Soya borçağınıñ faydaları

“Sälamät bulıyq” tapşıru tezmäbezdä bügenge temabız – soya borçağınıñ faydaları.

Soya yuğarı sıyfatlı protein. Kön sayın 1 yäisä 2 porśiyä soya rizığı aşaw sälamätlegebez öçen faydalı bulırğa mömkin. Soya borçağı söyäkne yaxşırta, yöräk häm qan tamırı awıruları, insul’t, yaman şeşneñ qayber törlären dä kertep şaqtıy sawlıq (сaулык) probleması riskın kimetä. Xäzer anıñ faydaların ayırım-ayırım qarap kitik.

1. Şikär diabetınnan saqlıy

Soya borçağı cepsel häm protein çığanağı bularaq sälamät räweştä (рәвeштә) kilonı arttıruçı rizıq. Şul uq waqıtta, mayı küp buluına qaramastan, xolesterinı yuq. Bu isä diabetnı kontrol’dä totarğa bulışa.

Soya borçağı aşaw (aшaу) şikär awıruın buldırmaw (булдырмaу) öçen faydalı. Berniçä tikşerenü kürsätkänçä, ul organizmdağı insulin reśeptorların (рeцeптoрлaрын) arttıru sälätenä iyä.

Soya borçağı diabetnıñ barlıqqa kilüen baştan uq kisätä yäisä awırtunı êffektiv räweştä (рәвeштә) kontrol’dä totarğa yärdäm itä. Monnan tış, andağı uglevodorod şaqqatqıç däräcädä az.

2.Soya borçağı anemiyädä faydalı

Timer häm baqır soya borçağında zur külämdä oçrawçı (oчрaучы) ike töp mineral. İkese dä qızıl qan küzänäkläre yasaluı öçen zur ähämiyätkä iyä.

3.Yöräk häm qan tamırı awırularınnan saqlıy

Soya borçağına bay diyeta (диeтa) totu insul’t häm koronar yöräk awıruınnan saqlıy. Anıñ yöräk öçen risk faktorları sanaluçı ğomumi häm naçar xolesterin däräcäsen töşerüe bilgele.

Qan basımın töşerä.

Şulay uq, qan tamırların yaxşırta. Mäsälän, arteriyä divarlarınıñ sığılmalılığın arttıra.

4.Soya borçağınıñ menopauzağa täêsire

Êçendäge (Эчeндәгe) êffektiv matdäläre yärdämendä älege rizıqnıñ êsse basu şikelle menopauza simptomnarın kimetä aluı uylanıla.

5.Yaman şeştän däwalawda (дәвaлаудa) qullanıla

Soya borçağı üzendäge antioksidantlar belän irekle radikallarnı täêsirsez xälgä kiterä. Şulay itep, yaman şeşneñ başlanu prośessın (прoцeссын) äkrenäytä. Anı däwalanu (дәвaлaну) waqıtında da aşaw (aшaу) faydalı.

Kisätü: Kükräk yaman şeşe riskı bulsa yäisä êlegräk annan däwalanğan (дәвaлaнгaн) bulsağız, yuğarı däräcädä êşkärtelgän soya qullanmağız. Tiyışle miqdar’da soya rizıqları aşawnıñ isä zıyanı yuq.

6.Yoqı sıyfatın arttıra

Soya borçağı metabolizmnı tärtipkä salıp yoqı problemaların yuqqa çığarırğa sälätle. Andağı magniy yoqı sıyfatın arttıra häm näticäle räweştä yal itärgä bulışa. Ul yoqınıñ waqıtın da ozayta.

Monnan tış, ber tikşerenü kürsätkänçä, soya borçağı xatın-qızlarnıñ menopauzadan soñ sıyfatlı yoqlawına yärdäm itüçe êstrogenga oxşaş matdälärgä dä iyä.

7. Sälamät aş señderügä yärdäm itä

Azıq cepselläre soya borçağında küp bula. Ul barlıq organizmnıñ êşläwe öçen kiräkle häm aşqaynatu sistemasında ähämiyätle rol’ uynıy. Şuña kürä soya borçağı êç qatu şikelle oçraqlarda tabiğıy şifa. Ul aşqaynatu sistemasına ciñellek birep yarsığan êçäklek sindromınnan qotqarır häm organizm balansın saqlar.

Soya borçağı prebiotik wazıyfası başqaruçı uñay êçäklek bakteriyäläreneñ üsüen kisätüçe matdägä dä iyä.

8.Cıyırçıqlarnı buldırmıy

Soya borçağı mayı tiredäge taplardan cıyırçıqlarğa qadär bik küp tire problemasın çişärgä yärdäm itä. Anıñ bu üzençälege bigräk tä xatın-qızlarnıñ iğ’tibarın cälep itä. Maynı tiregä sörtep faydasın kürergä mömkin.

9.Soya borçağı söyäklärneñ sälamätlegen saqlıy

Älege quzaqlı mineral häm vitaminnarğa bik bay. Andağı śink, selen, baqır, magniy häm kal’śiy küläme söyäklärneñ tağın da köçle häm sälamät qaluına yärdäm itä.

Soyadağı barlıq bu êlementlar yaña söyäklärneñ üsüenä yul quya, bulğannarın tağın da nığıta häm söyäk tözälü prośessın tizlätä. Şulay itep ul osteotrop aktivlıqnı köçendä totarğa yärdäm itä ala. Söyäkläregezneñ köçle buluın häm awırtulardan saqlaw öçen köndälek tuqlanuığızğa soya borçağın östägez.

Kiñäşlärne äzerläwçe - tabib Mäxmät Uçar