Ara Gülär
Bolarnı beläsezme? 23/2023
Bolarnı beläsezme? 23/2023
“İstanbulnıñ küze” digän ğıybaräneñ xalıqara arenadağı êşçänlekläre belän tanılğan törek fotoğrafı Ara Gülär öçen qullanılğanın beläsezme?
Türkiyädä fotografiya diyügä berençe bulıp küz aldına kilgän isemnärneñ berse - Ara Gülär. 1928 nçe yılda İstanbulda tuğan osta fotoğraf 90 yıllıq ğomerendä Türkiyäneñ genä tügel, dön’ya fotografiyäseneñ dä möhim qıymmätlärennän berse buldı.
Bala çağında kino belän qızıqsınğan Ara Gülär liśeyda uqığanda ätise alğan 35 – mm kinoplyenka häm fotoapparat belän fotojurnalist bulıp êşli başlıy. Şul uq çorda ul kino studiyälärendä kino töşerüneñ törle tarmaqlarında êşli häm teatrnı öyränä başlıy. Belemen İstanbul universitetı iq’tisad fakul’tetında däwam itkändä ul jurnalist bulırğa qarar qıla.
1961 nçe yılda Böyekbritaniyädä çıqqan “Photography Annual” anı dön’yadağı iñ yaxşı cide fotografnıñ berse dip bilgeli. Şul uq yılda ul Amerika jurnal fotoğrafları assośiaśiyäsenä qabul itelä häm Türkiyädän bu oyışmanıñ berdänber äğ’zası bula. Anıñ fotoları fotoräsem dön’yasınıñ möhim basmalarında qullanıla. Ul AQŞ, Germaniya häm Parijda kürgäzmälär oyıştıra. Ara Gülär böten dön’ya buylap säyäxät itä häm foto interv’yular yasap alarnı böten dön’yağa citkerä. Üzen “mizgel fotografı” dip atağan osta fotoğraf kar’yerasında Şarl’ De Goll’, İsmät İnönü, Uinston Çerçill, İndira Gandi, Djon Berger, Bertran Rassel, Bill Brandt, Al’fred Xiçkok, Ênsel’ Adams, İmodjen Kanningem, Sal’vador Dali, Mariya Kallas, Fikrät Mualla, Pablo Pikasso kebek tanılğan şäxeslärdän interv’yular ala häm alarnı räsemgä töşerä. Bolar arasında iñ mäşhüre räsemgä töşärgä yaratmağan Pikasso bula.
2000 nçe yılda Franśiyädä “Légion d'honneur” belän büläklängän Ara Gülärneñ küpçelek fotoları Franśiya, Amerika Quşma Ştatları häm Germaniyäneñ törle muzeylarında kürsätelä. “Fotograf” töşençäsen qabul itmägän Ara Gülär härwaqıt üzeneñ fotojurnalist buluın äytä.
