورگن اینگ قورقینچ حادثه ایکن لیگینی ایتگن دیر. ایککی تاماندن هم کتته تلفات یوزبیرگن بو اوروشده و ایریم اوروشلرده یوزبیرگن دردلرنینگ بوندن بویان یوز بیرمسلیگینی تمنی قیله میز و پروگرام نی مصطفی کمال آتاتورک نینگ بیر سوزی بیلن یکون یسه یمیز: «اولوس نینگ حیاتی خطرگه توشمه گونچه اوروش بیر جنایت دیر»
