Nogayşa 17/2022: ALLAH AQINDA BȊR AVIR SORAV (2)

İnsanlardıñ esini,             (insanların aklını)

Qarıstırgan bazıları:        (karıştıran bazıları)

 “Allah özi bîr bolgan,    (Allah kendisi birdir)

Em küşi är zatqa             (hem gücü er şeye)

Yetkeni qasında,             (yetmesi yanında)

Är maqluqtıñ neşe bolsa,  (her varlığın, ne kadar olursa olsun)

Acatını özi bergen.         (ihtiyacını kendisi karşılıyor)

Nav sansız islerdi,           (şu sayısız işleri)

Etkeni qasında,               (yapması yanında)

Äş bîrevge, äş bîr zatqa, (hiç bir kimseye, hiç bir şeye)

Asla muqtaş bolmagan.   (asla muhtaç değil)

Em er zattı bîr basına,      (hem her şeyi kendi başına)

Baresini ol yaratkan.      (hepsini o yaratmış)

Sosınday bir pikir,          (şöylesi bir fikir)

Esimizge sıymaydı.”       (aklımıza sığmıyor)

Dep bîr sorav soraganlar. (diye bir soru soruyorlar)

Nav soravdıñ yavabı      (şu sorunun cevabı) 

Baresinde berilgen          (hakkında verilen)

Bîr yahşı temsildi,          (bir güzel örneği)

Em sosı temsilge            (hem o temsile)

Baylangan manelerdi,     (bağlanan manaları)

Ötken yuma aytqan edik. (geçen hafta söylemiştik)

Allah’tıñ yardamıman      (Allah’ın yardımıyla)

Bu yuma em, qalgan        (bu hafta da kalan)

Manelerdi aytamız.          (manaları söyleyeceğiz)

Ekinşi Temsil:               (ikinci örnek)

Kün özi bîrev bolgan;     (güneş kendisi birdir)

Tek, qarşısına kelgen      (ancak karşısına gelen)

Barı parlaq neler bolsa,   (bütün parlak olan ne varsa)

Bıyalaga, suvga, jamga,   (aynaya, suya, cama)

Denizlerge em üylerdiñ (denizlere ve evlerin)

Terezelerine kirip           (pencerelerine girip)

Yengilşe baresiniñ          (kolayca hepsinin)

İşlerinde körinedi.          (içlerinde görünüyor)

Eger kündiñ esi bolup     (eger güneşin aklı olup)

Em yanlı bolgay edi,       (hem canlı olsa idi)

Ayriyeten tili bolup        (ayrıca dili olup)

Sözi tagı bolgay edi,       (konuşması da olsa idi)

Nav alimen köringeni,     (şu haliyle yansıdığı)

Är bıyala onun üşün,      (her ayna onun için)

Sankim qonaqtay bolup   (sanki konaklama yeri gibi olup)

Är bîrevimen ayrı ayrı,   (her biriyle ayrı ayrı)

Söylep habarlasar edi.    (konuşup sohbet ederdi)

Bîrevimen söyleskeni,    (birisiyle söyleşmesi)

Basqasına bav bolmay,   (başkasına engel olmadan)

Är bîrevimen aynı vaqıt   (her biriyle aynı vakitte)

Söylesip qonuşar edi.     (sohbet edip konuşurdu)

Em qaş yerde tabılıp        (hem kaç yerde bulunup)

Bîrevine baylanmay,        (birisine bağlanmadan)

Är bîrevimen är vaqıt,    (her biriyle her vakit)

Qatnasuvu bolar edi.        (münasebeti olurdu)

Aynı sosı temsildey,        (aynen şu örnekte olduğu gibi)

Kündiñ är bîr bıyalaga,   (güneşin her bir aynaya)

Tagı barı parlaq zatqa,    (hem bütün parlak şeylere)

Atta är bîrevimizdiñ        (hatta her birimizin)

Köz bebegine bîr vaqıtta, (göz bebeğine aynı zamanda)

Kirip köringenindey,        (girip görünmesi gibi)

Rabbimiz Hak Taala,    (Rabbimiz Hak Taala)

Alemdeki maqluqlardı,    (alemdeki mahlukları)

Sanı qaş bolsa bolsun,    (sayısı kaç olursa olsun)

Är bîrevini, em isini,       (her birisini, hem işini)

Aynı vaqıt bîr zamanda,  (aynı vakit ve aynı zamanda)

Yasaydı em yaratadı.       (yapıyor ve yaratıyor)

Nege dese Allah’tıñ         (çünkü Allah’ın)

Miñ bîr dene atından        (bin bir adet isminden)

Bîrevi em Nur boladı.    (birisi de Nur’dur)

Özi em qasiyetleri,           (kendisi ve sıfatları)

