Energiya kun tartibi-21

Turkiya davlat sektorida tejamkorlik choralarini amalga oshirmoqda. Jamiyatni tashvishga solayotgan ko‘plab sohalarda chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda. Tadbirlarning muhim qismi energiyadan foydalanish bilan bog‘liq...

Energetika va tabiiy resurslar vazirligining 2053 yilgi nol emissiya maqsadlari va tejash choralari bo'yicha muhim chora-tadbirlar rejasi mavjud.

Dasturning nomi “2030 yilgacha energiya samaradorligi milliy strategiyasi” deb nomlangan. Strategiya doirasidagi harakat rejasi bilan davlat energiya xarajatlarini 30 foizgacha tejash rejalashtirilgan.

Unda 2030 yilga kelib energiya sarfini 16 foizga qisqartirish va 100 million tonna chiqindilarni kamaytirishga hissa qo‘shish ko‘zda tutilgan..

Jamoat binolari va ko‘chalarni yoritish ham strategiya va harakatlar rejasiga kiritilgan. 2023 yilga qadar jamoat binolari uchun 15 foiz tejash maqsadini belgilagan vazirlik, jamoat binolarining energiya hisoblarida yillik 1,1 milliard liralik tejamkorlikka erishdi. 2024 yilga kelib tejash maqsadi ikki baravar oshirildi. 2030-yilgacha davlat binolarida 30 foiz tejamkorlikni ta’minlash vazifasi qo‘yildi..

Xuddi shunday, ko'cha lampalaridagi LED chiroqlarga, ya'ni umumiy yoritishga keng qamrovli o'tish dasturi boshlandi. 2030 yilga kelib, umumiy yoritishda 1,2 million LED yoritgichlar o'rnatiladi. Bu yerda  elektr energiyasini taqsimlovchi kompaniyalar va mahalliy hokimiyat organlari bilan kelishilgan holda ish olib boriladi.

Ushbu reja 2024 yilda amalga oshirila boshlandi. Faqat 4 oy ichida erishilgan tejamkorlik miqdori 1 milliard 100 million liradan oshdi..

Vazirlik, shuningdek, xorijiy manbalarni, ayniqsa, elektr energiyasini ishlab chiqarishni qisqartirishni maqsad qilgan..

Bu yoʻnalishda yangi tashabbuslar koʻtarilayotgan va qoʻllab-quvvatlanadigan eng muhim yoʻnalish bu qayta tiklanadigan energiya manbalaridir.

Turkiya o'tgan yili elektr energiyasining 42 foizini qayta tiklanadigan manbalardan ishlab chiqarish orqali jahon o'rtacha ko'rsatkichidan oshib ketdi.

Elektr energiyasining 6 foizi quyosh, 10 foizi shamol va 20 foizi gidroenergetika manbalaridan olinadi.

Elektr energiyasining 58 foizi qazib olinadigan yoqilg'idan ishlab chiqarilgan.

Qayta tiklanuvchi energiya manbalaridan foydalanishni ko‘paytirish bo‘yicha yana bir muhim qadam tashlandi.

Energetika va tog'-kon sohasiga aloqador qonunlarga kiritilgan o'zgartirishlar natijasida ichimlik suvi bilan ta'minlaydigan to'g'onlar, suv-botqoq yerlar va qirg'oq chiziqlari bundan mustasno, suzuvchi Quyosh elektr stansiyalari tashkil etilishi mumkin.

Bundan tashqari, dengizlarda, to'g'on ko'llarida, sun'iy va tabiiy ko'llarda energiya ishlab chiqarish korxonalari tashkil etilishi mumkin.

Shunday qilib, quyosh energiyasining roli yanada oshadi va qazib olinadigan yoqilg'i bilan elektr energiyasi ishlab chiqarish kamayadi.

Jamiyat pulni tejash choralarini ko'rayotgan bo'lsa-da, energiya tejamkorligi uchun uy xo'jaliklari va ish joylarida tejash ham katta ahamiyatga ega.

Uylarda va ish joylarida energiya sarfini kichik choralar bilan deyarli yarmiga kamaytirish mumkin.

Xo'sh, qanday choralar ko'rish kerak?

• Foydalanilmayotgan lampalar o'chirilishi kerak.
• Energiyani tejaydigan elektron qurilmalar va yoritish tizimlari, ayniqsa, LED chiroqlardan foydalanish kerak.
• Foydalanilmayotgan elektr qurilmalarning vilkalarini rozetkadan olib tashlash kerak.
• Radiatorlar mebel orqasida bo'lmasligi kerak, ularning old tomoni ochiq bo'lishi kerak.
• Qish oylarida uylar, ish joylari va ular joylashgan binolarning eshiklari yopiq holda saqlanishi kerak.
• Foydalanilmayotgan xonalarda elektr radiatorlarning harorati tushirilishi kerak..
• Sovutgichlar 3-5 daraja haroratda ishlashi kerak.
• Sovutgich, idish yuvish mashinalari va kir yuvish mashinalari kabi uy-ho’jalik ashyolari samarali ishlashi uchun ularni toza saqlashga ahamiyat berish kerajk.
• Muzlatgichga qo'yishdan oldin issiq ovqatlarni sovishini kuting. Oziq-ovqatlarni sovutmasdan muzlatgichga qo'yish muzlatgichning ko'proq energiya sarflashiga olib keladi..
• Agar pechkada keramika yoki shisha materiallar ishlatilsa, haroratni 20°C ga kamaytirish mumkin..
• Energiya tejamkorlari sifatida ofis va uy uchun sotib olingan elektron qurilmalarga ustunlik berish kerak.

- Konditsionerga texnik xizmat ko'rsatishni e'tiborsiz qoldirmaslik kerak va xona harorati qishda 18-20 ° C, yozda 24 ° C darajasida saqlanishi kerak.

- Konditsionerlar to'g'ridan-to'g'ri quyosh nuri tushmaydigan joylarga o'rnatilishi kerak.