Nurani bolgan üşün,         (nur özellikli olduğu için)

Bizdey madde bolmaganga,   (bizim gibi madde olmadığı için)

Köp Calallı Azamatlı,     (çok celalli azametli)

Sonsuz küşli Rabbimiz,   (sonsuz güçlü Rabbimiz)

Nav islerdi bîr basına,      (şu işleri tek başına)

Bîr vaqıtta yaratadı.         (aynı vakitte yaratıyor)

Eger bîr zat madde bolsa,  (eger bir şey madde olsa)

Bîr vaqıtta bîr is eter.        (bir vakitte bir iş yapar)

Nur em nuraniler,             (nur ve nuraniler)

Bîr vaqıtta köp is eter.       (bir vakitte çok iş yapar)

Nav misalge oqşagan,       (şu misale benzeyen)

Basqa neşe misallerdiñ,    (başka nice misallerin)

Baresi Rabbimizdiñ,        (hepsi Rabbimizin)

Neşe isti bîrdemeden,       (nice işi bir anda)

Özi basına etkenine,          (kendi başına yaptığına)

Bîr tuvıl, yüzlegen            (bir değil yüzlerce)

Şaatları boladı.                 (delilleri olur)

Tömendekiler tagı,            (aşağıdaki misaller de)

Allah’tıñ Nur atınıñ         (Allah’ın nur isminin)

Sansız tecellilerinden,       (sayısız görüntülerinden)

Anşa bîr kesegi boladı:      (ancak bir kısmı olmaktadır)

İnsanlardıñ qolında,        (insanların elinde)

Mınlagan telefon bar.      (binlerce telefon var)

Är bîr adem qaş qayta,   (her bir kişi kaç kere)

Qaş kisimen qonuşadı.   (kaç kişiyle konuşuyor)

Sosı telefonlardıñ           (bu telefonların)

Är ademdiñ sözini          (her insanın sözini)

Qarıstırmay bîrbîrevine,  (karıştırmadan birbirine)

Yetkergen markezleri bar.(ulaştıran merkezleri var)

So markezler bîr künde,   (o merkezler bir günde)

Em bîr vaqıtta bîrdemeden, (hem aynı vakitte bir anda)

Qaş kisidi qonuşturadı.      (kaç kişiyi konuşturuyor)

Em navigasyon degen      (hem navigasyon denilen)

Bîr düzen är ademge,       (bir sistem her insana)

Adreslerini aytadı.         (adreslerini söylüyor)

So düzenge bîr künde,      (şu sisteme bir günde)

Qaş kisiler kirse de          (kaç kişi girse de)

Sosı düzen er kimge,      (o sistem herkese)

Adresini ayrı ayrı,            (adresini ayrı ayrı)

Bîrdemeden bîr vaqıtta,    (aynı anda, bir vakitte)

Sanları em qaşqa barsa    (sayıları kaça ulaşsa da)

Avusturmay aytadı.         (değiştirmeden söylüyor)

Allah’tın Nur atınıñ         (Allah’ın Nur isminin)

Basqa bîr tecellisi,           (başka bir tecellisi)

Lambalarımızdı yaqqan  (lambalarımızı ışıklandıran)

Teldeki ceryan boladı.     (teldeki elekrik akımıdır)

So ceryan bîr vaqıtta,       (şu akım bir vakitte)

Neşe yerge yetip ketip      (nice yere ulaşıp gidip)

Qaş kisidin qaş isini,        (kaç kişinin kaç işini)

Bîr demeden yasaydı.     (bir anda yapıyor)

So cereyandın yalgızca    (şu elektrik akımının yalnızca)

Bîr qalada etkeni              (bir şehirde yaptığı)

İslerdi sanmaga,             (işleri saymaya)

İmkänımız bolmaydı.     (imkanımız olamaz)

Bîr yaqtan radyolar,       (bir taraftan radyolar)   

Em televizyonlardı,          (hem televizyonları)

Köz aldına akelsek,        (göz önüne getirsek)

Em internet degen           (hem internet denilen)

Bîr nimetti eslesek,        (bir nimeti düşünsek)

Allah’tıñ Nur atınıñ       (Allah’ın Nur isminin)

Munşa tecellisini körip   (bunca görüntülerini görüp)

“Allah onşa islerdi,        (Allah onca işleri)

Qaytip etken?” dep sorasaq, (nasıl yapıyor diye sorsak)

Basta aqıl bolmaydı!      (başta akıl yok demektir)

Savlıqpan qalınız!          (sağlıcakla kalınız)

Dr. Yusuf ALTINIŞIK

Nogayşa 16/2022: ALLAH AQINDA BȊR AVIR SORAV | TRT Tatarça

 

Nogayşa 15/2022: YER SENKİLDEV, ZALZELE (2) | TRT Tatarça